EŞ DESTEĞİNİN EVLİLİK DOYUMU VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 71, 1014 - 1024, 15.07.2019

Nermin Çiftçi Arıdağ , Seher Merve Erus Sedef Ünsal Seydooğlulları

Öz

Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin algıladıkları eş
desteğinin, evlilik doyumu ve psikolojik iyi oluşu yordayıp yordamadığını
saptamaktır. Araştırmaya 223 evli birey katılmıştır. Bu çalışma genel tarama
modellerinden ilişkisel tarama modeline uygun olarak düzenlenmiştir.  Çalışmada; Yıldırım (2004) tarafından
geliştirilen Eş Desteği Ölçeği, Ward, Lundberg, Zabriskie ve Berrett, (2009)
tarafından geliştirilen, Çelik (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan Evlilik
Doyumu Ölçeği Diener ve arkadaşları (2010) tarafından geliştirilen ve Telef
(2013) tarafından Türkçeye uyarlanan Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır.
Araştırma sonuçları evli bireylerin eş desteği alt boyutlarının bütün olarak
evlilik doyumu ve psikolojik iyi oluşu anlamlı düzeyde yordadığı saptanmıştır.
Eş desteği alt boyutları ile evlilik doyumu arasında anlamlı ilişki olduğu
görülmektedir (R=0.557, R2=0.311, F,23,659 p<.001). Duygusal destek, sosyal
ilgi desteği, takdir etme desteği maddi yardım ve bilgilendirme desteği,
evlilik doyumundaki toplam varyansın %55,7’sini açıklamaktadır. Eş desteği alt
boyutları ile psikolojik iyi oluş puanları arasında anlamlı ilişki olduğu
saptanmıştır (R=0.335, R2=0.112, F,6,639 p<.001). Duygusal destek, sosyal
ilgi desteği, takdir etme desteği maddi yardım ve bilgilendirme desteği, psikolojik
iyi oluşun toplam varyansının %33,5’ini açıklamaktadır. Araştırma sonucunda
evli bireylerin eş desteğinin bütün olarak evlilik doyumunu ve psikolojik iyi
oluş puanlarını anlamlı düzeyde yordadığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eş desteği, evlilik doyumu, psikolojik iyi oluş, ilişkisel tarama modeli

