Investigation of Participatory Decision-Making Process in Schools

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 95 - 112, 28.06.2019

Hasan Üzüm Türker Kurt

Öz

The purpose of the study is the examination of decision making process in schools according to the opinions of teachers working in public secondary schools. This research is a descriptive study in which survey method was conducted. The population of the study is the teachers working in public secondary schools in the township of Çubuk in Ankara province. In this scope, data were collected from 239 teachers giving culture courses and vocational courses. Research data were collected using Decision Making Process in Schools Scale (Güçlü, Özer, Kurt & Koşar, 2012). In the data analysis, SPSS 21.00 program was used. According to the research results, the most effective factors influencing the joint decision process in schools are the school principal, the legislation, the Ministry and the province / township education directors and the assistant principals. This case is regarded as an indicator that the decision-making process in schools is not sufficiently participatory. Based on the results of the research, suggestions were made for the school administrators to involve school stakeholders in school decision-making processes and to ensure that the involved stakeholders have a more effective role in the decision-making process.

Anahtar Kelimeler

Decision, Decision-making process, School principals, Teacher participation, Decision making

Okullarda Katılımcı Karar Verme Sürecinin incelenmesi

Öz

Araştırmanın amacı, resmî ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okullarda katılımcı karar verme sürecinin incelenmesidir. Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evreni Ankara ili Çubuk ilçesindeki resmî ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerdir. Bu kapsamda 239 kültür dersi ve meslek dersi öğretmeninden veri toplanmıştır. Araştırma verileri Okullarda Karar Verme Süreci Ölçeği (Güçlü, Özer, Kurt & Koşar, 2012) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizleri SPSS 21.00 programı ile yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okullarda karar alımında etkili olan etmenler açısından bakıldığında en etkili olan etmenlerin okul müdürü, mevzuat, Bakanlık ve İl/İlçe MEM'ler ve müdür yardımcıları olduğu belirlenmiştir. Bu durum okullarda karar verme sürecinin yeterince katılımcı olmadığının bir göstergesi olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak okul yöneticilerinin okuldaki karar verme süreçlerine okul paydaşlarını daha fazla dâhil etmeleri ve dâhil edilen paydaşların da karar sürecinde daha etkin rol almalarını sağlamaları yönünde öneriler yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Karar, Karar verme süreci, Okul müdürleri, Öğretmen katılımı, Kararlara katılım

