Öğretmen Adaylarında Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcısı Olarak Algılanan Sosyal Yetkinlik ve Güvengenlik

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 444 - 460, 22.08.2018

Bünyamin Ateş , Oğuzhan Çelik

https://doi.org/10.17556/erziefd.403476

Cited By: 3

Öz

Bu
çalışmada, algılanan sosyal yetkinlik ve güvengenlik değişkenlerinin öğretmen
adaylarının psikolojik iyi oluş düzeylerini ne kadar yordadığı araştırılmıştır.
Araştırma ilişkisel tarama modeline dayalı olarak yürütülmüştür. Çalışmanın
araştırma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Erzincan Üniversitesi Eğitim
Fakültesinde öğrenim görmekte olan ve basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle
belirlenen 205’i erkek (%35,3) ve 375’i kız (%64,7) olmak üzere toplam 580
öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Psikolojik İyi
Oluş Ölçeği, Sosyal Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği, Voltan-Acar Kendini Belirleme
(Güvengenlik) Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen
veriler çoklu doğrusal regresyon analizi (adımsal) ile incelenmiştir. Araştırma
sonucuna göre; algılanan sosyal yetkinlik ve güvengenlik değişkenleri,
psikolojik iyi oluşu anlamlı düzeyde yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Algılanan sosyal yetkinlik, güvengenlik, öğretmen adayı