Kaynakça

• Acitelli, L. K., & Antonucci, T. C. (1994). Gender differences in the link between marital support and satisfaction in older couples. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 688–698.
• Ayer, F. D. (2016). Evlilik doyumunun, eş desteği, evlilik iletişim şekilleri ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baxter, L. A. (1986). Gender differences in the heterosexual relationship rules embedded in break-up accounts. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 289–306.
• Brown, G. W., Andrews, B., Harris, T., Adler, Z., & Bridge, L. (1986). Social support, self-esteem, and depression. Psychological medicine, 16(4), 813-831.
• Brunstein, J. C., Dangelmayer, G., & Schultheiss, O. C. (1996). Personal goals and social support in close relationships: Effects on relationship mood and marital satisfaction. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 1006-1019.
• Brown, S.L., Nesse, R.M., Vinokur, A.D., & Smith, D.M. (2003). Providing social support may be more beneficial than receiving it: Results from a prospective study of mortality. Psychological Science, 14 (4), 320-327.
• Bryant, C. M., & Conger, R. D. (1999). Marital success and domains of social support in long-term relationships: Does the influence of network members ever end?. Journal of Marriage and the Family, 437-450.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 1-213.
• Chambers, J. (2008). The durability of support focused marital therapy, doctor of philosophy, Master of arts. George Mason University, Fairfax, VA.
• Cohen S. & Wills T.A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98, 310-357.
• Cutrona, C.E. (1996). Social Support In Couples: Marriage As A Resource In Times Of Stress.Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Cutrona, C. E., Russell, D. W., & Gardner, K. A. (2004). The relationship enhancement model of social support. Couples Coping With Stress, 3, 23.
• Çağ, P. (2011). Evli bireylerde eş desteği ve evlilik doyumu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çağ. P., & Yıldırım, İ. (2013). Evlilik doyumunu yordayan ilişkisel ve kişisel değişkenler. Türk Psikolojik Danışma Derneği, 4(39), 13-23.
• Çelik, E. (2012). Marital Life Satisfaction Scale: Validity and reliability study. IV. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitapçığı. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Dehle, C., Larsen, D., & Landers, J. E. (2001). Social support in marriage. AmericanJournal of Family Therapy, 29(4), 307-324.
• Diener, Ed., Oishi, S., & Lucas, E. (2003). Personality, culture and subjective well- being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology.
• Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., et al. (2009). New measures of well being. Social Indicators Research Series, 39, 4-12.
• Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2010). New well-being measures: Shorts to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research, 97, 143–156.
• Heffner, K. L., Kiecolt-Glaser, J. K., Loving, T. J., Glaser, R., & Malarkey, W. B. (2004). Spousal support satisfaction as a modifier of physiological responses to marital conflict in younger and older couples. Journal of Behavioral Medicine, 27, 233–254.
• Hendrick, S. S. & Hendrick, C. (1997). Love and satisfaction. In Sternberg ve Hojjat (Eds.) Satisfaction In Close Relationships, (pp.56-78). New York: Guildford Press.
• Kabasakal, Z., & Soylu, Y. (2016). Evli bireylerin evlilik doyumunun cinsiyet ve eş desteğine göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 208-214.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Malecki, C. K., & DeMaray, M. K. (2002). Measuring perceived social support: Development of the child and adolescent social support scale (CASS). Psychology in the Schools, 39(1), 1-18.
• Mickelson, K. D., Claffey, S. T., & Williams, S. L. (2006). The moderating role of gender and gender role attitudes on the link between spousal support and marital quality. Sex Roles, 55(1-2), 73-82.
• Navaie-Waliser, M., Martin, S. L., Tessaro, I., Campbell, M. K., & Cross, A. W. (2000). Social support and psychological functioning among high-risk mothers: the impact of the baby love maternal outreach worker program. Public Health Nursing, 17(4), 280-291.
• Repetti, L.R. (1989). Effects of daily workload on subsequent behavior during marital interaction: The roles of social withdrawal and spouse support. Journal of Personality and Social Psychology. 57,651-659.
• Salmela-Aro, K., Nurmi, J. E., Saito, T., & Halmesmäki, E. (2010). Spousal support for personal goal and relationship satisfaction among women during the transition to parenthood. International Journal of Behavioral Development. 17(2), 99-108.
• Scheidler, J. A. (2008). Effects of perceived stress and perceived social support on marital satisfaction in the doctoral students, Doctoral dissertation, Walden University.
• Schulz, U., & Schwarzer, R. (2004). Long-term effects of spousal support on coping with cancer after surgery. Journal of Social and Clinical Psychology, 23( 5), 716-732.
• Sung, M. H., & Joo, K. S. (2011). Relationships among marital satisfaction, spousal support and practice of taekyo in pregnant women. Korean Journal of Women Health Nursing, 17(1), 31-38.
• Thompson, L. (1993). Conceptualizing gender in marriage: The case of marital care. Journal of Marriage and the Family, 55, 557–569.
• Telef, B. B. (2011). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOO): Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması.11. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3–5 Ekim, Selçuk- İzmir.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Vinokur, A. D., Price, R. H. & Caplan, R. D. (1996). Hard times and hurtful partners: how financial strain affects depression and relationship satisfaction of unemployed persons and their spouses. Journal of personality and social psychology, 71(1), 166.
• Ward, P. J., Lundberg, N. R., Zabriskie, R. B., & Berrett, K. (2009). Measuring marital satisfaction: A comparison of the revised dyadic adjustment scale and the satisfaction with married life scale. Marriage & Family Review, 45(4), 412-429.
• Xu, Y., & Burleson, B. R. (2001). Effects of sex, culture, and support type on perceptions of spousal social support: An assessment of the "support gap" hypothesis in early marriage. Human Communication Research, 27, 535–566.
• Yalçın, İ. (2014). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi, 25, 1-12.
• Yıldırım, İ. (2004). Eş destek ölçeğinin geliştirilmesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (22), 19-25.