INVESTIGATION OF THE THOUGHTS AND BEHAVIORS OF ELECTRICAL-ELECTRONICS ENGINEERS AND STUDENTS ABOUT THE VERY LOW FREQUENCY ELECTROMAGNETIC FIELD AND ITS HEALTH EFFECTS

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 276 - 289, 01.11.2024

Dilek Kurt Hacıoğlu , Murat Topbaş , Nazım Ercüment Beyhun , Nalan Özen , İrem Dilaver

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1442969

Öz

Exposure to the electromagnetic field, which is created by the combination of electric field and magnetic field, has various effects on health. The aim of this study is to examine the thoughts of electrical-electronics engineers and students studying in this department about the negative effects of extremely low frequency electromagnetic field (ELF- EMF) on human health, how they relate ELF-EMF to existing health problems/symptoms, and the devices that cause ELF-EMF. To examine their behavior regarding usage. It was determined that 58.8% of the participants thought that they were exposed to electromagnetic fields too much in daily life and 44.8% were worried that electromagnetic fields were harmful. When their opinions about the health effects were examined, the rate of those who thought that ELF-EMF had a negative effect on health was determined as 40.8%. The rate of those who think that ELF-EMF has negative effects on health among actively working engineers (51.8%) was found to be statistically significantly higher than those who think that it has negative effects on health among undergraduate and graduate students (39.4%) (p =0.008). Similarly, among second-year and above students, the rate of those who thought that ÇDF-EMA had negative effects on health (42.6%) was found to be statistically significantly higher than first-year students (35.4%) (p=0.043). There was no statistically significant difference between the behavioral scores (21.7±3.7) of those who thought that ELF-EMF had negative effects on health and the scores of those who thought that it had no effect (21.8±3.7). (p=0.368). It has been determined that the idea that ELF-EMF has negative effects on health does not affect positive behavior towards the use of ELF-EMF source devices.

Anahtar Kelimeler

Very low frequency, electromagnetic field, electrical and electronic engineers, health

Proje Numarası

-

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLERİ VE ÖĞRENCİLERİNİN ÇOK DÜŞÜK FREKANSLI ELEKTROMANYETİK ALAN VE SAĞLIK ETKİLERİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCE VE DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Öz

Elektrik alan ve manyetik alanın birleşimiyle oluşan elektromanyetik alana maruz kalmanın sağlık üzerine çok çeşitli etkileri söz konusudur. Bu çalışmanın amacı, elektrik-elektronik mühendislerinin ve bu bölümde eğitim gören öğrencilerin, çok düşük frekanslı elektromanyetik alan (ÇDF-EMA)'nın insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri hakkındaki düşüncelerini, mevcut sağlık sorunları/semptomları ile ÇDF-EMA’yı nasıl ilişkilendirdiklerini ve ÇDF-EMA’ya neden olan cihazların kullanımı ile ilgili davranışlarını incelemektir. Katılımcıların %58,8’inin günlük hayatta elektromanyetik alana çok fazla maruz kaldıklarını düşündükleri ve %44,8’inin elektromanyetik alanların zararlı olduğu düşüncesiyle endişelendikleri tespit edilmiştir. Sağlık etkileri hakkındaki düşünceleri incelendiğinde, ÇDF-EMA’nın sağlık üzerine olumsuz etkisi olduğunu düşünenlerin oranı %40,8 olarak belirlenmiştir. Aktif çalışan mühendisler arasında ÇDF- EMA’nın sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğunu düşünenlerin oranı (%51,8), lisans ve lisansüstü öğrencileri arasında sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğunu düşünenlere göre (%39,4) istatistiksel açıdan önemli bir şekilde yüksek bulunmuştur (p=0,008). Benzer şekilde, ikinci sınıf ve üstü öğrenciler arasında ÇDF-EMA’nın sağlık üzerine olumsuz etkileri olduğunu düşünenlerin oranı (%42,6) birinci sınıf öğrencilerine göre (%35,4) istatistiksel açıdan önemli bir şekilde yüksek bulunmuştur (p=0,043). ÇDF-EMA’nın sağlık üzerine olumsuz etkileri olduğunu düşünenlerin ÇDF-EMA kaynağı cihazların kullanımına yönelik davranış puanları (21,7±3,7) ile etkisi olmadığını düşünenlerin puanları (21,8±3,7) arasında istatistiksel açıdan önemli bir fark bulunmamıştır (p=0,368). ÇDF-EMA’nın sağlık üzerine olumsuz etkileri olduğu düşüncesinin, ÇDF-EMA kaynağı cihazların kullanımına yönelik olumlu davranış üzerinde etkili olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok düşük frekans, elektromanyetik alan, elektrik ve elektronik mühendisleri, sağlık

