Skılls For Value Educatıon: A Needs Analysıs Based On Expert Opınıon

Yıl 2024, Sayı: 54, 1485 - 1512, 30.09.2024

Hasan Meydan , Sevgi Coşkun Keskin , Elif İçöz Arslan , Özge Algül

https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1462967

Öz

Skills-based education and value education have been important concepts in curriculum development studies in the Turkish education system in recent years. This study is based on the coexistence of skills-based education and value education in curricula and the fact that both approaches come together in the common denominator of integrity of discourse and action. The aim of the study is to understand in value education and to identify the skills and sub-skills that should be focused on in a skills-based value education.
The study was structured in a phenomenological design in accordance with the qualitative research approach. Interviews and focus group discussions were used as data collection techniques. The study group consisted of 25 researchers and educators who are untaking or have completed postgraduate education on skills and value education in accordance with the purposive sampling technique. The codes to be used in the content analysis were based on the basic skills and competence indicators in the model titled "Skills Forming Moral Personality, Its Development and Education" developed by Meydan (2021), but the analysis was not limited to these items.
The findings were first analyzed in terms of the value-skill relationship in value education, and then in terms of which skills should be used in value education. The findings on the skill-value relationship showed that the views of the participants could be summarised with the concepts of “mediator-determinant”. In the second theme, the participants stated that a total of 23 components/sub-skills under the main skill clusters of cognitive, affective and social-behavioral should be used in teaching values. The results of this study, which is based on the data from the first phase of a TÜBİTAK project that aims to develop a model, measurement tool and draft curriculum for teaching values with a skill-based approach, are expected to contribute to the implementation and planning processes of value education.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Value Education, Skill Based Education, Skill Based Value Education, Moral Skills

Proje Numarası

123K630-TÜBİTAK 1001

Değer Eğitiminde İşe Koşulacak Beceriler: Uzman Görüşüne Dayalı Bir İhtiyaç Analizi

Öz

Beceri temelli eğitim ve değer eğitimi son yıllarda Türk eğitim sisteminde program geliştirme çalışmalarının önemli kavramları olmuştur. Bu çalışma beceri temelli eğitim ile değer eğitiminin öğretim programlarındaki bir aradalığı ve her iki yaklaşımın söylem ve eylem bütünlüğü ortak paydasında buluştuğu gerçeğinden hareket etmektedir. Çalışmanın amacı değer eğitiminde beceri-değer ilişkisini anlamak ve beceri temelli bir değer eğitiminde odaklanılması gereken beceriler ve alt becerileri belirlemektir.
Çalışma nitel araştırma yaklaşımına uygun olarak fenomonoloji (görüngübilim) deseninde yapılandırılmıştır. Veri toplama tekniği olarak mülakat ve odak grup görüşmeleri kullanılmıştır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme tekniğine uygun olarak beceri ve değer eğitimi konusunda lisansüstü eğitim yapan ya da tamamlamış 25 araştırmacı ve eğitimciden oluşmuştur. Yapılan İçerik analizinde kullanılacak kodlar için Meydan (2021) tarafından geliştirilen “Ahlaki Kişiliği Oluşturan Beceriler, Gelişimi ve Eğitimi” başlıklı modeldeki temel beceriler ve yetkinlik göstergeleri referans alınmış ancak inceleme bu maddelerle sınırlandırılmamıştır.
Elde edilen bulgular, öncelikle değer eğitiminde değer-beceri ilişkisi, ardından da değer eğitiminde hangi becerilerin işe koşulması gerektiğine dair iki ana tema üzerinden incelenmiştir. Beceri-değer ilişkisine dair bulgular katılımcıların görüşlerinin “aracı-istikamet belirleyici” kavramları ile özetlenebileceğini göstermiştir. İkinci temada ise katılımcılar bilişsel, duyuşsal ve sosyal-davranışsal ana beceri kümelerinin altında toplam 23 bileşen/alt becerinin değerlerin öğretiminde işe koşulması gerektiğini ifade etmişlerdir. Beceri temelli bir anlayışla değerlerin öğretimi için bir model, ölçme aracı ve taslak öğretim programı geliştirilmesini amaçlayan bir TÜBİTAK projesinin ilk aşamasından elde edilen verilerle hazırlanan bu çalışmanın bulgularının değer eğitimi uygulama ve planlama süreçlerine katkı vermesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Beceri Temelli Eğitim, Beceri Temelli Değer Eğitimi, Ahlaki Beceriler, Değer Eğitimi

Etik Beyan

Bu çalışma Prof. Dr. Hasan MEYDAN’ ın proje yürütücüsü olduğu TÜBİTAK-1001 Beceri Temelli Değer Eğitiminin İmkanı: Beceri Temelli Bir Değer Eğitimi Modeli, Programı ve Öğretmen Eğitim Modülü Geliştirmek adlı projenin bilimsel /akademik çıktısıdır.

