Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri

Yıl 2005, Cilt: 1 Sayı: 19, 207 - 237, 01.12.2005

Mustafa Çelikten

Öz

İnsanlar, “öğretmen” kavramına pek çok anlam yüklüyorlar. Bazı anlamlar, daha çok, öğretmen rolü oynayan insanların duygusal olmayan, doğrusal betimlemelerini ve onlardan yerine getirmeleri beklenen görevlerin teknik betimlemelerini yansıtıyor. Yüklenen diğer anlamlar, kendilerini öğretmen olarak adlandıran insanların ve onların yaptıkları işlerin çok daha canlı, sıcak ve çok boyutlu bir anlayışla ele alınmasına dayanıyor. Anlamı- nın zenginliğini ve önemini açığa çıkarmak için, kişinin, "öğretmen” kavramını irdelemesi yeterlidir. Son yıllarda, öğretmen modeli, giderek artan bir şekilde reformcular ve basın tarafından, zeki, liberal bir eğitim görmüş, sosyal hayata önem veren bir profesyonel olarak tanımlanmaktadır. Bu öğretmen modeli, bir ya da daha fazla bilim dalına sıkı sıkıya bağlı- dır ve öğrenciler için bilginin erişilebilir ve faydalı olması için zekice çalışır. Bu tip öğretmenin oluşturduğu imaj, ihtiyaçları, yetenekleri veya koşulları ne olursa olsun, bütün öğ- rencilerin başarılı olmasına yardım eden bir insan portresine uymaktadır. Çok açıktır ki, insanlar, öğretmenlerde içeriği aktarma ve öğrencilere beceri kazandırma yeteneklerinden daha fazlasını aramaktadırlar. Öğretmenler, sözleri ve hareketleri yoluyla, aydınlanmış, çalışkan, erdemli ve eğitimli bir insan olmanın ne anlama geldiğini göstermektedirler. Öğ- retmenler, toplumun bu izlenimi doğrultusunda hem öğrencileri şekillendirmekte hem de kendileri şekillenmektedir

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, meslek, okul sistemi

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1987). Tarihi süreç içinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme, Öğretmen Yetiştiren Yüksek Öğretim Kurumlarının Dünü-Bügünü-Geleceği Sempoz- yumu, Ankara: s.38.
• Altınok, İ.H. (1999). Türkiye’de öğretmen yetiştirme politikaları ve öğretmen ye- terlikleri, İlk ve Orta Öğretimde Fen-Fizik Eğitimi Sempozyumu, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Aytürk, N. (1999). Yönetim Sanatı, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Balcı, E. (1991). Öğretmenlerin rolleri, Eğitim Sosyolojisi, Ankara.
• Balcı, A. (1996). Etkili Okul:Kuram, Uygulama ve Araştırma, Ankara: Yavuz Da- ğıtım.
• Baloğlu, Z. (1990). Türkiye’de Eğitim, TUSİAD, ss. 85-86.
• Başaran, İ.E. (1985). Örgütlerde İşgören Hizmetlerinin Yönetimi, Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fak. Yay. No. 139.
• Battal, N. (2003). Cumhuriyet Üniversitesi’nin Açılışında Yaptığı Konuşma, Eği- timde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas, ss.13-14.
• Bloom, B. S. (1979). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme, Çev. Durmuş Ali Özçelik, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Brophy, J. (1981). Teacher praise: A functional Analysis, Review of Educational Reserch, 51 (1), 5-32.
• Bursalıoğlu, Z. (1994). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, Ankara: Pegem Yayınları.
• Büyükkaragöz, S. ve diğ. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş (Eğitimin Temelle- ri), Konya:Mikro Yayınları: No.07.
• Çelikten, M. ve Can, N. (2003). Yönetici, Öğretmen ve Veli Gözüyle İdeal Öğret- men, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık, Sayı 15, ss. 253-267.
• Demirel, Ö. (1999). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı, Ankara: Pegem A.
• Devlet Memurları Kanunu, 657 Sayılı Kanun, 1965.
• Dilaver, H. (1996). Türkiye’de öğretmen istihdamının dünü, bugünü ve yarını, Eğitimimize Bakışlar, İstanbul: Kültür Koleji Vakfı Yayınları 1.
• DPT, Kalkınmada Öncelikli İllerde Eğitim, (1984-1986), Ankara: Aralık 1987, ss.128-148.
• Erden, M. (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Alkım Yayınları.
• Ergun, M. ve diğ. (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Ocak Yayınları.
• Eskicumalı, A., EditörY.Özden, (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği, Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Gökçe, E. (2003). Gelişmiş ülkelerde sınıf öğretmeni yetiştirme uygulamaları, Eği- timde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi, 21- 23 Mayıs.
• Hacıoğlu, F. ve Alkan, C. (1997). Öğretmenlik Uygulamaları, Ankara: Alkım Ya- yınları.
• Karagözoğlu, G. (2003). Eğitim Sistemimizde öğretmen yetiştirme politikamıza genel bir bakış, Eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Mer- kezi, ss.10-12.
• Kavcar, C. (2003). Alan Öğretmeni yetiştirme, Eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu, Cumhuri- yet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas, ss.10-12.
• Koşar, E. ve diğ. (2003). Eğitim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: PEGEM A.
• Kuzgun, Y. (1986). Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Küçükahmet, L. (1999). Önsöz, Öğretmenlik Mesleğine Giriş, İstanbul:Alkım Ya- yınevi.
• MEB, Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan’ın TBMM 1993 Yılı Bütçe Konuşması, 22 Aralık 1992, s.83.
• MEB, (1994). Yaptıklarımız-Yapacaklarımız,Ankara :DAYM Matbaası, s.28.
• MEB. (1995). Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği, Hizmet İçi Eğitim Merkezleri Yö- netmeliği, Ankara: MEB Basımevi,
• Milli Eğitim Temel Kanunu,(1973). (1739 S.K.), md. 43.
• Oğuzkan, F. (1998). Öğretmenliğin Üç Yönü, Ankara: Kadıoğlu Mat.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde Dönüşüm Eğitimde Yeni Değerler, Ankara: Pegem A Yayınları.
• Özsoy, Y. (1987). Türk Eğitim Sistemi ve Yönetimi, Açıköğretim Fakültesi, Yayın- ları No.91.
• Pehlivan, İ. (1992). Emeklilik ve Stres, Öğretmen Dünyası, ss.21-22.
• Sümbül, M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri, Eğitim Yönetimi, Yıl, 2, sayı 4.
• Şişman, M. (1999:1). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Taymaz, H. (1995). Hizmet İçi Eğitim, Kavramlar, İlkeler ve Yöntemler, Sevinç Matbaası.
• Tortop, N. (1999). Personel Yönetimi, Ankara: Yargı Yayınları.
• Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, Resmi Gazete, 23810: 08 Eylül 1999.
• Varış, F.(1989). Milli Eğitimde Birkaç Kritik Sorun, A.Ü.Eğitim Fak. Dergisi, 22, 1, ss.5-6.
• Yağcı, E. (2003). Türkiye’de öğretmenlerin hizmet içi eğitimi uygulamaları, sorun- ları ve öneriler, Eğitimde yansımalar:VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğ- retmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi, ss.10-12.