Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Meslek Tercih Nedenleri: İçsel ve Dışsal Faktörler

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 167 - 178, 28.06.2021

Aycan Buldur , Meryem Ezgi Keskin Esma Börekçi

https://doi.org/10.51725/etad.906161

Cited By: 6

Öz

Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenleri, mesleki performansları ve gelecek beklentileri üzerinde etkili olması nedeniyle önem taşımaktadır. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı da okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenlerini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim dalında öğrenim görmekte olan 90 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Görüşme formu aracılığıyla toplanan veriler kategorisel içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizler sonucunda öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini hem içsel hem de dışsal faktörlerle tercih ettikleri ortaya çıkmıştır. Ancak tercih nedenlerinde içsel faktörlerin dışsal faktörlere kıyasla daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan elde edilen bulgulara göre katılımcıların büyük bir kısmı üniversiteye yerleşme aşamasında okudukları bölümü ilk sıralarda tercih ettiklerini ve tekrar tercih şansları olsa okul öncesi öğretmenliği programını yeniden tercih edeceklerini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, Öğretmen adayı, Meslek seçim nedenleri

Career Choice Reasons of Pre-School Teacher Candidates: Instrinsic and Extrinsic Factors

Öz

The reasons for pre-service teachers to choose the teaching profession are important as they affect their professional performance and future expectations. The aim of this study is to investigate the reasons of pre-school teacher candidates for choosing teaching profession. The study group consists of 90 teacher candidates studying at the Preschool Education Program of a state university. The data collected through the interview form were analyzed during the categorical content analysis method. As a result of the analysis, it was revealed that the teacher candidates chose the teaching profession with both intrinsic and extrinsic factors. However, it was determined that intrinsic factors are more effective than extrinsic factors. On the other hand, as a result of the research, most of the participants stated that they preferred their department as their first choice in the university placement stage, and that they would prefer the preschool teaching program if they had the chance to choose again.

