Sosyal Bilgiler Dersinde Tasarımla Anlama Modelinin Problem Çözme, İş Birliği ve Akademik Başarı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2024, , 330 - 338, 30.06.2024

Tuğçe Erdağı , Hakan Dündar

https://doi.org/10.17556/erziefd.1451042

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersinde Anlamaya Dayalı Tasarım Modelinin (UbD) öğrencilerin problem çözme, iş birliği becerisi ve akademik başarısına etkisini incelemektir. Araştırma karma yöntemle yürütülmüş ve araştırmada zenginleştirilmiş desen kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını dördüncü sınıfa devam eden 22’si deney, 19’u kontrol grubunda olmak üzere toplam 41 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada nitel veri toplama araçlarından “Problem Çözme Basamakları Öğretmen Gözlem Formu”, “İş Birlikli Öğrenme Rubriği”, “UbD Uygulaması Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Nicel veri toplama aracı olarak “Problem Çözme Becerisi Ölçeği”, “İş Birlikli Çalışma Ölçeği”, “Sosyal Bilgiler Akademik Başarı Testi” kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde betimsel istatistik sonuçlarından, nicel verilerin analizinde Mann-Whitney U, Welch t-testi, ANOVA ve Shapiro-Wilk testinden faydalanılmıştır. Araştırmanın verilerinden elde edilen bulgular, UbD’nin problem çözme ve iş birlikli çalışma becerisinin gelişimine, akademik başarının artmasına katkı sağladığı ve öğrencilerin öğrenme sürecine karşı motivasyonlarını arttırdığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

: Anlamaya dayalı tasarım (UbD), problem çözme, işbirliği, akademik başarı

Etik Beyan

Kırıkkale Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu

Investigation of the Effects of Understanding by Design Model on Problem-Solving, Collaboration, and Academic Achievement in Social Studies Course

Öz

The purpose of this study is to examine the effect of the Understanding by Design Model (UbD) on students' problem-solving skills, collaboration skills, and overall academic achievement in the fourth-grade social studies course. The research was conducted with mixed methods, and an enriched design was used in the study. The participants of the study consisted of 41 fourth-grade students: 22 in the experimental group and 19 in the control group. 'Problem-Solving Steps Teacher Observation Form', 'Cooperative Learning Rubric', and 'UbD Application Teacher Interview Form' were used as qualitative data collection tools. 'Problem-Solving Skills Scale', 'Cooperative Work Scale', and 'Social Studies Academic Achievement Test' were used as quantitative data collection tools. Descriptive statistics results were used to analyze qualitative data, and Mann-Whitney U, Welch t-test, ANOVA, and Shapiro-Wilk test were used to analyze quantitative data. The findings obtained from the data of the study show that UbD contributed to the development of problem-solving and collaborative working skills, increased academic achievement, and increased students' motivation towards the learning process.

Anahtar Kelimeler

Understanding by Design (UbD), problem solving, collaboration, academic achievement

