BÖTE Bölüm Mezunlarının Mevcut Kariyer Durumlarına Genel Bir Bakış

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 21 - 47, 30.04.2021

Fulya Torun Tülay Dargut Güler Seda Özer Şanal

Öz

Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümleri kurulduğundan bu yana birçok kez öğretim programı değişmiş, bölüme yerleşmede esas sayılan puan türleri farklılaşmış ve hatta baraj puan ölçütleri getirilmiş, devlet kurumlarına öğretmen olarak gerçekleştirilen atamalarda, genele oranla, nispeten daha az atama sayıları ile alımlar yapılmıştır. Kimi öğrenciler bu bölümü öğretmen olmak için seçmiş olsa da, kimi öğrenciler bilgisayar alanında uzmanlaşmak adına seçerek daha mezun olmadan farklı sektörlere yönelmeyi hedeflemişlerdir. Alanın mezunlara sunmuş olduğu geniş meslek yelpazesi sayesinde ilgi alanlarına yönelik olarak farklı alanlara yönelenler arasında oldukça başarılı mezunlar mevcuttur. Ancak öğretmen olmak amacıyla bu bölümü tercih eden ve kamuya atanamadığı için üzüntü yaşayan mezun sayısı azımsanmayacak düzeyde çoktur. Çalışma kapsamında son dört sene içerisinde mezun olmuş olan 38’i kadın, 47’si erkek toplam 85 kişiden görüş toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak çevrimiçi yarı yapılandırılmış form kullanılmıştır. Formu dolduran mezunların önemli bir kısmı öğrenimleri süresince çeşitli işlerde çalıştıklarını belirtmişlerdir (n=44). Ancak mezunların önemli bir kısmı ise mevcut durumda çalışmadıklarını ifade etmişlerdir (n=37). Çalışmakta olan mezunların yalnızca 24’ü öğretmen olarak görev yapmakta olup, yalnızca 17’sinin kamuda görev yaptığı, ancak yedi kişinin ücretli öğretmen olduğu yalnızca dokuz kişinin kadrolu öğretmen, bir kişinin de öğretim görevlisi olduğu görülmüştür. Çalışanlar arasında sekiz kişinin bilişim sektöründe olduğu, beş kişinin polis, iki kişinin subay, üç kişinin farklı kamu kurumlarında memur ve beş kişinin farklı sektörlerde çalıştıkları görülmüştür. Mezunların Bilişim Teknolojileri (BT) öğretmenliğinin tatmin düzeyine yönelik görüşlerine bakıldığında mesleki bağlamda içsel motivasyonlarının iyi düzeyde olduğu ancak mesleğe yönelik dış algının olumsuz olduğu inançlarından hareketle tatminin düştüğüne yönelik görüş belirtilmiştir. Özellikle BT öğretmenlerinin değersiz ve/ya da tamirci olarak görüldüğü ifade edilmiştir. Yaşanılan zorluklar arasında da büyük çoğunluğun atanamama ve işsizlik durumlarına atıf yaptıkları görülmüştür. Mezunların mevcut kariyer durumlarına yönelik sundukları bilgiler ve bölüme yönelik görüşler, BÖTE bölümlerinin geleceğinin tartışıldığı bu zamanlarda gerek mezunlar gerekse hali hazırda okumakta olan öğrenciler açısından planlama yapılmasında önemli bir rapor sunmaktadır. 2020’li yıllarda bilgisayar bilimi eğitimi bu denli gündemdeyken, bilgisayar bilimi eğitimini vermek üzere yetişen bu donanımlı kişilerin yaşadıkları zorlukların gündeme gelmesi dijital çağa uygun bir geleceğin daha iyi yapılandırılması adına ışık tutacaktır.

Anahtar Kelimeler

BÖTE mezunları, Mezun takibi, Mesleki tatmin

An Overview of the Current Career Status of CEIT Department Graduates

Öz

Since the establishment of the Computer Education and Instructional Technology (CEIT) departments, the curriculum has changed many times, the types of points considered as the basis for the placement of the department have differentiated and even the threshold score criteria have been introduced, and in the appointments made as teachers to state institutions, the appointments have been made with relatively less number of appointments compared to the general. Although some students chose this department to become teachers, some students chose to specialize in the field of computers and aimed to turn to different sectors before they graduated. Thanks to the wide range of professions that the field offers to graduates, there are quite successful graduates among those who turn to different fields in terms of their interests. However, the number of graduates who chose this department to become a teacher and felt sorry for not being appointed to the public is considerably high. Within the scope of the study, views were collected from a total of 85 graduate, 38 female and 47 male, who graduated in the last four years. Online semi-structured form was used as data collection tool. Most of the graduates who filled out the form stated that they worked in various jobs during their education (n = 44). However, a significant portion of the graduates stated that they are not currently working. (n=37). It has been observed that only 24 of the working graduates are working as teachers, only 17 of them are working in the public sector, but seven of them are sub-teachers in public school, only nine are permanent teachers in public school and one is a lecturer (academician). It was observed that among the employees, eight people were in the IT sector, five people were police officers, two were military officers, three were civil servants in different public institutions and five people were working in different sectors. Considering the graduates' views about the satisfaction level of ICT teacher, it was stated that their satisfaction decreased due to the belief that their internal motivation in the professional context was at a good level, but that their external perception towards the profession was negative. It was stated that ICT teachers in particular were seen as worthless and/or tinkerers. Among the difficulties encountered, it was observed that the majority of them referred to the status of not being appointed and unemployment. The information provided by the graduates on their current career situation and their views on the department present an important report in planning for both graduates and students who are currently studying at these times when the future of the departments are discussed.

