Hemşirelerde Örgüt İklimi İle Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Algısı Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 51 - 59, 05.04.2024

Sakine Şakar Horuz , Demet Unalan

https://doi.org/10.5281/zenodo.10926606

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelerde örgüt iklimi ile çalışan sağlığı ve güvenliği kültürü algısı arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışma, Kasım-Aralık 2020 tarihleri arasında Atatürk Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde çalışan 276 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, “Örgüt İklimi Ölçeği ve “Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği (ÇSGKÖ)” kullanılmıştır. Araştırma verileri normal dağılım uygunluk testi, student t testi, ANOVA, Pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Hemşirelerin, en yüksek puanı örgüt iklimi ölçeği- hiyerarşi alt boyutundan ve ÇSGKÖ-enfeksiyon önleme alt boyutundan aldıkları tespit edilmiştir. Örgüt İklimi Ölçeği; bağlılık, ekip çalışması, destekleyici iklim, insan ilişkileri, iş doyumu, iletişim ve yenilikçi iklim ile ÇSGKÖ alt boyutları arasında pozitif yönde stres ve olumsuz iletişim ile negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0.01).
Sonuç: Örgüt ikliminin çalışan sağlığı ve güvenliği kültürü algısını stres ve olumsuz iletişim boyutları dışında olumlu etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

hemşire, örgüt iklimi, Çalışan Sağlığı ve Güvenliği

The Relationship between Organizational Climate and Employee Health and Safety Culture Perception in Nurses

Öz

Objective: The aim of this study is to examine the relationship between nurses’ organizational climate and the perception of employee health and safety culture.
Method: This cross-sectional study was conducted with 276 nurses working at Atatürk University Health Research and Application Center between November and December 2020. Personal information form, “Organizational Climate Scale and Employee Health and Safety Culture Scale (EHSCS)” were used as data collection tools. Research data were evaluated with normal distribution fit test, student t test, ANOVA, Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis.
Results: It was determined that the nurses got the highest score from the Organizational Climate Scale-hierarchy sub-dimension and the EHSCS-infection prevention sub-dimension. Organizational Climate Scale; A statistically significant relationship was found between commitment, teamwork, supportive climate, human relations, job satisfaction, communication and innovative climate and the EHSCS sub-dimensions, positively and negatively, with negative communication (p<0.01).
Conclusion: It has been determined that the perceived organizational climate affects the employee health and safety culture perception positively, except for the stress and negative communication dimensions.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Organizational Climate, Employee Health and Safety

Kaynakça

• Bahrami, M. A., Alfaraj, R. M., Barati, O., Ezzatabadi, M. R, & Ghoroghchian, M. S. (2016). Role of organizational climate in organizational commitment: the case of teaching hospitals. Osong Public Health Res Perspect, 7(2):96-100.
• Bilir, P. F. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün örgüt iklimi ve çalışanların katılımla ilgili algılamaları. ( Tez No. 194089) [Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Çelik Öztorun, G. (2018). Hemşirelerin Örgüt İklimi Algılarının ve Değişime Karşı Tutumlarının Belirlenmesi. (Tez No. 518533) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Çelik, G. (2020). Sağlıkta kalite yönetimi bağlamında çalışanların hasta ve çalışan güvenliği kültürü algıları: özel ve kamu hastaneleri karşılaştırması. ( Tez No. 633442) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Çınar, F., & Toker, K. (2018). Ameliyathane hemşirelerinin değişime açıklığa ilişkin değerlendirmeleri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 5(1), 19-26.
• Gün, İ. (2016). Hastanelerde Örgüt İklimi ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki. (Tez No. 433288) ) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Gün, İ., & Söyük, S. (2017). Sağlık kuruluşlarında örgüt iklimi ve örgütsel güven arasındaki ilişki. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, (1), 40-48.
• Güner, E. K. (2017). Hemşirelerde Meslektaş Dayanışmasının Örgütsel İklim Üzerine Etkisi. (Tez No. 462689) [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Gündoğdu, S. K., & Bahçecik, N. (2012). Hemşirelerde hasta güvenliği kültürü algılamasının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(15), 119-128.
• Gürer A. (2018). Sağlık hizmetlerinde çalışan güvenliği. Journal of Health Servicesand Education, 2(1), 9-14.
• İncesu, E &.Atasoy, A. (2015). Hemşirelerin çalışan sağlığı ve güvenliği kültürü algılarının çalışan sağlığı ve güvenliği kültürü ölçeği kullanılarak incelenmesi. Sağlık Akademisyenler Dergisi, 2(3), 119-126.
• Jones, F., Podila, P., & Powers, C.(2013). Creating a culture of safety in the emergency department. The Journal Of Nursıng Admınıstraton, 43(4), 194-200.
• Nembhard, I.M., Maziarz,M.P., Nelson, S., Schnall, R., & Stone, P. W.(2016), Psychometric evaluation of an ınstrument for measuring organizational climate for quality: evidence from a national sample of ınfection preventionists. American Journal of Medical Quality, 31(5), 441-447.
• Petitta, L., Barbaranelli, C., Ghezzi, V., & Probst, T.M. (2017). “Disentangling the roles of safety climate and safety culture: multi- level effects on the relationship between supervisor enforcement and safety compliance. Accident Analysis and Prevention, 99(Pt A): 77-89.
• Roch, G., Clarke, S. P., & Dubois, C. A., (2014). Organizational climate and hospital nurses' caring practices: a mixed-metohods study. Research in Nursing and Health; 37(3), 229-240.
• Storseth, F.(2006). Changes at work and employee reactions; organizational elements, job insecurity, and short-term stress as predictors for employee health and safety. Scandinavian Journal of Psychology,, 47, 541-550.
• Tawiah, K. A., & Mensah, A. (2016). Occupational health and safety and organizational commitment: evidence from the ghanaian mining ındustry. Safety and Health at Work, 7(3), 225-230.
• Tengilimoğlu, D., Akbolat, M., & Işık, O. (2011). Sağlık işletmeleri yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tengilimoğlu, D., Çelik, E., & Güzel, A. (2016). The effect of safety culture on safety performance: ıntermediary role of job satisfaction. Journal of Economics, Management and Trade, 15(3), 1-12.
• Vredenburgh, A. G. (2002). Organizational safety: which management practices are most effective in reducing employee injury rates? Journal of Safety Research, 33(2), 259-276.
• Yaşar, J. A. (2017). Hemşirelerin örgütsel değişime yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. (Tez No. 455290) [Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Yousef, H. R., Abo el-Maged, N. S., & El-Houfey, A. A. (2014). Organizational climate correlates nurses'ıntention to leave work. Public Polich and Administration Research, 4(4), 14-21.
• Yüceler, A. (2011). Sağlık işletmelerinde örgüt kültürünün bir boyutu olarak hasta ve çalışan güvenliği: kuram ve konya ilindeki hastanelerde bir uygulama. (Tez No. 325825) [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nden temin edilmiştir.
• Yüksekbilgili, Ö. (2017). Özel sağlık işletmeleri çalışanlarının örgüt iklimi algılarının demografik özelliklerine göre incelenmesi. Journal of Economics Business and Political Researches, 2(2), 45-60.