A RESEARCH ON SUBJECTIVE WELL-BEING AND DECISION MAKING OF TEACHER CANDIDATES

Yıl 2009, Cilt: 11 Sayı: 1, 171 - 187, 01.06.2009

Bülent Dilmaç Hasan Bozgeyikli

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between subjective well-being and decision making of the teacher candidates in terms of different variables. The domain of this research is the teacher candidates who are studying at Selcuk University in 2007-2008 academic year. The target population of the study is 600 students who are chosen, by cluster sampling method, among the teacher candidates who are studying in education, vocational education and technical education faculties of the university. Decision making style scale, subjective well- being scale and personal information form were used to collect research data. In the data analysis, according to the type of the data, correlations (r), t test, one-way analysis of variance were used. In the case of F values were significant; Tukey test was used to find which groups caused the difference. In terms of various variables significant differences were found between well-being and decision making styles of the teacher candidates as the results of these analyses. According to the findings some suggestions has been made.

Anahtar Kelimeler

Subjective well-being, Decision making styles, Teacher candidates

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZNEL İYİ OLMA VE KARAR VERME STİLLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının öznel iyi olma ile karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkararak öznel iyi oluş ve karar verme stillerini farklı değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın çalışma evrenini 2007–2008 öğretim yılında Selçuk Üniversitesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, üniversitenin eğitim, mesleki eğitim ve teknik eğitim fakültelerinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylar arasında oranlı küme örneklemi yöntemiyle seçilen 600 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için karar verme stilleri ölçeği, öznel iyi olma ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, korelasyon (r), t testi, tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. F değerlerin anlamlı olması durumunda farkın hangi gruplardan kaynaklandığını bulmak için Tukey Testi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmen adaylarının öznel iyi olma ile karar verme stilleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Diğer taraftan öğretmen adaylarının öznel iyi oluşları ve karar verme stillerinde çeşitli değişkenler açısından anlamlı farklıklar görülmüştür. Elde edilen bulgular çerçevesinde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öznel iyi olma, Karar verme stilleri, Öğretmen adayları

Kaynakça

• Abbey, A., Andrews, F. M., Halman, L. J. (1992). Infertility and subjective well- being: The mediating roles of self-esteem, internal control, and interpersonal conflict. Journal of Marriage & the Family, 54, 408-417.
• Avşaroğlu, S. (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, G. ve Tezer, E. (1991). İyimserlik, Sağlık Sorunları ve Akademik Başarı
• İlişkisi, Psikoloji Dergisi. 7 (26):2-9.
• Campbell, A. (1976). Subjective measures of well-being. American Psychologist, 31, 117–124.
• DeNeve, K.M., Cooper,H. (1998). The happy personality: A meta analysis of 137 personality traits and subjective well being, Psychological Bulletin, 124, 2, 197-229.
• Deniz, M.E. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejileri ve Sosyal Beceri Düzeylerinin TA-Baskın Ben Durumları ve Bazı Özlük Niteliklerine
• Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, 95 , 3, 542-575.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being. The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34–43.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being. The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34–43.
• Diener, E., Diener, C. (1996). Most people are happy. Psychological Science, 7, 181–185.
• Ersever, H.Ö. (1996). Karar Verme Becerileri Kazandırma Programının ve Etkile- şim Grubu Deneyiminin Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkileri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Grob, A., Wearing, A. J., Little, T. D., Wanner, B., Euronet, (1996). Adolescents’ well-being and perceived control across 14 sociocultural contexts. Journal of Personality and Social Psychology, 71(4), 785–795.
• Hampton, N. Z., Marshall, A. (2000). Culture, gender, self-efficacy and life satisfaction: A Comparison between Americans and Chinese People with Spinal Cord injures. Journal of Rehabilation. 66, 2, 21-29.
• Hintikka, J. (2001). Religious attandance and life satisfaction in the Finnish general population. Journal of Psychology and Theology. 29, 2, 158
• Kelley, T. M., Stack, S. S. (2000). Thought Recognition, Locus of Control and Adolescent Well-Being. Adolescence. 35,139
• Köse, A. (2002). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birinci Sınıf Öğrencilerinin Cin- siyet ve Algılanan Sosyo-ekonomik Düzey Açısından Psikolojik İhtiyaçları ve Karar Verme Stratejilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuşdil E., Bayram, N., Aytaç, S., Bilgel, N. (2004). Çalışma Yaşamında Bireylerin Yaptıkları İşe İlişkin Duygularının İş Stres Tepkileri Üzerine Etkisi, İş,Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt :6-Sayı:1.
• Kuzgun, Y. (1992). “Karar Stratejileri Ölçeği: Geliştirilmesi ve Standardizasyonu”.
• VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Türk Psiko- loglar Derneği. s, 161-170.
• Kuzgun, Y. (2006). Meslek Gelişimi ve Danışmanlığı, Ankara: Nobel Yayın Dağı- tım
• Lucas, R.E, Diener, E., Suh, E. (1996). Discriminant validity of well-being measures. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 616–628.
• Mroczek, D. K., Kolarz, C.M (1998). The effect of age on positive and negative affect: A Developmental perspective on happiness. Journal of Personality and Social Psychology. 75, 5, 1333-1349.
• Nunnally, J. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw- Hill.
• Philips, S. D., Pazienza, N. J., Ferin, H.H. (1984). Decision-Making styles and prob- lem solving appraisal. Journal of Counseling Psychology, 31, 4, 497-502.
• Ryff, C. D., Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 719–727.
• Schmutte, P. S., Ryff, C. D. (1997). Personality and well-being: Reexamining methods and meanings. Journal of Personality and Social Psychology, 73(3), 549–559.
• Scott, S., G., Bruce, R. A. (1995). Decision Making Style, the development and of a new measure. Educational and Psychological Measurement. Vol.55, no.5. 818-831.
• Scott, S.G., Bruce, R.A. (1995). “Decision Making Style: The Development and Assessment of a New Measure”. Educational and Psychological Measurement. Vol: 55. 818-831.
• Taşdelen, A. (2002). Öğretmen Adaylarının Farklı Psiko-sosyal Değişkenlere Göre Karar Verme Stilleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Taşdelen, A. (2002). Öğretmen adaylarının farklı psikososyal değişkenlere göre karar verme stilleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eğitim Bilimleri Ensti- tüsü D.E.Ü.B.E.F, İzmir.
• Tuzgöl Dost, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri Yayım- lanmamış Doktora Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Hacettepe Ünv., Ankara.
• Vitters, J. (2001). Personality Traits and subjective well-being emotional stability, not extraversion, is probably the important predictor. Personality and Individual Differences. 31, 6, 903-914.
• Wood, W., Rhades, N., Whelan, M. (1989). Sex differences in positive well-being: A Consideration of emotional style and marital status. Psychological Bulletin. 106, 2, 249-264.