Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 2, 1002 - 1016, 23.12.2016

Tülin Atan Fatih Özgül

https://doi.org/10.17556/jef.16981

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim ve lise kademesinde görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini bazı demografik değişkenlere göre incelemektir.

Çalışmaya Ordu İli devlet okullarında çalışan ve rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 45 beden eğitimi öğretmeni ile 65 diğer branş öğretmeni olmak üzere toplam 110 öğretmen katılmıştır. Öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri yaş, cinsiyet, medeni durum, görev süresi ve branş açısından incelenmiştir. Çalışmada öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini tespit etmek için “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” kullanılmıştır.

Çalışmada yer alan beden eğitimi ile diğer branş öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Yine yaş, cinsiyet, medeni durum ve görev süresi açısından öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin farklılaşmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Çalışma sonucunda Ordu ilinde görev yapan beden eğitimi öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin yüksek seviyede olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi öğretmeni, diğer branş öğretmeni, tükenmişlik

Kaynakça

• Akçamete, G., Kaner, S. &Sucuoğlu, B. (1998). Engelli ve normal çocuklarla çalı-şan eğitim yöneticilerinin tükenmişlik ve iş doyumu arasındaki ilişkinin kar-şılaştırmalı olarak incelenmesi. Ankara: VI. Ergonomi Kongresi, Milli Prodük-tivite Merkezi Yayınları (622).
• Aydın, K. (2004). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri ve Tüken-mişliği Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Li-sans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baltaş, A. (1995). Stres ve Başa Çıkma Yolları.
• Baltas, Z. (2002). Tükenme’nin Ardındaki Çıkmaz. Kaynak Dergisi.
• Baysal, A. (1995). Lise ve dengi okul öğretmenlerinde meslekte tükenmişliğe etki eden faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sos-yal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Cemaloğlu, N., Şahin D.E. (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2):465-484.
• Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları.
• Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve İşitme Engelliler Okulunda Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerde Tükenmişliğin Kestirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dolunay, A. B. (2001). Keçiören İlçesi Genel Liseler ve Teknik- Ticaret- Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu Araştırması. Yayın-lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dursun, S. (2000). Öğretmenlerde tükenmişlik ile yükleme biçimi, cinsiyet, eğitim düzeyi ve hizmet süresi değişkenleri arasındaki yordayıcı ilişkilerin incelenmesi.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik En-vanterinin Uygulanması. Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları, 7.Ulusal Psi-koloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı, (143-154).
• Gencer, A. (2002). Öğretmenlerinin İş Doyumu ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniver-sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Girgin, G. (1995). İlkokul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğin Gelişimini Etki-leyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi.
• Gökçakan, Z., Özer, R. (1999). Doğu Karadeniz bölgesindeki illerde görev yapan rehber öğretmenlerde tükenmişlik düzeyleri, nedenleri ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. VI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bilimsel Çalışmalarında Sunulan Bildiri, 10-12 Eylül, Eskişehir.
• Gündüz, B. (2004). Öğretmenlerde Tükenmişliğin Akılcı Olmayan İnançlar Ve Bazı Mesleki Değişkenlere Göre Yordanması. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü http://www.cukurova.edu.tr/online.tezler, 20.12.2004 tarihinde erişildi.
• Hock, R. (1988). Professional burnout among public school teachers. Public Perso-nal Management, 17(2):12-16.
• Işıkhan, V. (2004). Çalışma Hayatında Stres ve Başa Çıkma Yolları.
• Izgar, H. (2001). Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri. Kuram ve Uygu-lamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 27:335-340.
• Kayabaşı, Y. (2008). Bazı Değişkenler Açısından Öğretmenlerin Mesleki Tükenmiş-lik Düzeyleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20:192-212.
• Kırılmaz, A., Çelen, Y., &Sarp, N. (2000). İlköğretim’de Çalışan Bir Öğretmen Grubunda “Tükenmişlik Durumu” Araştırması. A.Ü. Sağlık Eğitim Fakültesi, İlköğretim-Online Dergisi, 2(1):2-9, 12.12.2004 tarihinde erişildi.
• Maslach, C. (1981). Burnout A SocialPsyhological Analysis, The Burnout Syn-drome. Current Research, Theory and Interventions, Park Ridge, III, London House Management.
• Maslach, C. Ve Jackson, S.E. (1985). TheMeasurement Of Experienced Burno-utJorunal Of Occupational Behavior. 2.pp, 99-131.
• Maslach, C., Schaufeli, W.B. & Leitter, M.P. (2001). Job Burnout. AnnualReview of Psychology, Volume, 52:397-422.
• Naktiyok, A., Karabey, C.N. (2005). İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu. http://www. libf.atanuni.edu.tr, 20.12.2005 tarihinde erişildi.
• Pearson, L., Moomaw, W. (2005). The Relationship Between Teacher Autonomy And Stress, WorkSatisfaction, Empowerment, and Professionalism.
• Peker, R. (2002). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Mesleki Tü-kenmişliklerine Etki Eden Bazı Faktörler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakülte-si Dergisi.
• Sarros, J.C., Sarros, A.M. (1987). Predictor of teacher burnout. The Journal of Edu-cational Administration, 25(2):216-230.
• Sucuoğlu, B., Kuloğlu. &Aksaz, N. (1996). Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmen-lerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10(36):44-60.
• Sürgevil, O. (2006). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mü-cadele Teknikleri.
• Torun, A. (1995). Tükenmişlik, Aile Yapısı Ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilim-ler Enstitüsü, İstanbul.
• Tuğrul, B. & Çelik, E. (2002). Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenle-rinde Tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12).