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Alberti, R. & Emmons, M. (2002). Kendinize yatırım yapın, atılganlık. (Çev. S. Katlan). Ankara: Hyb Yayıncılık.
• Ateş, B. (2013). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin atılganlık puanlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15 (1), 50-66.
• Ateş, B. (2016a). Perceived social support and assertiveness as a predictor of candidates psychological counselors psychological well-being. International Education Studies, 9 (5), 28-39.
• Ateş, B. (2016b). Üniversite öğrencilerinde akademik başarının yordayıcısı olarak psikolojik iyi oluş ve sosyal yetkinlik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,15(59),1203-1214.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a unifying theory of behavior change. Psychological Review, 84 (2),191-215.
• Bandura, A. (1989). Regulation of cognitive processes through perceived self efficacy. Devolopmental Psychology, 25 (5), 729-735.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28 (2),117-148.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Castedo, A. L., Juste, M. P. & Alonso, J. D. (2015). Social competence: Evaluation of assertiveness in Spanish adolescents. Psychological Reports, 116(1), 219-229.
• Cenkseven, F. (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Chow, C. M., Ruhl, H., & Buhrmester, D. (2013). The mediating role of interpersonal competence between adolescents' empathy and friendship quality: A dyadic approach. Journal of Adolescence, 36(1),191-200.
• Cicognani, E. (2011). Coping strategies with minor stressors in adolescence: Relationships with social support, self‐efficacy and psychological well‐being. .Journal of Applied Social Psychology, 41(3),559-578.
• Csıkszentmıhalyı, M. (2005). Akış: Mutluluk bilimi (Çev. S. K. Akbaş). İstanbul: Hyb Yayıncılık.
• Çeçen, R. & Cenkseven, F. (2007). Psychological well-being in predicting loneliness among university students. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2),109-118.
• Deci, L. E. & Ryan, M. R. (2008). Self-Determination theory: A macrotheory of human motivation, development and health, Canadian Psychology, 3,182-185.
• Du, H., Li, X., Chi, P., Zhao, J. & Zhao, G. (2015). Relational self-esteem, psychological well-being and social support in children affected by HIV. Journal of Health Psychology, 20(12),1568-1578.
• Erdem, Ş. & Kabasakal, Z. (2015). Psikolojik iyi olma ve yetişkin bağlanma boyutları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1),82-90.
• Erözkan, A. (2013). İletişim becerileri ve kişilerarası problem çözme becerilerinin sosyal yetkinliğe etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,13(2),731-745.
• Eryılmaz, A. (2013). Pozitif psikolojinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında gelişimsel ve önleyici hizmetler bağlamında kullanılması. The Journal of Happiness & Well-Being, 1(1),1-21.
• Ferris, G. R., Perrewé, P. L. & Douglas, C. (2002). Social effectiveness in organizations: Construct validity and research directions. Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(1),49-63.
• Forgeard, M. J. C., Jayawickreme, E., Kern, M. L. & Seligman, M. E. P. (2011). Doing the right thing: Measuring wellbeing for public policy. International Journal of Wellbeing, 1(1),79-106.
• Güven, M. (2010). An analysis of the vocational education undergraduate students’ levels of assertiveness and problem-solving skills. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 2064-2070.
• Holopainen, L., Lappalainen, K., Junttila, N. & Savolainen, H. (2012). The role of social competence in the psychological well-being of adolescents in secondary education. Scandinavian Journal of Educational Research, 56(2),199-212.
• Jenkins S. R., Goodness, K. & Buhrmester, D. (2002). Gender differences in early adolescents’relationship qualities, self-efficacy and depression symptoms. The Journal of Early Adolescence, 22(3), 277-309.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Keyes, C. L., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6),1007-1022.
• Khumalo, I. P., Temane, Q. M. & Wissing, M. P. (2012). Socio-demographic variables, general psychological well-being and the mental health continuum in an African context. Social Indicators Research, 105(3),419-442.
• Kokko, K., Tolvanen, A. & Pulkkinen, L. (2013). Associations between personality traits and psychological well-being across time in middle adulthood. Journal of Research in Personality, 47(6), 748-756.
• Kuyumcu, B. (2012). Türk ve İngiliz üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş duygusal farkındalık ve duygularını ifade etmelerinin ülke ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2),1-24.
• Magelinskaitė, Š., Kepalaitė, A. & Legkauskas, V. (2014). Relationship between social competence, learning motivation and school anxiety in primary school. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116,2936-2940.
• Malik, F. & Shujja, S. (2013). Social competence and school systems as predictor of academic achievement in high and low achieving Pakistani school children. Journal of Behavioural Sciences, 23(1),77-92.
• Malkoç, A. & Yalçın, İ. (2015). Üniversite öğrencilerinde psikolojik dayanıklılık, sosyal destek, başa çıkma ve iyi-oluş arasındaki ilişkiler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43),35-43.
• Muris, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disoders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32, 337-348.
• Palancı, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı problemlerini açıklama ve gidermeye yönelik gerçeklik terapisi oryantasyonlu bir yardım modelinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Park, N., Song, H. & Lee, K. M. (2014). Social networking sites and other media use, acculturation stress and psychological well-being among East Asian college students in the United States. Computers in Human Behavior, 36,138-146.
• Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52(1),141-166.
• Rydell, A.M., Hagekull, B. & Bohli G.(1997). Measurement of two social competence aspects in middle childhood. Developmental Psychology, 33(5), 824-833.
• Ryff, C. D. (1989). Beyond Ponce de Leon and life satisfaction: New directions in quest of successful ageing. International Journal of Behavioral Development,12(1), 35-55.
• Ryff, C. D. & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4),719-727.
• Ryff, C. D. & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies,9(1),13-39.
• Sandhu, D., Singh, B., Tung, S. & Kundra, N. (2012). Adolescent identity formation, psychological well-being and parental attitudes. Pakistan Journal of Psychological Research, 27(1),89-105.
• Segrin, C. & Taylor, M. (2007). Positive interpersonal relationships mediate the association between social skills and psychological well-being. Personality and Individual Differences, 43, 637-646.
• Shields, M. A. & Price, S. W. (2005). Exploring the economic and social determinants of psychological well‐being and perceived social support in England. Journal of the Royal Statistical Society, 168(3),513-537.
• Skaalvik, E. M. & Skaalvik, S. (2010). Teacher self-efficacy and teacher burnout: A study of relations. Teaching and Teacher Education, 26,1059-1069.
• Telef, B. B. (2011). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. 11. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3–5 Ekim, Selçuk- İzmir.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Torres, J. B. & Solberg, S. V. (2001). Role of self-efficacy, stress, social integration and family support in Latino college student persistence and health. Journal of Vocational Behavior, 59, 53-63.
• Uz-Baş, A. (2010). Sınıf-temelli bir sosyal beceri eğitimi programının ilköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin güvengenlik ve saldırganlık düzeyleri üzerindeki etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2),731-747.
• Uzuntarla, Y., Uğrak, U. & Cihangiroğlu, N. (2016). Sürekli kaygı ile atılganlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9 (42),1704-1711.
• Voltan-Acar, N. & Öğretmen, T.(2007). Kendini belirleme (güvengenlik) ölçeği geliştirme çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 67-78.
• Voltan-Acar, N. & Whirter Mc. J. (2000). Ergen ve çocukla iletişim (öğretme, destekleme ve çocuk yetiştirme sanatı). Ankara: Us-A Yayıncılık.
• Waterman, A. S. (1993). Two conceptions of happiness: Contrast of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64,678-691.
• Zhang, F., You, Z., Fan, C., Gao, C., Cohen, R., Hsueh, Y., et. al. (2014). Friendship quality, social preference, proximity prestige, and self-perceived social competence: Interactive influences on children's loneliness. Journal of School Psychology, 52(5),511-526.