Destekleyen Kurum

TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU

Proje Numarası

123K630-TÜBİTAK 1001

Kaynakça

• Aras, Selda vd. “Okul Öncesi Eğitim Programı’nın K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli’ne Göre İncelenmesi”. Millî Eğitim Dergisi 52/1 (2023), 791-812. https://doi.org/DOI: 10.37669/milliegitim.1309000
• Arslan, Coşkun - Özteke Kozan, İrem. “İletişim Becerileri”. Sosyal Beceri Eğitimi. ed. M. Engin Deniz - Ali Eryılmaz. 51-72. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2021.
• Aşkar, Petek - Altun, Arif. “K-12 Beceriler Çerçevesi: Türkiye Bütüncül Modeli Üzerine Bir Çalışma”. Millî Eğitim Dergisi 52/1 (2023). https://doi.org/DOI: 10.37669/milliegitim.1308740
• Bacanlı, Hasan. Sosyal Beceri Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi, 10. Basım, 1988.
• Barbee, A. P - Martin, M. L. “Skill-Based Training and Transfer of Learning”. Contemporary Issues in Child Welfare Practice. ed. H Cahalane. London: Springer, 2013.
• Başkale, Hatice. “Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 9/1 (2016).
• BBC. “Pisa Direktörü Andreas Schleicher: Türkiye Bilgiyi Pratiğe Geçirmeyi Öğrenmeli”. BBC NEWS. 2017. Erişim 21 Şubat 2024. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-42481321
• Blasi, Augusto. “Emotions and Moral Motivation”. Journal for the Theory of Social Behaviour 20/1 (1999), 1-19.
• Blasi, Augusto. “Moral Character: A Pschological Approach”. Character Psychology and Character Education. ed. Daniel K Lapsley - F. Clark Power. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 2005.
• Blasi, Augusto. “Moral Cognition and Moral Action: A Theoretical Perspective”. Developmental Review 3 (1983), 178-210.
• Blasi, Augusto. “Moral identity: Its role in moral functioning”. Morality, Moral Behavior and Moral Development. ed. W Kurtines - J Gewirtz. 128-139. Wiley, 1984.
• Blasi, Augusto. “Neither personality nor cognition: An alternative approach to the nature of the self”. Changing conceptions of psychological life. ed. C Lightfoot vd. 3-26. ABD: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, 2004.
• Bratianu, Constantin. “Paradigm Shift in Business Education: A Competence Based Approach”. Sustainability 12/4 (2020), 1348-1365.
• Creswell, John W. Eğitim Araştırmaları Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. çev. Halil Ekşi. İstanbul: Edam, 3. Basım, 2020.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Siyasal Kitabevi, 3. Basım, 2015.
• Dabrowski, Kazimierz. Positive Disintegration. Boston: Little Brown Company, 1964.
• Goleman, Daniel. Duygusal Zekâ. çev. Banu Seçkin Yüksel. İstanbul: Varlık Yayınları, 31. Basım, 2007.
• Gökel, Ömer. Sosyal Beceri Eğitiminin Gençlerin Sosyal Beceri Seviyelerine Etkisi. İstanbul: Kriter Yayınları, 2022.
• Güneş, Firdevs. “Limitless Education from Knowledge to Skill”. The Journal of Limitless Education and Research 1/1 (2016), 1-19.
• Güneş, Firdevs. “Öğrenci̇leri̇n Düşünme Beceri̇leri̇ni̇ Geli̇şti̇rme”. Türklük Bilimi Araştırmaları 32 (2012), 127-146.
• Güneş, Firdevs. “Öğretmen Yetiştirmede Beceri Yaklaşımı”. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi 3/2 (2018), 1-16. https://doi.org/DOI: 10.29250/sead.441487
• Güneş, Firdevs - Uygun, Tuğba. “Öğretmen Yetiştirmede Beceri Uyuşmazlığı”. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2/3 (2016), 1-14.
• İkiz, Fatma Ebru vd. “Bilişsel Düzenleme ve Anlaşmazlık Çözümü”. Sosyal Beceri Eğitimi. ed. M Engin Deniz - Ali Eryılmaz. 191-219. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2021.
