2013 ve 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programları Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Karşılaştırılması

Yıl 2022, , 306 - 318, 01.08.2022

Halil Dündar Cangüven , Gülşen Avci

https://doi.org/10.17556/erziefd.803732

Cited By: 2

Öz

Öğretim programı, bir derse ait kazanım becerilerini, okul ya da okul dışı ortamlarda öğrenme ve öğretme faaliyetlerinin bütünüdür. Öğretme-öğrenme sürecinde, öğrencilere kazandırılması hedeflenen davranışların kazanımlar doğrultusunda olabilmesi için sınıflamalar (taksonomiler) oluşturulmuştur. Bu taksonomilerden en dikkat çekici olanlarından biri de Bloom Taksonomidir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi metodunun kullanıldığı bu çalışmada 2018 Fen Bilimleri Programı ile 2013 Fen Bilimleri Programı, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bilişsel Alan Basmaklarına göre karşılaştırılmıştır. Çalışma, bugüne kadar yapılan program karşılaştırmalarının bir araya getirilmesi, güncel bir program karşılaştırılmasının ortaya konulması ve bilişsel süreçler açısından çeşitli öneriler sunulması bakımından önem taşımaktadır. Uzmanlar tarafından, Fen Bilimleri Öğretim Programlarında verilen kazanımların sadece eylem kelimelerine bakmanın yanıltıcı olabileceği düşünülmüş, kazanımlarda verilen cümlelerin tamamı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Kodlama çalışmaları sırasında bazı kazanımların birden fazla eylem kelime içerdiği belirlenmiştir. 2013 ve 2018 yıllarında uygulanan programlardaki kazanımlar bakımından, Hatırlama, Uygulama, Analiz ve Değerlendirme basamaklarında yüzde oranlarında azalma; Anlama ve Yaratma basamaklarında ise yüzde oranlarında artış olduğu belirlenmiştir. Analiz basamağında sadece 6. sınıf seviyesinde, değerlendirme basamağında 3, 4, 6 ve 8. sınıf seviyelerinde, yaratma basamağında ise tüm sınıf seviyelerinde artış belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, Fen Bilimleri Eğitimi, 2013 Fen Bilimleri Öğretim Programı, 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programı

Comparison of 2013 and 2018 Science Teaching Programmes’ Learning Outcomes According to Revised Bloom Taxonomy

Öz

The main motivation for this study is to compare 2018 Science Programme and 2013 Science Programme according to Revised Bloom Taxonomy’s Cognitive Field Press. The document analysis method, qualitative research method, was used. The study brings together the programme comparisons made so far while presenting an up-to-date programme comparison and offering various suggestions on behalf of the cognitive process. The keywords (action words) of the Revised Bloom Taxonomy were used in data analysis. All the sentences given in the outcomes of the Science Curriculum were evaluated as a whole. According to Miles and Huberman, the reliability ratio was calculated as 91% in the overall study by considering three researchers. In terms of the gains in the programs implemented in 2013 and 2018, a decrease in the percentages of the Recall, Implementation, Analysis and Evaluation steps; On the other hand, it was determined that there was an increase in the percentages in the stages of Understanding and Creation. In the analysis step, only at the 6th Grade level; at the 3rd, 4th, 6th and 8th grade levels in the assessment level; In the creation step, an increase was determined at all class levels.

Anahtar Kelimeler

Revised Bloom Taxonomy, Science Education,, 2013 Science Curriculum, 2018 Science Curriculum

