Okul Öncesi Eğitim Ortamlarının Fiziksel, Psikolojik ve Sağlık Özellikleri Açısından Güvenliğinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 225 - 236, 31.08.2020

Rengin Zembat Hilal İlknur Tunçeli Ezgi Akşin Yavuz

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi eğitim ortamlarının fiziksel, psikolojik ve sağlık özelliklerinin incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ilinde yer alan 30 resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumu oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Okul Öncesi Eğitim Ortamları Güvenliği Kontrol Listesi” kullanılarak 2015-2016 eğitim öğretim yılında toplanmıştır. Kontrol listesi fiziksel, psikolojik, sağlık olmak üzere üç alt boyutu olan 3’lü likert tipi toplam 36 maddeden oluşmaktadır. Kontrol listesi okul ve sınıfların gözlenmesinin yanı sıra öğretmenler, müdürler ve diğer personelle görüşülerek doldurulmuştur. Ölçme aracının kodlayıcılar arası iç tutarlılık katsayısı .85 olarak hesaplanmıştır. Araştırmada katılımcı okulların fiziksel güvenlik kriterlerini %49; psikolojik güvenlik kriterlerini %53, sağlık güvenliği kriterlerini %45 oranında karşıladıkları ve bunun orta düzeyde güvenli olmaya işaret ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, Okul ortamı, Fiziksel güvenlik, Psikolojik güvenlik, Sağlık güvenliği

Safety Of Preschools: Physical, Psychological And Sanitary Characteristics

Öz

The aim of the current study is to investigate the physical, psychological and sanitary characteristics of preschools. Quantitative method with descriptive statistics was employed for the research model. 30 private and state preschools in Istanbul/Turkey made up the sample of the study. The data was collected in 2015-2016 by using “Safety Checklist for Preschool Environment”, which was developed by the researchers. The checklist, which has 36 items rated on a 3-point likert scale, is divided into physical, psychological and sanitary safety. The checklist was filled out based on the school and classroom observations as well as the interviews with the teachers, principals and other staff. Inter-rater reliability was high (.85). The participating schools met %49, %53 and %45 of the physical, psychological and sanitary criteria, respectively, suggesting that they are moderately safe.

Anahtar Kelimeler

Preschool education, School environment, Physical safety, Psychological safety, Sanitary safety