Etik Beyan

Karadeniz Teknik Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’ndan etik izin alınmıştır (onay numarası:444). Araştırmaya katılımda gönüllülük esas alınmış ve tüm bireylerden çevirimiçi yöntemle onam alınmıştır.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Halliday D, Resnick R, Walker J. Fundamentals of physics. John Wiley & Sons; 2013.
• Tamam C, Evrensel M, Tamam Y. Elektromanyetik alanların insan sağlığı üzerindeki etkileri. Bilimsel Tamamlayıcı Tıp Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi. 2016;10(3):19-25.
• Bolte JFB, Pruppers MJM. Electromagnetic fields in the working environment. RIVM rapport 610015001; 2006.
• Wertheimer N, Leeper ED. Electrical wiring configurations and childhood cancer. Am J Epidemiol. 1979;109(3):273-84.
• Draper G, Vincent T, Kroll ME, Swanson J. Childhood cancer in relation to distance from high voltage power lines in England and Wales: a case-control study. BMJ. 2005;330(7503):1290.
• Floderus B, Stenlund C, Persson T. Occupational magnetic field exposure and site-specific cancer incidence: a Swedish cohort study. Cancer Causes and Control. 1999;10(5):323-32.
• Gordis L. WB. Philadelphia, PA: Saunders Co; 1996.
• Harada S, Yamada S, Kuramata O, Gunji Y, Kawasaki M, Miyakawa H, et al. Effects of high ELF magnetic fields on enzyme-catalyzed DNA and RNA synthesis in vitro and on a cell-free DNA mismatch repair. Bioelectromagnetics. 2001;22(4):260–6.
• Röösli M, Lörtscher M, Egger M, Pfluger D, Schreier N, Lörtscher E, et al. Mortality from neurodegenerative disease and exposure to extremely low- frequency magnetic fields: 31 years of observations on Swiss railway employees. Neuroepidemiology. 2007;28(4):197-206.
• Nizamoğlu K, İnce GN. Elektromanyetik hipersensitivite sendromu ve EHS üzerine yapılmış çalışmaların bir özeti. Çevre ve Halk Sağlığı için Emanet. Elektromanyetik Alanlar Ve Etkileri Sempozyumu 7 – 8 Ekim 2011 İstanbul. pp. 213-216. ISBN: 978-605-01-0302-1.
• Verkasalo PK, Kaprio J, Varjonen J, Romanov K, Heikkilä K, Koskenvuo M. Magnetic fields of transmission lines and depression. Am J Epidemiol. 1997;146(12):1037-45.
• Belyaev I, Dean A, Eger H, Hubmann G, Jandrisovits R, Johansson O, et al. Retraction of: EUROPAEM EMF Guideline 2015 for the prevention, diagnosis and treatment of EMF-related health problems and illnesses. Reviews on Environmental Health. 2015;30(4):337-71.
• Otto M, von Mühlendahl KE. Electromagnetic fields (EMF): do they play a role in children's environmental health (CEH)? Int J Hyg Environ Health. 2007;210(5):635-44.
• Schreier N, Huss A, Röösli M. The prevalence of symptoms attributed to electromagnetic field exposure: a cross- sectional representative survey in Switzerland. Sozial-und Präventivmedizin. 2006;51(4):202-9.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Sağlığının Korunmasına Yönelik Alınması Gereken Tedbirlere İlişkin Yönetmelik. T.C Resmi Gazete. 2010;27651:24 Temmuz.
• Bracken MB, Belanger K, Hellenbrand K, Dlugosz L, Holford TR, McSharry JE, et al. Exposure to electromagnetic fields during pregnancy with emphasis on electrically heated beds: Association with birth weight and intrauterine growth retardation. Epidemiology. 1995;6:263-70. Grajewski B, Schnorr TM, Reefhuis J, Roeleveld N, Salvan A, Mueller CA, et al. Work with video display terminals and the risk of reduced birth weight and preterm birth. Am J Ind Med. 1997;32:681-8.
• Blaasaas KG, Tynes T, Lie R. Risk of selected birth defects by maternal residence close to power lines during pregnancy. Occup Environ Med. 2004;61(2):174-6.
• Bolte JFB, Pruppers MJM. Electromagnetic fields in the working environment. RIVM rapport 610015001; 2006.
• Öğüt S, Sevinç L, Cinemre FBS, Cinemre H, Bahtiyar N, Bektaş M, et al. Sağlık Hizmetleri Meslek ve Sağlık Bilimleri Yüksekokullarındaki öğrencilerin elektromanyetik alan maruziyetinin araştırılması. Sakarya Tıp Dergisi. 2018;8(4):806-12.
• İlhan MN, Uslu İ, Medeni V, Çetin E, Aycan S. The knowledge of the living people in Ankara about electromagnetic fields. İzmir Üniversitesi Tıp Dergisi. 2014;1(1):22-8.
• Dirik EY, Ateş K, Özen Ş. Tipik Türk Evi ve İş Yerlerinde Düşük Frekanslı Elektromanyetik Alan Kaynakları için Elektromanyetik Risk Analizi. Akdeniz Mühendislik Dergisi. 1(1):1-14.
• Havas M. Electromagnetic hypersensitivity: biological effects of dirty electricity with emphasis on diabetes and multiple sclerosis. Electromagn Biol Med. 2006;25(4):259-68. doi:10.1080/15368370601044192. PMID:17178585.
• Milham S, Stetzer D. Dirty electricity, chronic stress, neurotransmitters and disease. Electromagnetic Biology and Medicine. 2013;32(4):500-7.