Kaynakça

• Anderson, L. W., ve Krathwohl, D.R. (2001). A taxonomy for learning teaching and assessing. A revision of Bloom’s Taxonomy of educational objectives. Longman.
• Arı, A. (2013). Bilişsel alan sınıflamasında yenilenmiş Bloom, Solo, Fink, Dettmer taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(2), 259-290. https://doi.org/10.12780/UUSBD164
• Arı, A.ve İnci T. (2015). Sekizinci sınıf fen ve teknoloji dersine ilişkin ortak sınav sorularının değerlendirilmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4),17-50.
• Arı, A. ve Gökler Z. S. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji dersi kazanımları ve sbs sorularının yeni bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 20-30.
• Aslan Efe, H., ve Efe, R. (2018). 9. sınıf biyoloji dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş bloom taksonomisi’ne göre karşılaştırılması: 2013, 2017 ve 2018 yılları. International Journal of New Trends in Arts, Sports ve Science Education (IJTASE), 7(3).1-10.
• Ayvacı, H. Ş., ve Er Nas, S. (2009). Fen ve Teknoloji Dersi Konularının Okulda ve Dershanede İşlenişiyle İlgili Durumların Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 113-124.
• Ayvacı H. Ş. ve Türkdoğan A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi, Türk Fen Eğitimi Dergisi 7(1), 13-25.
• Ayvacı, H. Ş., ve Özbek, D. (2014). Fen Bilimleri Dersi 2013 öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri (ordu ili örneği). Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 214-231.
• Ayvacı, H. Ş., Alev, N., ve Yıldız, M. (2015). Öğrenme Kazanımlarının Tasarlanma Sürecine İlişkin Lisansüstü Öğrencilerinin Zihinsel Modellerini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1013-1030.
• Baltacı A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 3(1), 1-15.
• Başar, T. (2009). 2005 yılı ilköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programı eğitim hedeflerinin taksonomik analizi (Yüksek Lisans Tezi) Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Bümen N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, Eğilim ve Bilim , 31(142) 3-14.
• Büyükalan Filiz S. ve Baysal, S. B. (2019). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-253. https://doi.org/10.17679/inuefd.435796
• Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G., ve Avcı G. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 Fen Bilimleri Taslak Programının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 62-80.
• Çakıcı, Y., Ürek, H. ve Dinçer, E. O. (2012). İlköğretim öğrencilerinin soru sorma becerilerinin incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 43-68.
• Dalak O. (2015). TEOG sınav soruları ile 8. sınıf öğretim programlarındaki ilgili kazanımların yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı.
• Değirmenci T. (2018). İlköğretim 4. sınıf türkçe, matematik, fen bilimleri, sosyal bilgiler öğretim programlarının üstbilişsel açıdan incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İlköğretim Anabilim Dalı / Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme. Pegem.
• Demirel, Ö. (2015). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Pegem.
• Dogan, Y., ve Burak, D. (2018). 4. sinif fen bilimleri dersi kazanimlarinin revize edilmis Bloom taksonomisine gore incelenmesi [An investigation of the 4th grade science course’s acquisitions according to the revised Bloom’s taxonomy]. Mediterranean Journal of Educational Research, 12(23), 34-56. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.138.4
• Ekinci, O., ve Bal, A. P. (2018) 2018 Yılı Liseye Geçiş Sınavı (LGS) Matematik Sorularının Öğrenme Alanları ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bağlamında Değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 1-1. https://doi.org/10.18506/anemon.462717
• Er K., O. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf İngilizce öğretim programlarının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 1-25.
• Güven Ç. (2014). 6, 7, 8. Sınıflar fen ve teknoloji dersi öğretim programı'ndaki soruların yenilenmiş Bloom Taksonomisi'ne göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Güven, Ç., ve Aydın, A. (2017). Yenilenmiş Bloom taksonomisinin bilişsel süreç boyutuna göre 8. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programında bulunan soruların incelenmesi. JOTCSC, 2,(1), 87-106.
• İskamya U. (2011). Fe.n ve teknoloji öğretmen adaylarının soru sorma tercihleri ile orta öğretim kurumları giriş sınavlarında sorulan soruların Bloom taksonomisine göre analizi, Yüksek .Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). İlköğretimde Fen Bilgisi Öğretimi (İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı, Modül 7). MEB.
• Karatay R., Timur S. ve Timur B. (2013), 2005 ve 2013 yılı fen dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6( 15), 233-264. https://doi.org/10.14520/adyusbd.709
