Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğasına Yönelik Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 270 - 299, 28.06.2020

Didem Kesgin Betül Timur

Öz

Bilimin doğasının anlaşılması ve doğru algılanması, uzun yıllardır bilimsel okuryazarlığın en önemli bileşenlerinden birisi olarak görülmektedir. Ancak, yapılan araştırmaların sonucu öğretmenlerin ve öğrencilerin bilimin doğası hakkındaki anlayışlarının yeterli seviyede olmadığını göstermiştir. Bu araştırmanın amacı da öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada, durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Marmara Bölgesi’ndeki bir üniversitede öğrenim gören dördü fen bilgisi öğretmen adayı, dördü sınıf öğretmen adayı ve diğer dördü okul öncesi öğretmen adayı olmak üzere toplam 12 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırma için katılımcılar seçilirken araştırmanın problemi dikkate alınmış ve örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları incelendiğinde, öğretmen adaylarının bilimin doğası konusunda bilgi eksiklerinin ve kavram yanılgılarının olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilimin doğası anlayışının geliştirmesine ve bu konudaki kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik farklı etkinlikler yapılması ve nitel veriler nicel verilerle desteklenmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilimin doğası, Öğretmen adayları, Görüşler

Pre-Service Teachers’ Opinions on the Nature of Science

Öz

Understanding and correct perception of the nature of science has been regarded as one of the most important components of scientific literacy for many years. However, the results of the studies showed that teachers and students do not have adequate conceptualization of the nature of science. The aim of this research, in which case study method was used, is to examine pre-service teachers’ views on the nature of science. The study group comprised 12 pre-service teachers: four pre-service science teachers, four pre-service classroom teachers, and four pre-service pre-school teachers. While selecting the participants, the problem of the research was taken into consideration, and purposive sampling technique was used. When the results of the study were examined, it was concluded that pre-service teachers had lack of knowledge and misconceptions about the nature of science. It was recommended that different activities be carried out to improve understanding of the nature of science and to eliminate misconceptions about this topic, and that qualitative data be supported by quantitative ones.

Anahtar Kelimeler

Nature of science, Pre-service teachers, Opinions

Kaynakça

• Adak, F. & Bakır, S. B. (2017). Science teachers and pre-service science teachers’ scientific epistemological beliefs and opinionson the nature of science. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(2), 472-502.
• Akerson, V.L. & Abd-El-Khalick,F. (2005). How should I know what scientists do?- I am just a kid : Fourth-grade students’ conceptions of nature of science. Journal of Elementary Science Education, 17(1), 1-11.
• Alioğlu N. (2010). Sanat ve bilim ilişkisi. Cyprus International Univercity, 16(62), 217-228.
• Aslan, O., Yalçın, N. & Taşar F. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 1-8.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Çavuş, S. (2010). İlköğretim fen bilgisi ve matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Çavuş-Güngören, S. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğretim yöntemleriyle bilimin doğasının öğrenimi ve öğretimi hakkındaki gelişimleri. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çakıcı, Y. (2009). Fen eğitiminde bir önkoşul: Bilimin doğasını anlama. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 57-74.
• Çelik, S. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik anlayışlarının geliştirilmesinde kavram karikatürü kullanımı Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Çınar, M. & Köksal, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilime ve bilimin doğasına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 43-57.
• Collins English Dictionary (2019). Social inclusion. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/social-inclusion sayfasından erişilmiştir.
• Doğan, N., Çakıroğlu, J., Bilican, K. & Çavuş-Güngören, S. (2014). Bilimin doğası ve öğretimi (3. Baskı). Ankara: Pegem.
• Erdaş-Kartal, E. & Ada, E. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki anlayışları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(1), 84-101.
• Leblebicioğlu, G. Metin, D. & Yardımcı, E. (2012). Bilim danışmanlığı eğitiminin fen ve matematik alanları öğretmenlerinin bilimin doğasını tanımalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 57-70.
• Lederman, G. N., (1999). Teachers’ understanding of the nature of science and classroom pratice: Factors that facilitate or impede the relationship. Journal of Research in Science Teaching, 36(8), 916-929.
• McComas, F. W., (1998). The principal elements of the nature of science: Dispelling the myths., In W.F. McComas (Ed.). The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies (pp. 53-70). Berlin: Springer, Dordrecht.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Analizde ilk adımlar. (A. Ersoy, Çev.). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Ed.), Nitel veri analizi (2. Baskı) içinde (s. 50-89). Ankara: Pegem Akademi.
• Özcan, I. (2011). Bilim doğası inanışlarına yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi ve fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim doğası inanışlarına etkisi Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 323-343.
• Özgelen, S. (2012). Bilimin doğası ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 711-736.
• Özözer Y. Ö. & Rakıcı A. G. (2010). Bilim ve teknoloji. http://www.abcdanismanlik.com/dosya/makale/Bilim_ve_Teknoloji_1_1313.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Saraç, E. & Capellaro, E. (2015). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmen adaylarının bilimin doğasına ilişkin görüşleri, Mediterranean Journal of Humanities, 2, 331-349.
• Soslu, Ö. (2014). Fen eğitiminde bilimin doğasını anlama üzerine bir değerlendirme. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 90-100.
• Turgut, H., Akçay, H. & İrez, S. (2010). Bilim sözde-bilim ayrımı tartışmasının öğretmen adaylarının bilimin doğası inanışlarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2621-2663.
• Yağbasan, R. & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 102-120.
• Yenice, N., Özden, B. & Balcı, C. (2015). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-281.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Genişletilmiş Baskı). Ankara: Seçkin.