BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNİN İŞ TATMİNİ VE ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE İLİŞKİN TUTUM İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2009, Cilt: 5 Sayı: 1, 85 - 104, 14.01.2013

Erkan Şirin

Öz

Bu araştırma, beden eğitimi ve spor yüksekokulu araştırma görevlilerinin iş tatmini ve öğretim üyeliğine ilişkin 

tutumlarının (ÖÜİT) bazı değişkenlere göre anlamlı  düzeyde farklılık gösterip göstermediğini belirlemek ve 

aralarındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini; 96 araştırma 

görevlisi oluşturmaktadır. İş tatmin düzeyleri “İş Tatmin Ölçeği” (Baş ve Ardıç, 2001), öğretim üyeliğine ilişkin 

tutum düzeyleri ise “Araştırma Görevlilerinin Öğretim Üyeliğine İlişkin Tutum Ölçeği” (Semerci, 2004) 

kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma görevlilerinin cinsiyet değişkenine göre ÖÜİT puan ortalamaları, genel iş 

tatmini ve iş tatmini alt boyutlarından iletişim boyutu hariç diğer alt boyut puan ortalamaları arasında anlamlı 

düzeyde farklılaşma saptanmamıştır. Yaş değişkenine göre, araştırma görevlilerinin ÖÜİT puanları, genel iş 

tatminleri ve iş tatmini alt boyutlarından işin niteliğinden tatmin, kurum imajından tatmin, iş güvencesi, akademik 

ortamdan tatmin, yöneticiden (danışmandan) tatmin, iletişim ve çalışma arkadaşlarından tatmin puanları anlamlı 

düzeyde farklılaşmamaktadır. Diğer taraftan ücretten tatmin puanlarında yaş gruplarına göre anlamlı düzeyde 

farklılaşma saptanmıştır. Araştırma görevlilerinin  hizmet süresi değişkenine göre iş tatmini, iş tatmini alt 

boyutları ve ÖÜİT puan ortalamalarında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmamıştır. ÖÜİT'ları ile genel  iş 

tatmini, işin niteliğinden tatmin ve kurum imajından tatmin, arasında orta düzeyde pozitif yönlü; iletişim ve 

çalışma arkadaşlarından tatmin alt boyutları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü, anlamlı bir ilişki saptanmıştır.  