Kaynakça

• Astor, R.A., Benbenishty, R., & Marachi, R. (2004). Violence in schools. In P.A. Meares (Ed.), Social work services in schools (4th ed., pp. 149-182). Boston: Allyn & Bacon.
• Baeva, I. A. & Bordovskaia, N. V. (2015). The psychological safety of the educational environment and the psychological well-being of Russian secondary school pupils and teachers. Psychology in Russia: State of the Art, 8(1), 86-99.
• Barrett, B. J. (2010). Is "safety" dangerous? a critical examination of the classroom as safe space. The Canadian Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 1(1), 1-12. DOI: http://dx.doi.org/10.5206/cjsotl-rcacea.2010.1.9
• Baysal, S.U., Yıldırım, F. ve Bulut, A. (2005). Çocuk güvenliği yaralanmalardan ve zehirlenmelerden korunma güvenlik kontrol listesi. İstanbul: İstanbul Tıp Fakültesi Basımevi
• Burchinal, M., Magnuson, K., Powell, D., & Hong, S.S. (2015). Early Childcare and education. In Marc. H. Bornstein and Tama Leventhal Eds. Handbook of Child Psychology and Developmental Science, Vol.4 Ecological Settings and Processes, seventh edition, p. 223-267. New Jersey: Wiley.
• California Childcare Health Program, 2018). Health and Safety Checklist for Early Care and Education Programs: Based on Caring for Our Children National Health and Safety Performance Standards, Third Edition. Developed by the California Childcare Health Program
• Funded by the UCSF School of Nursing 2014; Updated January, 2018. E. T. 04.01.2019 https://cchp.ucsf.edu/sites/g/files/tkssra181/f/HS_Checklist.pdf
• Clapper, T. C. (2010). Creating the safe learning environment. PAILAL Newsletter, 3(2), 1-6.
• Council of School Health (2008). Role of the School Nurse in Providing School Health Services. American Academy of Pediatrics, 121(5), 1052-1056. http://pediatrics.aappublications.org/content/pediatrics/121/5/1052.full.pdf adresinden erişilmiştir.
• Çalık, T., Kurt, T. ve Çalık, C. (2011). Güvenli okulun oluşturulmasında okul iklimi: Kavramsal bir çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 73-84.
• Çelik, M. ve Kök, M. (2007). Okulöncesi eğitim kurumlarında eğitim ortamı ve donanımının önemi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 158-170.
• Dönmez, B. ve Güven, M. (2003). Genel liselerdeki yönetici ve öğretmenlerin okul güvenliğine ilişkin algıları. Çağdaş Eğitim Dergisi, 28 (304), 17-26.
• Early, D. M., Maxwell, K. L., Burchinal, M., Alva, S., Bender, R. H., Bryant, D…., Zill, N. (2007). Teachers' education, classroom quality, and young children's academic skills: results from seven studies of preschool programs. Child Development, 78(2), 558-580.
• Fein, R., Vossekuil, B., Pollack, W., Borum, R., Modzeleski, W., & Reddy, M. (2002). Threat assessment in schools: A guide to managing threatening situations and to creating safe school climates. Washington, DC: U.S. Secret Service and Department of Education
• Fullerton, E. K., & Guardino, C. (2010). Teacher and students' perceptions of a modified inclusion classroom environment, Electronic Journal for Inclusive Education, 2 (5).
• Gayle, B. M., Cortez, D. & Preiss, R. W. (2013). Safe spaces, difficult dialogues, and critical thinking. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 7(2), 1-8.
• Glesne, C. (2015). Nitel araştırmayla tanışma (Çev. Elvan Günel). Çev Ed. Ali Ersoy, Pelin Yalçınoğlu. Nitel araştırmaya giriş içinde s. 1-36. 5. Baskı. Ankara: Anı.
• Göksoy, S., Emen, E. ve Aksoy, C. (2013). Okullarda güvenlik sorunu. Milli Eğitim, 200,123-139.
• Guo, Y., Piasta, S. B., Justice, L. M. & Kaderavek, J. N. (2010). Relations among preschool teachers' self-efficacy, classroom quality, and children's language and literacy gains. Teaching and Teacher Education 26, 1094-1103.
• Güleş, F., ve Erişen, Y. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel çevre standartlarını belirleme: paydaş görüşlerine dayalı bir analiz. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Güvenli Okul Projesi (GOP) (2017). Güvenli Okul Projesi (GOP) 2017-2018 Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Artırılması İlçe Strateji ve Eylem Planı. Erişim adresi: http://dosemealti.meb.gov.tr/www/guvenli-okul-projesi/icerik/506)
• Hannah, Ryan, "The Effect of Classroom Environment on Student Learning" (2013). Honors Theses. 2375. https://scholarworks.wmich.edu/honors_theses/2375
• Hernandez, T. J. & Seem, S. R. (2004). A Safe school climate: a systemic approach and the school counselor. Professional School Counseling, 7(4), 256-262.
• Johnson, S. L. (2009). Improving the school environment to reduce school violence: A review of the literature. Journal of School Health, 79, 451–465.
• Lin, Y. C. ve Magnuson, K. A. (2018). Classroom quality and children’s academic skills in child care centers: Understanding the role of teacher qualifications. Early Childhood Research Quarterly, 42, 215-227.
• Kaypak, Ş. (2012). Güvenlikte yeni bir boyut; çevresel güvenlik. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8.
• Mashburn, A. J., Pianta, R. C., Hamre, B. K., Downer, J. T., Barbarin, O. A., Bryant, D., … Howes, C. (2008). Measures of classroom quality in prekindergarten and children’s development of academic, language, and social skills. Child Development, 79(3), 732–749. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-8624.2008.01154.x.