• Karataş, Zeynep. Sosyal Beceriye Giriş. ed. M. Engin Deniz - Ali Eryılmaz. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2021.
• Kasap Kayış, Fatma Nur - Meydan, Hasan. “10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabında ‘Ahlaki Tutum ve Davranışlar’ Ünitesinin Ahlaki Beceriler Açısından İncelenmesi”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/1 (2023), 216-234. https://doi.org/DOI: 10.34086/rteusbe.1251312
• Kaya, Muhammet Enes vd. “İçgörü ve Bilişsel Esnekliğin Psikolojik Dayanıklılık Üzerindeki Yordayıcı Etkisinin İncelenmesi”. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi 3/1 (2021). https://doi.org/Doi:10.35365/ctjpp.21.1.05
• Kerschenstainer, George. Karakter Kavramı ve Terbiyesi. çev. Halil Fikret. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1977.
• Kirschenbaum, Howard. “From Values Clarification to Character Education: A Personal Journey”. The Journal of Hümanistic Counselling, Education and Development 39/1 (2000), 4-20.
• Kole, Jos. “Teaching Moral Competence to Pre-Professionals”. Moral Education and Development. ed. Doret J. de Ruyter - Siebren Miedema. Boston: Sense Publishers, 2011.
• Kwok, Janet - Selman L, Robert. “Moral Reasoning, Moral Motivation and Informed Social Reflection”. Handbook of Moral Motivation (Theories, Models, Applications). ed. Heinrichs Karin. 551-566. Netherlands: Sense Publishers, 2013.
• LePagea, Pamela. “Comparing Teachers’ Views on Morality and Moral Education, A Comparative Study in Turkey and the United States”. Teaching and Teacher Education 27 (2011), 366- 375.
• Lickona, Thomas. Educating for Character: How Our Schools Can Teach Respect and Responsibility. New York: Bantham Books, 1991.
• Lilja, Annika - Osbeck, Christina. “Understanding, acting, verbalizing and persevering–Swedish teachers’perspectives on important ethicalcompetences for students”. Journal of Moral Education 49/4 (2020), 512-528. https://doi.org/10.1080/03057240.2019.1678462
• MEB. Di̇n Kültürü ve Ahlak Bi̇lgi̇si̇ Dersi̇ Öğreti̇m Programı (i̇lkokul 4 Ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, 2018.
• MEB. “Milli Eğitim Bakanlığı Temel Beceri ve Yeterlilikler”. Türkiye Cumhuriyeti Öğretim Programları İzleme ve Değerlendirme Sistemi. 2018. Erişim 21 Mart 2023. https://mufredat.meb.gov.tr/Veliler.aspx
• MEB. Sosyal Bi̇lgi̇ler Dersi̇ Öğreti̇m Programı (i̇lkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, 2018.
• MEB. “Türki̇ye Yüzyılı Maari̇f Modeli̇ Öğreti̇m Programları Ortak Metni̇”. Milli Eğitim Bakanlığı, 2024.
• MEB - UNICEF. “K12 Beceri̇ler Çerçevesi̇ Türki̇ye Bütüncül Modeli̇”. Milli Eğitim Bakanlığı, 2023.
• Meydan, Hasan. Akademi̇de Değerler Eği̇ti̇mi̇ (Tezler ve Makaleler/1989-2017). Araştırma Proje Raporları. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi, 2019. Değerler Eğitimi Merkezi.
• Meydan, Hasan. “Bir Beceri Olarak Ahlak ve Eğitimi: Ahlaki Gelişim Kuramlarına Dayalı Bir İnceleme”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi. https://doi.org/10.29288/ilted.890349
• Meydan, Hasan. “Ki̇şi̇li̇k Geli̇şi̇mi̇nde İçsel Çatışmanın Rolü: Nefsi̇n Mertebeleri̇nden Olumlu Çözülmeye Karşılaştırmalı Bi̇r Anali̇z”. Turkish Studie 11/7 (2017). https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9679
• Narvaez, Darcia. “İnsani ve Ahlaki Gelişim: Erdem Gelişimine Bilişsel ve Nörobiyolojik Bakışlar”. çev. Cengiz Şeker. Ahlak ve Karakter Eğitimi El Kitabı. ed. Larry Nucci - Darcia Narvaez. İstanbul: Edam, 2019.
• OECD. OECD Future of Education and Skills 2030 OECD Learning Compass 2030 (2019).