Anahtar Kelimeler

Preschool education, Teacher candidate, Career choice reasons

Kaynakça

• Ada, Ş., Küçükali, R., Akan, D. ve Dal, M. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarında yönetim sorunları. Middle Eastern & African Journal of Educational Research (MAJER), 12, 32-59.
• Aksu, M., Engin-Demir, C., Daloglu, A., Yıldırım, S. ve Kiraz, E. (2010). Who are future teachers in Turkey? Characteristics of entering student teachers. International Journal of Educational Development, 30(1), 91–101.
• Anılan, B. ve Anılan, H. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretmenliğini seçme nedenleri ve gelecek beklentileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 51-64.
• Aslan, D. ve Köksal-Akyol A. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 51-60.
• Atav, E. ve Altunoğlu, B.D. (2013). Meslek ve alan seçiminde motivasyon ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 58–70.
• Balyer, A. ve Özcan, K. (2014). Choosing teaching profession as a career: Students’ reasons. International Education Studies, 7(5), 104-115.
• Bastick, T. (2000). Why teacher trainees choose the teaching profession: Comparing trainees in metropolitan and developing countries. International Review of Education, 46(3/4), 343–349.
• Beşoluk, Ş. ve Horzum, M.B. (2011). Öğretmen adaylarının meslek bilgisi, alan bilgisi dersleri ve öğretmen olma isteğine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(1), 17-49.
• Boz, Y. ve Boz, N. (2008). Kimya ve matematik öğretmen adaylarının öğretmen olma nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137–144.
• Bozdoğan, A., Aydın, D. ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83–97.
• Brookhart, S.M. ve Freeman, D.J. (1992). Characteristics of entering teacher candidates. Review of Educational Research, 62(1), 37–60.
• Bruinsma, M. ve Jansen E.P.W.A. (2010). Is the motivation to become a teacher related to pre-service teachers’ intentions to remain in the profession? European Journal of Teacher Education, 33(2), 185–200.
• Buldur, S. ve Bursal, M. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının meslek tercih nedenlerinin etki düzeyleri ve mesleki geleceklerine yönelik beklentileri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (NEF-EFMED), 9(1), 81–107.
• Bursal, M. ve Buldur, S. (2013). Fen bilgisi öğretmen adayları için öğretmenlik tercih nedenlerini derecelendirme ve geleceğe yönelik beklentiler ölçekleri geliştirme çalışması. Turkish Journal of Teacher Education, 2(1), 47–64.
• Bursal, M. ve Buldur, S. (2016). İlköğretim öğretmen adaylarının meslek tercih nedenleri ve geleceklerine yönelik beklentileri karşılaştırmalı bir analiz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 351-376.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Carnes, G. ve Albrecht, N. (2007). Academic and social-emotional effects of full-day kindergarten: The benefits of time. Emporia State Research Studies, 43(2), 64–72.
• Çakıroğlu, E. ve Çakıroğlu, J. (2003). Reflections on teachereducation in Turkey. European Journal of Teacher Education, 26, 253–264.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y.(2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Çetin, B. (2012). İlköğretim öğretmen adaylarının profillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 596–610.
• Çevik, O. ve Yiğit, S. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin profillerinin belirlenmesi: Amasya Üniversitesi örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(1), 89–106.
• Downing, J.E., Ryndak, D.L. ve Clark, D. (2000). Paraeducators in inclusive classrooms: Their own perceptions. Remedial and Special education, 21(3), 171-181.
• Ekiz, D. (2006). Sınıf öğretmenliği mesleğine yönelen adayların profilleri ve geleceğe yönelik beklentilerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 131–147.
• Erdiller-Yatmaz, Z.B., Erdemir, E. ve Erbil, F. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının bakış açısından: Neden öğretmenliği seçtiler ve nasıl çocuk/çocukluk algıları var. Journal of Theoretical Educational Science, 12(1), 316-341.
• Eret-Orhan, E. ve Ok, A. (2014). Öğretmenlik programlarını kimler tercih ediyor? Adayların giriş özellikleri ve öğretmenliğe yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 75–92.
• Eskicumalı, A. (2002). Okul bilgisinin dağıtılması ve eğitimde gruplama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 29, 47-68.
• Hacıömeroğlu, G. ve Şahin-Taşkın, Ç. (2009, Mayıs). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Haktanır, G., Dağlıoğlu, H.E. ve Güler, T. (2010). Türkiye’de okul öncesi eğitimin mevcut durumu. UNESCO Araştırma Raporu, Ankara.
• Kılcan, B., Keçe, M., Çepni, O. ve Kılınç, Ç. (2014). Prospective teachers’ reasons for choosing teaching as a profession. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 69-80.
• Kuruüzüm, A. ve Çelik, N. (2005). İkinci mertebe faktör modeli ile öğretmen iş doyumunu belirleyen faktörlerin analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 137-146.
• Mtika, P. ve Gates, P. (2011). What do secondary trainee teachers say about teaching as a profession of their “choice” in Malawi?. Teaching and Teacher Education, 27, 424-433.
• Nalçacı, A. ve Sökmen, Y. (2016). Öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(3),717-727.
• Ok, A. ve Önkol, P. (2007). Öğretmen yetiştirme programlarındaki öğretmen adaylarının profili. Eğitim ve Bilim, 32(143), 13–26.
• Özbek, R., Kahyaoğlu, M. ve Özgen, N. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 221-232.
• Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y. ve Memiş, A.D. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9(3), 910–921.
• Öztürk-Akar, E. (2012). Motivations of Turkish pre-service teachers to choose teaching as a career. Australian Journal of TeacherEducation, 37(10), 67-84.
• Richardson, P.W. ve Watt, H.M.G. (2005) ‘I’ve decided to become a teacher’: Influences on career change. Teaching and Teacher Education, 21(5), 475-489.
• Rots, I., Aelterman, A., Devos, G. ve Vlerick, P. (2010). Teacher education and the choice to enter the teaching profession: A prospective study. Teaching and TeacherEducation, 26,1619-1629.
• Saban, A. (2003). A Turkish profile of prospective elementary school teachers and their views of teaching. Teaching and Teacher Education, 19, 829–846.
• Sak, R. ve Tezel-Şahin, F. (2007, Eylül). Erkek okul öncesi öğretmenlerine genel bir bakış. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat.
• Santoro, E.A. (2011). Full-day kindergarten: A case study on the perceptions of district leaders in four suburban Pennsylvania school districts. Doktora Tezi. Temple University, USA.
• Sinclair, C. (2008) Initial and changing student teacher motivation and commitment to teaching. Asia Pacific Journal of TeacherEducation, 36(2), 79-104.
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167–1184.
• Telef, B.B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, is doyumları, yasam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
• Thomson, M.M., Turner, J.E. ve Nietfeld, J.L. (2011). A typological approach to investigate the teaching career decision: Motivations and beliefs about teaching of prospective teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 28(3), 324-335.
• Tomšik, R. (2016). Choosing teaching as a career: Importance of the type of motivation in career choices. TEM Journal, 5(3), 396-400.
• Watt, H.M.G. ve Richardson, P.W. (2008). Motivations, perceptions, and aspirations concerning teaching as a career for different types of beginning teachers. Learning and Instruction, 18, 408–428.
• Yalçın, F.A., Yalçın, M. ve Macun, B. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitimde öğretmen cinsiyeti ile ilgili görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 693-710.
• Yazıcı, H. (2009). Ögretmenlik meslegi, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: Kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Yıldırım, A. ve Şimsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yu, Y. ve Bieger, G. (2013). Motivations for choosing a teaching career and deciding whether or not to teach in urban settings. Journal of the EuropeanTeacherEducation Network, 8, 62–90.