Anahtar Kelimeler

CEIT gradutes, Graduate tracking, Profession satisfaction

Kaynakça

• Arıkan, Y. D. (2009). Bilişim teknolojileri öğretmen adayları ve öğretmenlik uygulaması dersi. Ege Eğitim Dergisi, 10(1), 1-23.
• Black, R. (2009). English-language learners, fan communities, and 21st-century skills. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 52(8), 688–697.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Demirli, C., Kerimgil, S., & Donmuş, V. (2012). Türkiye’deki bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının mesleklerine yönelik görüşleri. Gaziantep University-Journal of Social Sciences, 11(2), 369-388.
• Dursun, F., & Saracaloğlu, A. S. (2016). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin kendi yeterlikleri ve uygulamadaki sorunlar hakkindaki görüşlerinin değerlendirilmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 2(2), 40-58.
• Dursun, Ö. Ö., & Çuhadar, C. (2009, May). Bilgisayar öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin düşünceleri vıews of preservıce computer teachers regardıng teachıng professıon. In Proceedings of 9 th International Educational Technology Conference.
• Dursun, Ö. Ö., Çuhadar, C., & Tanyeri, T. (2014). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının mesleki benlik saygıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 131-142.
• Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları (Çev. Edt.: S. B. Demir; 4. Baskıdan Çeviri). Ankara: Eğiten Kitap.
• Kim, C., Lee, J., Merrill, M. D., Spector, J. M. & Van Merrienboer, J. (2014). Spector, J. M., Merrill, M. D., Elen, J. ve Bishop, M. J. (Ed., IV. Baskı). Foundations for the future. Handbook of Research on Educational Communications and Technology, 807-815. Springer.
• Koenig, J. A. (2011). Assessing 21st Century skills: Summary of a workshop. Washington, DC: National Research Council.
• Kurtoğlu Erden, M., & Seferoğlu, S. S. (2015). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü öğrencilerinin bölümlerine yönelik algılarının incelenmesi. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-20.
• Kurtoğlu Erden, M. & Seferoğlu, S. S. (2020). Öğretmenlik dışındaki alanlarda çalışan bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü mezunlarının iş ortamı deneyimleri ve yeterlikleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 55-74.
• Lai, E. R., & Viering, M. (2012). Assessing 21st century skills: Integrating research findings. Vancouver, B.C.: National Council on Measurement in Education.
• Levy, F., & Murnane, R. J. (2004). The new division of labor: How computers are creating the next job market. Princeton, NJ: Russell Sage Foundation.
• MEB 2023 Vizyonu. [http://2023vizyonu.meb.gov.tr/, Erişim tarihi: 22.07.2020].
• Miles, B. M., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (Çev. Edt.: Akbaba Altun, S. & Ersoy, A.) 2. Baskıdan Çeviri). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Molenda, M. (2014). Historical foundations. Spector, J. M., Merrill, M. D., Elen, J. ve Bishop, M. J. (Ed., IV. Baskı). Handbook of Research on Educational Communications and Technology, 3-20. Springer.
• Öğretim Programı – I. (2018). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı (Ortaokul 5 ve 6. Sınıflar). [http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=374, Erişim tarihi: 22.07.2020].
• Öğretim Programı – II. (2018). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). [http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=374, Erişim tarihi: 22.07.2020].
• Öğretim Programı – III. (2018). Bilgisayar Bilimi Dersi Öğretim Programı (Kur 1 – 2). [http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=335, Erişim tarihi: 22.07.2020].
• Önal, N. (2018). Bilişim teknolojileri öğretmen adayları mesleki eğitimleri için neler düşünüyor?. Turkish Journal of Social Research/Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(1).
• Partnership for 21st Century Skills-P21. (2009). P21 framework definitions.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Edt.: Bütün, M. ve Demir, S. B; 3. Baskıdan Çeviri). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Reisoğlu, İ., Kocaman Karoğlu, A., & Gedik, N. (2016). Öğretim teknolojisinin Türkiye tarihine bir bakış 1920-1984 dönemi. Çağıltay, K., & Göktaş, Y. (Ed., II. Baskı). Öğretim Teknolojilerinin Temelleri: Teoriler, Araştırmalar, Eğilimler, 23-39.
• Spector, J. M. (2014). Theoretical foundations. Spector, J. M., Merrill, M. D., Elen, J. ve Bishop, M. J. (Ed., IV. Baskı). Handbook of Research on Educational Communications and Technology, 21-28. Springer.
• Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Tüfekci, A., & Kocabatmaz, H. (2015). Bilgisayar öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3).
• Vehid, H. E., & Eral, G. (2014). Nitel verilerin değerlendirilmesinde uygulanan istatistiksel yöntemler. Çocuk Dergisi, 60-61.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zibran, M. F. (2007). Chi-squared test of independence. Department of Computer Science, University of Calgary, Alberta, Canada.