• OECD. Universal Basic Skills What Countries Stand to Gain. OECD, 2015. https://www.oecd.org/education/universal-basic-skills-9789264234833-en.htm
• Oser, Fritz. “Models of Moral Motivation”. Handbook of Moral Motivation (Theories, Models, Applications). ed. Karin Heinrichs. 7-27. Netherlands: Sense Publishers, 2013.
• Öz, Eda. “Üst Düzey Düşünme Becerileri ile İlgili Araştırmaların Bibliyometrik Analizi: Türkiye Perspektifi”. Millî Eğitim Dergisi 52/1 (2023), 107-136. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1308837
• Özhan, Mehmet Buğra vd. “K12 Beceriler Çerçevesi: Türkiye Bütüncül Modeli Bağlamında Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri”. Millî Eğitim Dergisi 52/1 (2024), 1027-1054. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1308964
• Öztürk, Hülya - Şaylıgil, Ömür. “Ahlaki Zekâ: Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Yeni Bir Kavram”. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi 28/1 (2020), 110-121. https://doi.org/10.5336/mdethic.2018-63002
• Öztürk, Mustafa. “Farklılaştırılmış, Beceri̇ ve Değer Temelli̇ Sosyal Bi̇lgi̇ler ve Tari̇h Öğreti̇mi̇ Sosyal Bilgiler ve Tarih Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Eğitimine Yönelik Etkinlik Rehberi”. Erciyes Üniversitesi Proje Ootput. 01 Mart 2024. https://csd.erciyes.edu.tr/output/rehber.pdf
• Öztürk, Mustafa - Mutlu, Neşet. “Sosyal Bilgiler ve Tarih Derslerinde Beceri ve Değerleri Ne Kadar Öğretiyoruz?” Sakarya University Journal of Education 7/3 (2017), 552-563. https://doi.org/10.19126/suje.328256
• Patton, Michael Quinn. Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2018.
• Piaget, Jean - Warden, Marjorie. Judgment and Reasoning in the Child. K. Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd Harcourt, Brace and Company, 2002.
• Ralf, Van Griethuijsen vd. “Does Implementation of Competence-Based Education Mediate The Impact of Team Learning on Student Satisfaction”. Journal of Vocational Education and Training 72/4 (2020), 516-535. https://doi.org/10.1080/13636820.2019.1644364
• Rest, R. James. “A Psychologist Looks at the Teaching of Ethics”. The Hasting Center Report 12/1 (1982), 29-36.
• Sturgis, C - Casey, K. Quality Principles for Competency-based Education. Vienna: AURORA Institute and VA:iNACOL., 2018.
• Tanhan, Fuat. “Öz düzenleme”. Sosyal Beceri Eğitimi. ed. M. Engin Deniz - Ali Eryılmaz. 159-190. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2021.
• Tekin, İshak. “Ahlak Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 22/1 (2022). https://doi.org/10.33420/marife.1104203
• TTKB. 21. Yüzyıl Beceri̇leri̇ ve Değerlere Yöneli̇k Araştırma Raporu. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, 2023.
• Yavuz, Kerim. “Din Psikolojisinde Metod Meselesi ve Yeni Gelişmeler”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7 (1986), 152-185.
• Yemenici, Ahmet. Din Eğitiminde Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Becerisi (Teorik Çerçeve ve Öğretmen Deneyimleri Bağlamında Bir Değerlendirme). Ankara: Grafiker Yayınları, 2023.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin, 5. Basım, 2005.
• Yılmaz, Müge - Çelik Balcı, Seher. “Duygu ve Duyguları Düzenleme”. Sosyal Beceri Eğitimi. ed. M. Engin Deniz - Ali Eryılmaz. 29-50. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2021.
• Zhao, Kang. “Educating for Wholeness, But Beyond Competences: Challenges to Key-Competences-Based Education in China”. ECNU Review of Education 3/3 (2020), 470-487.
• “Türki̇ye Yeterli̇li̇kler Çerçevesi̇ne Dai̇r Tebli̇ğ”. Ankara: Resmi Gazete, 2015.