Kaynakça

• Aksay, O., & Ural, A. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin okulla ilgili kararlara katılımı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 433-460.
• Babadoğan, & E., Yılmaz, F. (2012). İlköğretim okullarında karara katılma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 1-12.
• Bilge, C. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin karara katılma ve iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bouwmans, M., Runhaar, P., Wesselink R. & Mulder, M. (2017). Fostering teachers' team learning: An interplay between transformational leadership and participative decision-making? Teaching and Teacher Education, 65, 71-80
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem.
• Can, N. (2006). Öğretmen liderliği ve engelleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 137-161.
• Can, E. & Bayramoğlu, A. (2016). Ortaöğretimde okul yönetimine katılım. Kadir Beycioğlu, Niyazi Özer, Didem Koşar, İdris Şahin (Ed.). Eğitim yönetimi araştırmaları içinde. (s.104-125). Ankara: Pegem Akademi.
• Chen, Y. F., & Tjosvold, D. (2006). Participative leadership by American and Chinese managers in China: The role of relationships. Journal of Management Studies, 43, 1727-1752.
• Conway, J. M. (2000). Managerial performance development constructs and personality correlates. Human Performance, 13(1), 23-46.
• Danielson, C. (2006). Teacher leadership that strengthens professional practices. Virginia, USA: ASCD.
• Demirtaş, Z. & Alanoğlu, M. (2015). Öğretmenlerin karara katılımı ve iş doyumu arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 83-100.
• Duyar, İ., Gümüş, S. & Bellibaş, M. Ş. (2013). Multilevel analysis of teacher work attitudes: The influence of principal leadership and teacher collaboration. International Journal of Educational Management, 27(7), 700-719.
• Evans, R. (1996). The human side of school change: Reform, resistance, and the real life problems of innovation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Fullan, M., & Hargreaves, A. (1996). What’s worth fighting for in your school . . . New York: Teachers College.
• Furlong, J., Barton, L., Miles, S., Whiting, C. & Whitty, G. (2000). Teacher education in transition. Buckingham, UK: Open University.
• Göktürk, S., & Mueller, R. O. (2010). Multidimensionlity of teacher participtation in decision making. Journal of Applied Sciences, 10(14), 1421-1427.
• Güçlü, N., Özer, A., Kurt, T., & Koşar, S. (2012). Okulda karar alımı döngüsü: Kişilik özellikleri, karar verme stratejileri ve liderlik stillerinin karar sürecine etkilerinin incelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Gülcan, M., G. (2011). Views of administrators and teachers on participation in decision making at school. Education Journal (Chula Vista), 131(3), 637-654.
• Gürkan, M. (2006). Mesleki ve teknik eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin karara katılma durumları. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Helterbran, V. R. (2010). Teacher leadership: Overcoming "I'm just a teacher" syndrome. Education, 131(2), 363-371.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel.
• Izgar, H. & Yılmaz, E. (2007). PİO ve YİBO’nda görev yapan okul yöneticilerinin karar vermede özsaygı ve karar verme stilleri arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 341-351.
• Karagöz, M. E. (2009). Anadolu liselerinde görev yapan öğretmenlerin karar katılma durumları.Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Katzenmeyer, M. & Moller, G. (2013). Uyuyan devi uyandırmak öğretmen liderler yetiştirmek. Ankara: Nobel.
• Kurt, T. (2016). Öğretmen liderliğini açıklamaya yönelik bir model: Dağıtımcı liderlik, örgütsel öğrenme ve öğretmenlerin öz yeterlik algısının öğretmen liderliğine etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 41(183), 1-28.
• Küçükali, R. (2006). Avrupa Birliği yolunda yeni okul yöneticilerinin karar verme süreci. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Leithwood, K., & Duke, D. L. (1998) Mapping the conceptual terrain of leadership: A critical point of departure for cross-cultural studies. Peabody Journal of Education,73(2), 31-50.
• Mintzberg, H. (2014). Örgütler ve yapıları. Ankara: Nobel.
• Özdemir, M. & Devecioğlu, E. (2014). Distributed leadership and contract relations: Evidence from Turkish high schools. Educational Management: Administration & Leadership, 43(6), 918-938.
• Özdoğru, M. & Aydın, B. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin karara katılma durumları ve istekleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 357-367.
• Patrinos, H., A., Barrera-Osorio, F., & Fasih, T. (2009). Decentralized decision-making in schools: The theory and evidence on school-based management. Washington: The World Bank.
• Pfeffer, J. (1999). Güç merkezli yönetim: Örgütlerde politika ve nüfuz. İstanbul: Boyner Holding.
• Somech, A. & Drach-Zahavy, A. (2000). Understanding eXxtra-role behavior in schools: The relationships between job satisfaction, sense of efficacy, and teachers’ eXxtra-role behavior. Teaching and Teacher Education, 16, 649-659
• San Antonio, D. M. & Gamage, D. T. (2007). PSALM for empowering educational stakeholders: Participatory school administration, leadership and management. International Journal of Educational Management, 21(3), 254-265
• Scott-Ladd, B., Travaglione, A., & Marshall, V. (2006). Causal inferences between participation in decision making, task attributes, work effort, rewards, job satisfaction and commitment. Leadership & Organization Development Journal, 27, 399-414.
• Scully, J. A., Kirkpatrick, S. A., & Locke, E. A. (1995). Locus of knowledge as a determinant of the effect of participation on performance, affect, and perceptions. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 61, 276-288.
• Somech, A. (2010). Participative decision making in schools: A mediating-moderating analytical framework for understanding school and teacher outcomes. Educational Administration Quarterly, 46(2), 174-209.
• Somech, A. (2002). Explicating the complexity of participative management: An investigation of multiple dimensions. Educational Administration Quarterly, 38, 341-371.
• Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration, 39, 308-331.
• Wadesango, N. (2012). The influence of teacher participation in decision-making on their occupational morale. Journal of Social Sciences, 31(3), 361-369.
• Yavuz, Y. (2004). Okulda yönetime ve karar katılma. Eğitim Bilim Toplum, 2(6), 46-57.