Kaynakça

• Altun, S. ve Yurtseven, N. (2020). Tasarımcı Öğretmen (2.Baskı). ASOS Yayınları.
• Andrews, A. (2013). Development and use of essential learning goals and their effect on student achievement in grades two through five [Doctoral dissertation, St. Louis: University of Missouri]. https://irl.umsl.edu/dissertation/282
• Binkley M., Erstad, O., Herman, J., Raizen, S., Ripley, M., Miller-Ricci, M. & Rumble, M. (2012). Assessment and teaching of 21st-century skills. Dordrecht: Springer, 17-66. http://dx.doi.org/10.1007/978-94-007-2324-5_2
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bodur, Z. T. ve Yurtseven, N. (2021). İngilizce dersinde UbD temelli yaratıcı drama etkinliklerinin öğrenciler üzerindeki yansımalarının incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 88-103.
• Bolat, Y. (2021). Yaşam becerileri eğitimi (1.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Boozer, A. (2014). Planning backwards to go forward: Examining pre-service teachers' use of backward design to plan and deliver instruction [Doctoral dissertation, Arizona State University]. http://gateway.proquest.com/openurl?url_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:dissertation&res_dat=xri:pqm&rft_dat=xri:pqdiss:3618183
• Burak, D. (2020). İlkokul sosyal bilgiler öğretimine yönelik uyarlanabilir bir öğrenme ortamının tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi [Yayınlanmamış doktora tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. tez.yok.gov.tr
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (31.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Chaisa, P. & Chinokul, S. (2021). Effects of reading instruction using backward design framework and citizenship theme to enhance English reading comprehension and social responsibility of tenth-grade Thai EFL students. LEARN Journal: Language Education and Acquisition Research Network.14(1), 176-207. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/LEARN/article/view/248688/168992
• Durmaz, B. (2014). Üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenme düzeyleri [Doktora tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. tez.yok.gov.tr
• Dündar, H. ve Erdağı T. (2023) Eğitimde büyük fikirler ilkokulda anlamaya dayalı tasarım (UbD) uygulamaları (1.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ekiz, D. (2020) Bilimsel araştırma yöntemleri (6.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Florian, T. P. & Zimmerman, J. P. (2015). Understanding by Design, moodle and blended learning: A secondary school case study. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 11(1), 120-129.
• Gall, M. D., Borg, W. R., & Gall, J. P. (1996). Educational research: An introduction (6th ed.). Longman Publishing.
• Geylan, H. A. (2021). Ekosistem ekolojisine yönelik anlamaya dayalı tasarımın başarı, tutum ve kalıcılığı etkisi [Doktora tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. tez.yok.gov.tr
• Gloria, R. Y., Sudarmin, Wiyanto & Indriyanti, D. R. (2019). Applying formative assessment through Understanding by Design (UbD) in the lecture of plant physiology to improve the prospective teacher education students’ understanding. Journal of Turkish Science Education, 16(3), 350-363. . https://doi:10.1088/1742-6596/983/1/012158
• Gül, M., Altun, S. ve Yücel Toy, B. (2021). Anlamaya dayalı tasarım uygulamasının (Ubd) öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal gelişimlerine etkisi: T.C. inkilap tarihi ve Atatürkçülük dersi üzerine bir çalışma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51, 123-152.
• Karasar, P. D. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler (38.Baskı). Ankara: Nobel Yayın.
• Keskin Çinkaya, Y. (2022). Anlamaya Dayalı Tasarım (UbD) temelli ters-yüz edilmiş sınıf modelinin, kimya derslerinde öğrenciler üzerine etkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.]. tez.yok.gov.tr
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu. (2023). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Millli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2005). Sosyal Bilgiler 4.-5. sınıf programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2015). Sosyal bilgiler dersi 4, 5, 6 ve 7. sınıflar öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Önger, S. (2019). İşbirliği. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Ed.), Sosyal bilgilerde beceri eğitimi (s. 277) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Özdemir, C. (2021). Hayat bilgisi dersinde yer alan sorumluluk değeri ve iş birliği becerisinin kazandırılmasında uzman mantosu yaklaşımının etkisi [Doktora tezi, Trabzon: Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.]. tez.yok.gov.tr
• Özdemir, E. (2021). UbD temelli farklılaştırılmış fen bilimleri derslerinin öğrencilerin motivasyonlarına, bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.]. tez.yok.gov.tr
• Özdemir, E. ve Yurtseven, N. (2023). UbD temelli farklılaştırılmış fen öğretiminin öğrencilerin motivasyonlarına, bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarılarına etkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi 7(1), 1-16.
• Öztürk, C. (2009). Sosyal bilgiler öğretimi (1.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Punch, K. F. (2020). Sosyal araştırmalara giriş (5.Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi
• Rubrica, R. D. (2018). An actıon research on project-based learning and understandıng by desıgn and theır effects on the science achıevement and attitude of science students [Doctoral dissertation, Phılıppınes: Caloocan Cıty]. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED585254.pdf
• Sezgin, E. (2011). Problem çözme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi [Yüksek Lisans tezi, Ankara: Ankara Üniverstesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. tez.yok.gov.tr
• Som, İ., Türkan, A. ve Altun, S. (2016). UbD modeline göre Eğitim Bilimlerine Giriş dersinin tasarlanması: Öğretmen adaylarının başarı, tutum ve derse ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research 2(4), 1341-1351.
• Şimşek, U., Topkaya, Y. ve Şentürk, M. (2022). 21. Yüzyıl becerileri ve eğitimi. M. Şentürk, U. Şimşek ve Y. Topkaya (Ed.), Yenilikçi yaklaşımlarla 21.yüzyıl becerileri eğitimi (s. 2) içinde. Ankara: Vizetek Yayıncılık.
• Tomlison, C.A. & McTighe, J. (2007). Integrating differentiated instruction understanding by design: connecting content and kids (2nd edition). Alexandria, Virginia USA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tshering, S. (2022). The impact of using Understanding by Design (UbD) model on class 10 student's achievement in chemistry. International Journal of Chemistry Education Research, 6(1), 29-33. . https://doi: 10.20885/ijcer.vol6.iss1.art4
• Uluçınar, U. (2021). Findings of qualitative studies on Understanding by Design: A meta-synthesis. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 11(2), 167-194. https://doi.org/10.31704/ijocis.2021.009
• Uyguç, H. O. (2022). Tasarım yoluyla anlama modelinin 6. sınıf fen bilimleri dersindeki akademik başarı ve kalıcılığa etkisi [Yüksek Lisans tezi, Gaziantep: Gaizantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. tez.yok.gov.tr
• Wiggins, G. & McTighe, J. (2005). Understanding by design (2nd edition). Alexandria, Virginia USA: Association for Supervision and Curriculum Development. Yurtseven, N. (2016). Yabancı dil öğretiminde eylem araştırmasına dayalı UbD (Anlamaya dayalı tasarım) uygulamalarının öğretmenler ve öğrenciler üzerindeki yansımalarının incelenmesi [Doktora tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.]. tez.yok.gov.tr