The Metaphorical Perceptions of Pre-service Teachers about the Science Laboratory Concept

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 50 - 64, 20.12.2018

Evrim Ural , Ayşe Rabia Başaran Uğur

Öz

The aim of the
research is to examine the metaphors of pre-service teachers about the
laboratory concept. For this purpose, a
form prepared by the researchers was used. This form was consisted of two
stages. In the first stage, in order to determine which metaphors were
associated with the laboratory concept by pre-service teachers “Laboratory is
similar with …..” statement; in the second stage in order to explain the
metaphors used by pre-service teachers “Because….” Statements were used and the
pre-service teachers were requested to complete these statements. In the
research, qualitative research method was used; the pattern of the research was
organized in the case of phenomenology. The
obtained data was analyzed with the content analysis. The
samples of the research were consisted of 110 pre-service teachers attending Kahramanmaraş
Sütçü İmam University Faculty of Education, Primary School Teachers Department
and Education Department. The samples were freshmen and second year students
and the research was conducted in the spring semester of 2015-2016 academic
year. The percentage of the study's compliance was
calculated as 94% (Na = 104, Nd = 6). 76 different metaphors were produced by
the participants. These metaphors were grouped under 12 categories according to
the semantic similarity. 11 of these categories were positive; negative
metaphors were in the category of "laboratories as negative
conditions". The metaphor of "kitchen" was the most mentioned
one; the metaphors of "Glaze", "Bicycle",
"Infancy", "Grapefruit", "Mixer",
"Sun", "Galaxy", "Soup" were among the least
mentioned ones. When the categories were examined, it was determined that the
largest number of metaphors (f = 18) were included in the category of
"Laboratory as a symbol of the inventor". The most common metaphors
in this category were "School", "Puzzle" and
"Ocean" metaphors. It was observed that a few metaphors were included
in the categories of "laboratory environment as leisure environment",
"laboratory as a symbol of regulation" and "laboratory
environment as an examination environment". 

Anahtar Kelimeler

Metaphor, Pre-service primary school, Pre-service science teacher, Laboratory

Öğretmen Adaylarının Fen Laboratuvarı Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının
fen laboratuvarı kavramına dair metaforlarını incelemektir. Bu amaç
doğrultusunda fen laboratuvarı kavramına ilişkin metaforları belirlemek için
form iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, öğrencilerin laboratuvar kavramını
hangi metaforlar ile ilişkilendirdiğini saptayabilmek adına “Laboratuvar …….
benzer” cümlesi; ikinci aşamasında ise öğretmen adaylarının belirlediği
metaforu ayrıntılı şekilde açıklamaları amacıyla “Çünkü ……” cümlesi
hazırlanmıştır ve öğrencilerden bu cümleleri tamamlanması istenmiştir. Araştırmada
nitel araştırma yöntemlerinden araştırmanın doğasına uygun olarak olgu bilim
deseni, verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Bu doğrultuda
araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen bilgisi öğretmenliği
birinci ve ikinci sınıf, sınıf öğretmenliği ikinci sınıfta öğrenim gören 110
öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmanın uyuşum yüzdesi, yapılan analiz
sonucunda (Na=104, Nd=6) % 94 olarak hesaplanmıştır. Katılımcılar tarafından
birbirinden farklı 76 metafor üretilmiştir. Bu metaforlar anlam benzerliğine
göre 12 kategori altında toplanmıştır. Bu kategorilerden 11 tanesi olumlu iken,
1 tanesi olumsuz kategoridir. Öğretmen adaylarının en fazla değindiği metafor
“Mutfak” metaforu iken en az değinilen metaforlar arasında; “Sır”, “Bisiklet”, “Bebeklik
dönemi”, “Greyfurt”, “Mikser”, “Güneş”, “Galaksi”, “Çorba” bulunmaktadır. Kategori
olarak incelendiğinde ise “Keşfetmenin sembolü olarak laboratuvar”
kategorisinde en fazla metaforun (f=18) yer aldığı belirlenmiştir. Bu
kategoride en fazla yer alan metaforlar “Okul”, “Bulmaca” ve “okyanus”
metaforlarıdır. “Eğlence ortamı olarak laboratuvar", “Düzenin sembolü
olarak laboratuvar” ve “İnceleme ortamı olarak laboratuvar” kategorilerinde ise
en az metaforun yer aldığı görülmektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının laboratuvar
kavramına yönelik genel olarak olumlu bir algı içerisinde oldukları sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metafor, Sınıf Öğretmen Adayı, Fen Bilgisi Öğretmen Adayı, Laboratuvar