• Keskinkılıç Yumuşak G. (2017), 2005 fen ve teknoloji ve 2013 fen bilimleri öğretim programı madde ve değişim öğrenme alanı kazanımlarının karşılaştırmalı analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6,(2), 596-613. https://doi.org/10.14686/buefad.289474
• Kratwhol, D.R. (2002). A Revision of Bloom‟s taxonomy: An overview. Theory into practice, 41(4), 212–218.
• MEB. (2000), 2518 Sayılı Tebliğler Dergisi, Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2017) Temel eğitim genel müdürlüğü, fen bilimleri dersi öğretim taslak programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar), Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018) Temel eğitim genel müdürlüğü, fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar), Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Meda L. ve Swart A., J. (2018) Analysing learning outcomes in an Electrical Engineering curriculum using illustrative verbs derived from Bloom’s Taxonomy, European Journal of Engineering Education, 43(3), 399-412. https://doi.org/10.1080/03043797.2017.1378169
• Miles, M, B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özcan S. ve Oluk S. (2007). İlköğretim fen bilgisi derslerinde kullanılan soruların Piaget ve Bloom taksonomisine göre analizi, Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 8, 61-68
• Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 100-111.
• TTKB (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çabalarımız üzerine. Ankara 18 Temmuz https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf (10.02.2018).
• Turgut, M. F., ve Baykul, Y. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi. S. 86-93
• Tutkun, Ö. F., ve Okay, S. (2012), Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisi üzerine genel bir bakış. Sakarya University Journal of Education, 1(3), 14-22.
• Tutkun, Ö. F., Demirtaş, Z., Arslan S. ve Gür Erdoğan, D. (2015). Revize Bloom taksonomisinin genel yapısı: gerekçeler ve değişiklikler, Internat ional Journal of Social Science (III) p. 57-62. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2684 32
• Tutkun, O. F., Guzel, D., Koroğlu, M. ve Ilhan, H. (2012). Bloom’s revized taxonomy and critics on ıt. The Online Journal of Counseling and Education, 1(3), 23-30.
• Türk, O., Ünsal, Y., ve Karadağ, M. (2018). examınatıon of assessment and evaluatıon actıvıtıes of secondary school 9th and 10th grade physıcs textbooks ın terms of revısed Bloom taxonomy and scıence lıteracy competence levels: the sample of Turkey. European Journal of Education Studies. 5(1, 42-55. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.1402228
• Ulum, H., ve Taşkaya, S. M. (2019) İlkokul 2, 3 ve 4. Sınıf Türkçe Ders ve Çalışma Kitaplarında Yer alan Etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 107-118. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2380
• Yaz Ö. V. (2015). Fen bilgisi öğretim programlarının karşılaştırmalı incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı. Kastamonu
• Yeşilyurt, E. (2012). Öğretmen adaylarının bilişsel alanla ilgili sınama durumu soruları yazma yeterliklerinin değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 519-530.
• Yolcu, H. H. (2019). İlkokul Öğretim Programı 3 ve 4. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisi Açısından Analizi ve Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 18(1). https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527214
• Yüksel, S. (2007). Bilişsel alanın sınıflamasında (taksonomi) yeni gelişmeler ve sınıflamalar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 479-509.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yöntemleri (9. Bas.). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E., ve Keray, B. (2012). Söyleşi metinleri yoluyla sekizinci sınıf öğrencilerinin soru sorma becerilerinin yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 2(2), 20-31.
• Zorluoğlu, S. L., Kızılaslan, A., ve Sözbilir, M. (2016). Ortaöğretim kimya dersi öğretim programı kazanımlarının yapılandırılmış Bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1). https://doi.org/10.17522/nefefmed.22297
• Zorluoğlu, S. L., Güven, Ç., ve Korkmaz, Z. S. (2017). Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre analiz örneği: 2017 Taslak Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 467-479. https://doi.org/10.13114/MJH.2017.378
• Zorluoglu, S. L., Sahintürk, A., ve Bagriyanik, K. E. (2017). 2013 Yili Fen Bilimleri Ögretim Programi Kazanimlarinin Yenilenmis Bloom Taksonomisine Göre Analizi ve Degerlendirilmesi/Analysis and Evaluation of Science Course Curriculum Learning Outcomes of the Year 2013 According to the Revised Bloom Taxonomy. Bartin Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-15. https://doi.org/10.29329/ijpe.2019.189.8