Anahtar Kelimeler: araştırma görevlisi, öğretim üyesi, iş tatmini, tutum

Anahtar Kelimeler

araştırma görevlisi, öğretim üyesi, iş tatmini, tutum

Kaynakça

• Adler, S., Skow R.B., and Salvemini N.J. (1985). Job characteristics and job satisfaction: when cause becomes consequence. Organizational Behaviour and Human Decision Processes. 35: 266-278.
• Ağan, F. (2002). Özel Okullarda, Devlet Okullarında ve Dershanelerde Çalışan Lise Öğretmenlerinin İş Tatminlerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
• Ak, E. (2005). Van İli Beden Eğitimi Öğretmenlerinde İş Doyumu. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van: Türkiye.
• Akçamete, G., Kaner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde Tükenmişlik İş Doyumu ve Kişilik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Akıncı, Z. (2002). Turizm sektöründe işgören iş tatminini etkileyen faktörler: beş yıldızlı konaklama işletmelerinde bir uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 2 (4): 1–25.
• Akıner, B; Yıldız, Y; Türkmen, M; Çetinöz, F. (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Genel İş Doyumu (Manisa Örneği). 11-12 Mayıs 2007 Çanakkale, Uluslararası AB-Bologna Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri.
• Ardıç, K. ve Baş, T. (2002). Yüksek öğretimde iş tatmini ve tatminsizliği. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi. Eylül, Ek Sayı,ss.72-81.
• Arslan, M. (1995). Üniversitelerimizde öğretim elemanı sorunu, Çağdaş Eğitim. 20 (207). 31-33.
• Aslan, A.K. (2001). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin yaşam kalitesi ve mesleki doyumları. Ege Eğitim Dergisi. (1), 1:63-82.
• Avşaroğlu S., Deniz M.E., Kahraman A, (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14, 115-129. A. Davranışlarının Öğretmenlerin İş Doyumuna Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum: Türkiye. Okullarındaki Yöneticilerin Yönetsel
• Azar, A., ve Henden, R. (2003). Alan dışından atanmanın iş doyumuna etkileri: sınıf öğretmenliği örneği, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2): 323–347.
• Balcı A., (1987). Eğitim Yöneticisinde İş Doyumu. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Planlaması Anabilim Dalı, Ankara: Türkiye.
• Balcı, B. (2004). Milli Eğitime Bağlı Meslek Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Tatmini. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
• Bakan İ. ve Büyükbeşe T. (2004). Çalışanların iş güvencesi ve genel iş davranışları ilişkisi: bir alan çalışması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 23 (2): 35-59.
• Baş, T. ve Ardıç, K. (2001). Kamu ve vakıf üniversitelerindeki akademik personelin iş tatmin düzeyinin araştırılması, 24-26 Mayıs 2001 Silivri/ İstanbul, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresinde sunulmuş bildiri.
• Baysal, A.C. ve Tekarslan, E. (2004). Davranış Bilimleri. İstanbul: 4. Baskı. Avcıol Basım Yayın.
• Bektaş, H., (2003). İş Doyum Düzeyi Farklı Olan Öğretmenlerin Psikolojik Belirtilerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum: Türkiye.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: 7. Baskı. Pagem A Yayıncılık.
• Can, H., Akgün, A. ve Kavuncubaşı, Ş. (2001). Kamu ve Özel Kesimde İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Can, S. ve Koçak, E., (2003). Erzurum ilinde görev yapmakta olan beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin incelenmesi, Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (2): 25-27.
• Can, S., Gök, A., Durukan, E. ve Ziyagil, M. A. (2006). Beden eğitimi öğretmenlerinin çeşitli değişkenlere göre iş doyum düzeylerinin belirlenmesi, 3-5 Kasım 2006 Muğla, 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri.
• Çelik, H. (2003). Fen Bilgisi ve Fizik-Kimya-Biyoloji Öğretmenlerinin İş Doyumu. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale: Türkiye.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İş Doyumu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çıkrıkçı ve Demirtaşlı, N. (1997). Üniversite öğretim üyelerinin öğreticilik meslek bilgisi sorunu, Eğitim ve Bilim, 21 (104): 83-90.
• Davis, K. (1988). İşletmede İnsan Davranışı. (K. Tosun, çev), İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Demir, İ.G. (2002). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Teşkilatında Çalışan Personelin İş Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale: Türkiye.
• Dorsan, H. (2007). Akademik Personelin İş Doyum Düzeylerinin İncelenmesi, (Kıbrıs-Yakın Doğu Üniversitesi Örneği), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep: Türkiye.
• Dudak, M. (2005). İstanbul İli Toplam Kalite Yönetimi Projesi Kapsamandaki İlköğretim Okulu Çalışanlarının Motivasyon ve İş Tatmin Düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul: Türkiye.
• Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Basım.
• Ergin, C. (1997). Bir iş doyumu ölçümü olarak “iş betimlemesi ölçeği”: uyarlama, geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 12 (39): 25-36.
• Greenreese, S; Johnson, D.J; Campbell, W.A. (1991). Teacher job satisfaction and teacher job stress–school sıze, age and teaching experıence. Education, 112 (2): 247-252.
