Adaptation of 2-MEV (Two-Factor Model of Environmental Values) Attitude Scale to Turkish

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 38 - 56, 28.06.2019

Çınar Kılıç , Sönmez Girgin

Öz

In order to solve the environmental problems effectively, it is important to give a planned and scheduled education from an early age, for people shape their attitudes as a result of the education they receive in family and school in childhood. Also, educating sensitive and conscious individuals will contribute to the reduction of enviromental problems. By identifying the attitude levels of children towards environment in the education process, environmental education can be improved. The purpose of this research is to make the Turkish adaptation of the Two-Factor Environmental Values Model (2-MEV) scale, which was originally developed by Kibbe, Bogner and Kaiser (2014). The scale was applied to 508 students in secondary schools to determine their validity and reliability. Its appropriateness to Turkish culture was tested through confirmatory factor analysis. The scale is composed of 20 items and two dimensions called "Preservation" and "Utilization". Cronbach's Alpha reliability coefficient was calculated as .88 for all of the scale; .78 for preservation dimension, and .79 for utilization dimension. The results showed that the structure of the scale is suitable for the Turkish culture and it can be applied to secondary school Turkish students.

Anahtar Kelimeler

Environment, 2-MEV, Attitude scale, Adaptation

2-ÇDM (İki Faktörlü Çevresel Değerler Modeli) Tutum Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması

Öz

Çevre sorunlarının etkili bir şekilde çözülebilmesi için planlı ve programlı bir eğitimin küçük yaşlardan itibaren verilmesi ve sürdürülebilir olması önemlidir. Çünkü insanlar sahip oldukları tutumları, çocukluk çağlarında aile ve okul ortamlarında aldıkları eğitim sonucunda şekillendirirler. Ayrıca eğitimler sonucunda duyarlı ve bilinçli bireyler yetiştirilmesi, çevre sorunlarının azalmasına katkı sağlayacaktır. Eğitim sürecinde çocukların çevreye yönelik tutum düzeyleri belirlenerek çevre eğitimi iyileştirilebilir. Bu araştırmanın amacı, orijinali Kibbe, Bogner ve Kaiser (2014) tarafından geliştirilen İki Faktörlü Çevresel Değerler Modeli (2-MEV) tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışmasını yapmaktır. Ölçek, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması için ortaokullarda öğrenim gören 508 öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeğin Türk kültürüne uygunluğuna doğrulayıcı faktör analizi ile bakılmıştır. Ölçek “Koruma” ve “Kullanma”  adında iki boyut ve 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin tamamı için Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı .88; koruma boyutu için .78 ve kullanma boyutu için .79 olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar, ölçeğin yapısının Türk kültürüne uygun olduğunu ve ortaokul Türk öğrencilerine de uygulanabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Tutum ölçeği, Uyarlama, 2-ÇDM

Kaynakça

• Aslan, O., Sağır-Uluçınar, Ş. & Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyarlanması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283 -295.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Deniz, Z. D. (2007). Psikolojik ölçme aracı uyarlama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 1-16.
• Erkut, S., Alarkon, O., Garcia-Coll, C., Trop, L. R., & Vazguez-Garcia, H.A. (1999). The dual-focus approach to creating bilingual measures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(2), 206–218.
• Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır. Çevre ve İnsan Dergisi, 65(66), 1- 13.
• Erten, S. (2007). Ekosentrik, antroposentrik ve çevreye yönelik antipatik tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışması. Eurasian Journal of Educational Research, 28, 67-74.
• Goldman, D., Yavetz, B., & Pe’er, S. (2006). Environmental literacy in teacher training in Israel: Environmental behavior of new students. Journal of Environmental Education, 38(1), 3–22.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kılıç, Ç. (2018). 2-MEV (iki faktörlü çevresel değerler modeli) Tutum Ölçeğinin Türkçeye adaptasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kibbe, A., Bogner, F. X., & Kaiser, F. G. (2014). Exploitative vs. appreciative use of nature – Two interpretations of utilization and their relevance for environmental education. Studies in Educational Evaluation, 41, 106-112.
• Lieflander, A. K., & Bogner, F. X. (2014). The effects of children's age and sex on acquiring pro-environmental attitudes through environmental education. The Journal of Environmental Education, 45(2), 105-117.
• Maskan, A. K., Akkuş, Z. & Demir, R. (2005). Çevreye ilişkin bir tutum ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 30(137), 89-93.
• Özata Yücel, E. & Özkan, M. (2014) Ortaokul öğrencilerine yönelik çevresel tutum ölçeği geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 27-48.
• Özsevgeç, T. & Artun, H. (2012). İlköğretim öğrencileri için çevreye yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. XI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Rize Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Rize.
• Palmer, J., & Neal, P. (1994). The handbook of environmental education. London and New York: Routledge.
• Saraç, E. & Kan, A. (2015). Öğretmen adayları için çevre konularına yönelik tutum ölçeği geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 142-150.
• Seçer, İ. (2015). Spss ve lisrel ile pratik veri analizi. Ankara: Anı.
• Şeker, H. & Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel.
• Timur, S. & Yılmaz, M. (2013). Çevre davranış ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 317-333.
• Tuncer, G., Ertenpınar, H., Tekkaya, C., & Sungur, S. (2005). Environmental attitudes of young people in Turkey: effects of school type and gender. Environmental Education Research, 2(11), 215–233.
• Uzun, N. & Sağlam, N. (2006). Ortaöğretim öğrencileri için çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
• Wiseman, M., Wilson, G., & Bogner, F. X. (2012). Environmental values and authorianism. Psychology Research, 2(1), 25-31.
• Worsley, A. & Skrzypiec, G. (1998) Environmental attitudes of senior secondary school students in South Australia. Global Environmental Change, 8, 209–255.
• Yıldız, K., Yılmaz, M. & Sipahioğlu, Ş. (2011). Çevre bilimi ve eğitimi. Ankara: Gündüz.
• Yaşaroğlu, C. & Akdağ, M. (2013). İlköğretim birinci kademe için çevreye yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 253-275.