Kaynakça

• Ada, S. (2013). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “Fen” ve “Fen ve Teknoloji Öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 1242-1254. Aktamış, H. ve Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30. Aldan Karademir, A. Ç., Uçak, E. ve Bağ, H. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran, 2012. Niğde. Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına ilişkinin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 7-28. Arık, S. ve Benli Özdemir, E. (2016). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 673-688. Arslan, A., Ogan Bekiroğlu, F., Süzük, E. ve Gürel, C. (2014). Fizik laboratuvar derslerinin araştırma-sorgulama açısından incelenmesi ve öğretmen adaylarının görüşlerinin belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(2), 3-37. Avcı, A. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin kendi çizimlerinden fen dersi öğretmenine yönelik algıları ile fen öğretimi öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi, 10(3), 1293-1322. Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevre kavramına yönelik metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 25-44. Aykaç, N. ve Çelik, Ö. (2014). Comparison of methaphoric perception of teachers and pre-service teachers about curriculum, Education and Science, 39(173), 326-339. Backett-Milburn, K., ve McKie, L. (1999). A critical appraisal of the draw and write technique. Health Educatıon Research Theory and Practice, 14(3), 387-398. Bağ, H. ve Küçük, M. (2017). Pre-service primary school teachers’ ımages of science laboratory. Route Educational and Social Science Journal, 4(2), 271-285. Balım, A. G. ve Ormancı Ü. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “maddenin tanecikli yapısı” ünitesine yönelik anlama düzeylerinin çizim yoluyla belirlenmesi ve farklı değişkenlere göre analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 28. Başaran, A., R. ve Baysal, S. (2016). Ortaokul öğrencilerinin öğrenci kavramına ilişkin metaforik algıları, 4th International Conference on Curriculum and Instruction, October 27-30, 2016. Böyük, U., Demir, S. ve Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Tubav Bilim Dergisi, 3(4), 342-349. Cerit, Y. (2006). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin okul kavramıyla ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 669–699. Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticile¬rin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712. Cerit, Y. (2008b). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13. Chang, N. (2012). What are the roles that children’s drawings play in inquiry of science concepts? Early Child Development and Care, 182(5), 621-637. Creswell, J., W. (2007). Qualitative Inquiry And Research Design: Choosing Among Five Traditions, California: Sage. Çepni, S. ve Ayvacı, H. (2011). Laboratuvar destekli fen ve teknoloji öğretimi. Salih Çepni (Ed.), Fen ve Teknoloji Öğretimi içinde (s. 230-260). Ankara: Pegem Akademi. Çepni, S., Kaya, A. ve Küçük, M. (2005). Fizik öğretmenlerinin laboratuvarlara yönelik hizmet-içi ihtiyaçlarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 181-194. Demir, S., Böyük, U., ve Koç, A. (2011). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar şartları ve kullanımına ilişkin görüşleri ile teknolojik yenilikleri izleme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 67-79. Demirci Güler, M. P. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji dersine ilişkin metaforik tanımlamaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 53-63. Derman, A. (2014). Lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik metaforik algıları. Turkish Studies, 9(5), 749-776. Ekici, G. (2016). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: bir metafor analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 615-636. Freedman, P., M. (1997). Relationship among laboratory instruction, attitude toward science and achievement in science knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 34, 343-357. Garnett, P., J. (1995). Refocussing the chemistry lab: a case for laboratory based investigations. Australian Science Teachers Journal, 41(2), 26-33. Geçit, Y. ve Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19. Gilbert, J. K. (2004). Models and modelling: routes to more authentic science education, International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 115–130. Göçen Kabaran, G. ve Uşun, S. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin fakülte ve öğretim elemanı kavramalrına ilişkin metaforları, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 35-49. Guerrero, M. C. M., ve Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6 (2), 95-120. Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141. Güneş, H., M., Şener, N., Topal Germi, N., ve Can, N. (2013). Fen ve teknoloji dersinde laboratuvar kullanımına yönelik öğretmen ve öğrenci değerlendirmeleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 1-11. Gür, H., Hangül, T. Ve Kara, A. (2014). Öğretmen Adaylarının Üniversite Hocası Hakkındaki Metaforları ve Bir Değerlendirme Aracı Olarak Metafor. International Journal of Social Science, 25, 427-444. Gürbüzoğlu Yalmancı, S. ve Aydın, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 208-223. Güveli, E., İpek, A., S., Atasoy, E. ve Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmen adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2),140-159. Güven, E. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen ve öğretmen adaylarının çevre eğitimine ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 26-37. Hofstein, A. ve Lunetta, V. N. (2003). The laboratory in science education: Foundation fort he twenty-fisrt century. Science Education, 88(1), 28-54. DOI: 10.1002/sce.10106 Hofstein, A., Levi-Nahum,T., ve Shore, R. (2001). Assessment of the learning environment of inquiry type laboratories in high school chemistry. Learning Environments Research, 4, 193-207. Hofstein, A., ve Lunetta, V., N. (2004). The laboratory in science education: Foundations for the twenty-first century. Science Education, 88, 28-54. Kalra, M., B. ve Baveja, B. (2012). Teacher Thinking about Knowledge, Learning and Learners: A Metaphor Analysis, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 55, 317-326. Kalyoncu, R. ve Liman, S. (2013). Öğretmenlerin görsel sanatlar dersi ve görsel sanatlar öğretmeni kavramlarına ilişkin metaforları. E-Journal of New Worlds Sciences Academy, 8(1), 115-130. Koç. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-72. Koohang, A. ve Harman, K. (2005). Open source: a metaphor for E-learning, Informing Science Journal, 8, 75-86. Köseoğlu, S., A. (2015) Öğretmen adaylarının ahlak kavramına ilişkin metafor kullanımları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 219-225. Lakoff, G. ve Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago and London: University of Chicago Press. Levine, P.M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. ERIC Document: EJ724893. Lord, T. ve Orkwiszewski, T. (2006). moving from didactic to ınquiry-based ınstruction in a science laboratory. The American Biology Teacher, 8(6), 342-345. Mahaffy, P. (2006). Moving chemistry education into 3d: a tetrahedral metaphor for understanding chemistry. Journal of Chemical Education, 83(1), 49-55. Miles M., B. ve Huberman A., M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. California: Sage Publications. Osborne, J., Simon, S. ve Collins, S. (2003). Attitudes towards science: a review of the literature and its implications. International Journal of Science Education, 29(5), 1049-1079. Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “Coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69. Patton, M., Q. (2002). Qualitative research evulation methods. California: Sage. Saban, A. (2009). “Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326. Saban, A., Koçbeker, B., N. ve Saban, A., (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461–522. Salman, Y. (2003). Dilin Düş Evreni: Eğretileme. Kitaplık. İstanbul: YKY. Sarı, M. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde yer alan fizik konularının öğretiminde laboratuvarın yeri ve basit araç-gereçlerle yapılan fizik deneylerinin öğretmen adaylarının görüşlerinden yararlanarak değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 115-121. Seung, E., Park, S., ve Narayan, R. (2011). Exploring elementary pre-service teachers’ beliefs about science teaching and learning as revealed in their metaphor writing. JSET, 20, 703-714. DOI 10.1007/s10956-010-9263-2. Soysal, D. ve Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306. Stofflett, R. T. (1996). Metaphor Development by Secondary Teachers Enrolled in Graduate Teacher Education. Teaching and Teacher Education, 12(6), 572-589. Tortop, H., S. (2013), Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160. Tobin, K (1990) Changing metaphors and beliefs: a master switch for teaching? Theory Pract, 29, 122-127. Ulukök, Ş., Bayram, K., Selvi, M. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoloji kavramına ilişkin zihinsel imgeleri (Metafor analizi örneği). International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 244- 259. Wan, W., Low, G., D. ve Li, M. (2011). From students’ and teachers’ perspectives: Metaphor analysis of beliefs about EFL teachers’ roles. System, 39, 403-415. Windschitl, M. (2003). Inquiry Projects in Science Teacher Education: What Can Investigative Experiences Reveal About Teacher Thinking and Eventual Classroom Practice?, Curriculum and Instruction, University Inc. Sci Ed, 87, 112-143. Wolf, S., J. ve Fraser, B,. J. (2008). Learning environment, attitudes and achievement among middle-school science students using ınquiry-based laboratory activities. Research in Science Education, 38, 321-341. DOI 10.1007/s11165-007-9052-y Yalçın, M. ve Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(2), 229-256. Yalvaç, B. ve Sungur, S. (2000). Fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar derslerine karşı tutumlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 56-64. Yapıcı, İ., Ü. (2015). Lise öğrencilerinin biyoloji kavramına metaforik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 139-147. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yılmaz, A., Uludağ, N. ve Morgil, İ. (2001). Üniversite öğrencilerinin organik kimya laboratuvar tekniğine ait temel bilgileri, uygulamalarının yeterliliği ve öneriler. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 151-157. Yücel Cengiz, İ. (2016). Biyoloji öğretmen adaylarının laboratuvar kavramına ilişkin metaforları ve görsel imajları. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.