• Göktaş, Z. (2007). Balıkesir ilindeki beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu ve bazı değişkenlerle olan ilişkisinin incelenmesi, Niğde Üniversitesi Beden http://dergi.nigde.edu.tr/index.php/besyodergi/issue/view.(10.09.2007 tarihinde erişilmiştir) ve Spor Bilimleri Dergisi,
• Gülay, H.E. (2006). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeylerinin Araştırılması (Kocaeli İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya: Türkiye.
• Güçray S.S. (1995). Öğretim elemanları ve alanda çalışanlarda iş doyumu, sürekli kaygı ve psikolojik belirtiler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (12): 1-7.
• Günbayı, İ. (2001). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 1 (2):93-112.
• Güney, S., Varoğlu A., ve Aktaş A. (1996). Özel ve kamu bankalarında iş tatminine yönelik bir araştırma. MPM Verimlilik Dergisi. 3: 53-76.
• ÖSYM, (2007). 2007 ÖSYS Yükseköğretim Programları Rehberi. Özel Yetenek Sınavı Sonuçlarına Göre Örenci Alan Yükseköğretim Programları. 123-126.
• Özdayı, N. (1990). Resmi ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmini ve İş Streslerinin Karşılaştırmalı Analizi. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul: Türkiye.
• İncir, G. (1990). Çalışanların İş Doyumu Üzerine Bir İnceleme, Ankara: Milli Prodüktivite Yayınları.
• Lam, S.K. (1996). Total quality management and its impact on middle managers and front-line workers. Journal of Management Development. 15 (7): 41-43.
• Locke, E.A. (1976). Legislating the quality of work life: Locke's reply to Lawler's rebuttal. The Industrial. Organizational Psychologist, (Nov.),14-24.
• Karahan, Ç. (2006). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Öz Algılamaları ve Mesleki Doyumlarının İncelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir: Türkiye.
• Karaköse, T; Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama-Journal of Theory and Practice in Education, 2 (1), 3-14.
• Kırel, Ç. (1999). Esnek çalışma saatleri uygulamalarında cinsiyet, iş tatmini ve iş bağlılığı ilişkisi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28 (2): 115–136.
• Kınalı, G. (2000). Resmi ve Özel Okullarındaki Rehber Öğretmenlerin İş Tatminleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul: Türkiye.
• Kıvrak A.O., Tekin M. ve Taşğın Ö. (2006). Çeşitli değişkenlere göre taekwondo hakemlerinin iş doyumu düzeylerinin belirlenmesi, 3-5 Kasım 2006 Muğla, 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri.
• Korkut, H. (2002). Sorgulanan Yüksek Öğretim. Ankara: İkinci Basım. Anı Yayıncılık.
• Koç, Z. (2001). Rehberlik ve araştırma merkezlerinde görev yapan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi. 9 (2); 395-410.
• Koyuncu, M. (2001). Üniversite öğretim elemanlarında tükenme duygusu ve organizasyondan ayrılma isteğine etkisi. 24-26 Mayıs 2001 İstanbul, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresinde sunulmuş bildiri.
• Norbeck, J.S. (1985). Perceived stress, job satisfaction and psychological symptoms in critical care nursing. Research in Nursing and Health. 8:253-259.
• Semerci, Ç. (2004). Araştırma görevlilerinin öğretim üyeliğine ilişkin tutum ölçeğinin üçlü, beşli ve yedili derecelemede geçerlik ve güvenirliği. 6- 9 Temmuz 2004 Malatya, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulmuş bildiri.
• Semerci, Ç. ve Güney, K. (2006). Araştırma görevlilerinin öğretim üyeliğine ilişkin tutum ve görüşlerinin stake modeline göre değerlendirilmesi (Cumhuriyet ve Fırat Üniversitesi Eğitim Fakülteleri örneği), 13- 15 Eylül 2006, Muğla, 15. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri.
• Söğüt, M. ve Karakılıç, M. (2006). Faal tenis antrenörlerinin iş tatmin düzeylerinin incelenmesi, 3-5 Kasım 2006 Muğla, 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri.
• Spector, P.E. (1997). Job Satisfaction: Application Assesment, Cause and Consequences, Sage Publications Inc., California.
• Taylor, D.L. and Tashakkori, A. (1995). Decision participation and school climate as predictors of job satisfaction and teachers’ sense, Journal of Experimental Education, 63 (3): 217-231. http://web14.epnet.com /citation.asp
• Xin, M.A. and MacMillan, R.B. (1999). Influences of workplace conditions on teachers’ job satisfaction, Journal of Educational Research, Vol.93(1): 39-48. http://web14.epnet.com/citation.asp
• Vaydonoff, P. (1980). Percieved job characteristics and job satisfaction among men and women, Psychology of Women Quarterly, 5 (2).
• Yalçınkaya, M. (2000). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Örgüt İklimi Ve İş Doyumu, İzmir: E.Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Yerlisu, T. (2003). Profesyonel Takımlarda Görev Yapan Futbol Antrenörlerinin İş Doyum Düzeylerinin Değerlendirmesi, Ankara: Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Bildiriler Kitabı.
• Yüksel, İ. (2005). İletişimin iş tatmini üzerindeki etkileri: bir işletmede yapılan görgül çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6 (2); 291-306.