• MEB (2015). Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları standartları kılavuz kitabı. Yöneticiler, öğretmenler, maarif müfettişleri ve uzmanlar için kavramsal temeller ve uygulama. Milli Eğitim Bakanlığı ve Unicef Raporu. https://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/09112933_kurumstandartlarklavuzkitap.pdf
• MEB (2018). Okullarda güvenlik önlemlerinin alınması hakkında genelge. https://www.ogretmenlericin.com/wp-content/uploads/okullarda-guvenlik-onlemlerinin-alinmasi-2018-10-sayili-genelge.pdf
• Meyer-Adams, N. & Conner, B. T. (2008). School violence: Bullying behaviors and the psychosocial school environment in middle schools. Children & Schools, 30(4), 211-221.
• Midcentral Public Health Service (2014). Health & safety guıdelınes for early chıldhood educatıon servıces. E.T. 04.01.2019 https://www.midcentraldhb.govt.nz/HealthServices/PublicHealth/healthprotection/Documents/MidCentral%20Public%20Health%20Service%20Health%20and%20Safety%20Guidelines%20for%20ECE%20Services.pdf
• Morrison, B. (2007). Restoring safe school communities. Sydney, Australia: Federation
• Morrongiello, B. A., & Kiriakou, S. (2004). Mothers’ home-safety practices for preventing six types of childhood injuries: What do they do, and why?. Journal of Pediatric Psychology, 29, 285–297.
• Mugo, J. W. (2009). Reported causes of accidents among pre-school children in Westlands division of Nairobi province, Kenya. Unpublished doctoral dissertation. Kenyatta University. http://irlibrary.ku.ac.ke/handle/123456789/2191
• Mwoma, T., Begi, N. & Murungi, C. (2018). Safety and security in preschools: A challenge in informal settlements. Issues in Educational Research, 28(3), 720-736. NAEYC. (2018). NAEYC Early Learning Program Accreditation Standards and Assessment Items. E.T. 04.01.2019 https://www.naeyc.org/sites/default/files/globally-shared/downloads/PDFs/accreditation/early-learning/standards_and_assessment_web.pdf#page=105
• OECD (2018). Engaging Young Children: Lessons from Research about Quality in Early Childhood Education and Care, Starting Strong. Paris: OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264085145-en
• Olley, R. I., Cohn, A. & Cowan, K. C. (2010). Promoting Safe Schools and Academic Success: Moving Your School from Punitive Discipline to Effective Discipline. Communique, 39(1),7-8.
• Orpinas, P., & Horne, A. M. (2006). Bullying prevention: Creating a positive school climate and developing social competence. Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Özcebe H. (2009). Okul Sağlığı. In: Aslan D. (Ed). Halk sağlığı ile ilgili güncel sorunlar ve yaklaşımlar. Ankara Tabip Odası, Ankara, 114-7.
• Özdinçer-Arslan, S. ve Savaşer, S. (2009). Okulda zorbalık. Milli Eğitim, 184, 218-227.
• Özkubat, S. (2013). Okul Öncesi Kurumlarında Eğitim Ortamlarının Düzenlenmesi ve Donanım. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 58-66.
• Peterson, R. L., & Skiba, R. J. (2001). Creating school climates that prevent violence. Clearing House, 74(3), 155-63.
• Resmi Gazete (2014). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, sayı: 29072. 26 Temmuz 2014.
• Resmi Gazete (2015). Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik, sayı: 29342. 30 Nisan 2015.
• Resmi Gazete (2017). Millî Eğitim Bakanlığı Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği, sayı: 30106. 24 Haziran 2017.
• Saltmarsh, S., Klopper, C. ve Barr, J. (2009). Early childhood safety education: An overview of safety curriculum and pedagogy in outer metropolitan, regional and rural NSW. Australian Journal of Early Childhood, 34(4), 31-36.
• Shakeel, M. D., DeAngelis, C. A. (2018). Can private schools improve school climate? Evidence from a nationally representative sample. Journal of School Choice, 12(3), 426-445
• Stanley, P. H., Juhnke, G. A., Purkey, W. W. (2004). Using an Invitational Theory of Practice to Create Safe and Successful Schools. Journal of Counseling & Development, 82, 302-309.
• Strøm, I. F., Thoresen, S., Wentzel-Larsen, T., & Dyb, G. (2013). Violence, bullying and academic achievement: A study of 15-year-old adolescents and their school environment. Child Abuse & Neglect, 37(4), 243-251.
• Türk Dil Kurumu (2018). Büyük Türkçe Sözlük. www. tdk.gov.tr.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9. Genişletilmiş baskı. Ankara: Seçkin.
• Uludağ, Z. ve Odacı, H. (2002). Eğitim-öğretim faaliyetlerinde fiziksel mekan,Milli Eğitim Dergisi, 153-154, 18-36.
• UNICEF. (2009). Schools as Protective Environments In Child Friendly Schools Manual. New York: UNICEF.
• Vossekuil, B., Fein, R., Reddy, M., Borum, R., & Modzeleski, W. (2002). The final report and findings of the Safe School Initiative: Implications for the prevention of school attacks. https://www2.ed.gov/admins/lead/safety/preventingattacksreport.pdf adresinden 29.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Vural, B. (Ed.). (2004). Nitelikli Sınıf ve Stressiz Eğitim Ortamı. (2. Baskı) İstanbul: Hayat.
• Wanless, S. B. (2016). Bringing psychological safety to the field of human development: An introduction. Research in Human Development, 13, 1–5. (14) (PDF) The Role of Psychological Safety in Human Development. Available from: https://www.researchgate.net/publication/296623430_The_Role_of_Psychological_Safety_in_Human_Development [accessed Jan 29 2019].
• Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlık/şiddet: okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 41 (192), 43-61. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/milliegitim/issue/36186/406825.