The views of the preschool and primary school teachers on preparation p/rocess of emergent literacy in preschool / Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin okul öncesindeki okuma-yazmaya hazırlık sürecine ilişkin görüşleri

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 4, 1102 - 1119, 30.10.2014

Necdet Taşkın Mehmet Katrancı Mehmet Uygun

Öz

Bu araştırmada, okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin okul öncesi dönemdeki okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları hakkındaki görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 öğretim yılında Ankara’daki bir ilköğretim okulunda görev yapan üç okul öncesi ve üç sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında odak grup görüşmesi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma elde edilen verilere göre, okul öncesi eğitim kurumlarında okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları kapsamında; çizgi, kavram öğretimi ve ses çalışmaları ile çok sık ve yaygın olmasa da harf çalışmaları yapılmaktadır. Sınıf öğretmenleri, okul öncesinde çocukların kalemle çok fazla karşılaşmasının ve erken okuma-yazma öğrenmesinin birinci sınıfta yanlış yazma, okuldan sıkılma, bıkma, gerileme gibi bazı sorunlara neden olduğunu ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Okuma-yazmaya hazırlık, okul öncesi eğitim, okul öncesi öğretmeni, sınıf öğretmeni.

Kaynakça

• Akbaba Altun, S., Şimşek Çetin, Ö. ve Bay D. N. (2014). Okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 244-263.
• Alisinanoğlu, F. ve Şimşek, Ö. (2012). Okuma yazmaya hazırlık çalışmalarının okul öncesi dönemdeki çocukların yazmaya hazırlık becerilerine etkisinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(2), 1-14.
• Anthony, J. L. ve Francis, D. J. (2005). Development of phonological awareness. Current Directions in Psychological Science, 14(5), 255-259.
• Başar, M. (2013). Okuma yazma öğrenerek ilkokula başlayan çocukların karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 1(1), 275-2
• Bay, N. D. (2008). Anasınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Berry, R. S. (2000). Children’s environmental print reability, validity and relationship to early reading. Univeristy of North Carolina: Unpublished dissertation.
• Burgess, S. R. (2002). The influence of speech perception, oral language ability, the home literacy environment, and pre-reading knowledge on the growth of phonological sensitivity: A one-year longitudinal investigation. Reading and Writing, 15(7-8), 709-737.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cappelloni N., L. (2011). Kindergarten teachers’ perceptions of kindergarten readiness. University of San Francisco: Unpublished dissertation.
• Clark, P. ve Kragler, S. (2005). The impact of including writing materials in early childhood classrooms on the early literacy development of children from low-income families. Early Child Development and Care, 175(4), 285-301. Çelenk, S. (2007). İlkokuma yazma programı ve öğretimi. Ankara: Maya Akademi. Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
• Dereli, E. (2012). Okul öncesi öğretmenleri ile ilköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin ilköğretime hazırlık süreci ile ilgili görüşlerinin karşılaştırılarak incelenmesi. Akademik Bakış, 30, 1-20.
• Deretarla Gül, E. (2004). Anasınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin bakış açıları, sınıf içi kullanılan materyal ve etkinlikler ile çocukların okuma yazmaya ilgilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi: Yayımlanmamış doktora tezi.
• Erdoğan, Ö. (2012). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma becerileri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 37(166). 41
• Erdoğan, T., Özen Altınkaynak, Ş. ve Erdoğan, Ö. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazmaya hazırlığa yönelik yaptıkları çalışmaların incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1188-1199.
• Fogo, L. J. (2008). Writing in preschool. Purdue University: Unpublished dissertation.
• Gardiner, E. M. (2006). Assessing dynamic indicators of basic early literacy skills as a predictor of reading success for beginning readers. Capella University: Unpublished dissertation.
• Güleç, G. (2008). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmaları ile ilgili görüş ve uygulamaları. Pamukkale Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Kleeck, A. ve Schuele, C. M. (2010). Historical perspectives on literacy in early childhood. American Journal of Speech-Language Pathology, 19, 341-355.
• Kuş, E. (2007). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (2013). Okul öncesi eğitim program. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: SAGE Publications.
• Pullen, P. C. ve Justice, L. M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness, and oral language skills in preschool children. Intervention in school and clinic, 39(2), 87-98.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Spira, E. G., Bracken, S. S. ve Fishel, J. E. (2005). Predicting improvement after first-grade reading difficulties: The effects of oral language, emergent literacy, and behavior skills. Developmental Psychology, 41, 225-234.
• Şahin, İ. T., Sak, R. ve Tuncer, N. (2013). Okul öncesi ve birinci sınıf öğretmenlerinin ilköğretime hazırlık sürecine ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1691-1713. Tuğluk İ. H., Kök, M., Koçyiğit, S., Kaya, H. İ. ve Gençdoğan, B. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazma etkinliklerini uygulamaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 72-81.
• Ülkü, Ü. B. (2007). Anasınıfı ve ilköğretim birinci sınıfa devam eden çocukların velileri ve öğretmenlerinin, çocukların okul olgunluğu hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Wasik, B., Bond, M. ve Hindman, A. (2006). The effects of a language and literacy intervention on Head Start children and teachers. Journal of Educational Psychology, 98, 63-74.
• Yangın, B. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki altı yaş çocuklarının yazmayı öğrenmeye hazir bulunuşluk durumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 294-305.
• Yapıcı, M. ve Ulu, F. B. (2010). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin okul öncesi öğretmenlerinden beklentileri. Kuramsal Eğitim Bilim, 3(1), 43-55.
• Yıldırım, A. ve Şimsek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel arastırma yöntemleri. Ankara: SeçkinYayıncılık.