DİJİTAL MATERYAL TASARIMI YETERLİKLERİ ÖLÇEĞİ (DMTYÖ): BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 281 - 307, 25.07.2021

Güler Göçen Kabaran , Salih Uşun

https://doi.org/10.17943/etku.864296

Cited By: 4

Öz

Araştırmada öğretmenlerin dijital materyal tasarımı yeterliklerini belirlemeye yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma yöntem araştırmalarından keşfedici sıralı karma desenden faydalanılmıştır. Araştırmada iki farklı çalışma grubu yer almıştır. İlk olarak ölçek maddelerinin belirlenmesi amacıyla Delphi panellerini gerçekleştirmek üzere Türkiye’nin 22 farklı üniversitesinde görev yapmakta olan 28 öğretim üyesi çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırmanın ikinci çalışma grubu ise ölçek geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yürütüldüğü Muğla ili Menteşe ilçesine bağlı okullarda görev yapan 328 öğretmendir. Araştırmada öncelikli olarak “Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ölçeği (DMTYÖ)”nde yer alacak maddeleri oluşturmak için Delphi tekniğinden faydalanılmıştır. 3 turda tamamlanan Delphi panelleri ile ölçek madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ölçeği’nin dört faktörlü yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmıştır. Ölçeğin tümüne ait Cronbach’s Alpha değerinin .98 olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte tasarım ve geliştirme yeterliği alt boyutunun .97; teknik yeterlik alt boyutunun .94; teknopedagojik yeterlik alt boyutunun .96; uygulama ve değerlendirme alt boyutunun .95 güvenirlik değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda geçerli ve güvenilir bir Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ölçeği elde edildiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Dijital materyal, materyal tasarımı, yeterlik, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Akay, C. (2019). Öğretim materyalleri. Yanpar-Yelken, T. (Ed.), Öğretim teknolojileri içinde (45-64). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydın, C. H. (1999). Eğitim iletişimi alanında Delfi tekniğinin uygulanışı. Kurgu Dergisi, 16, 225-241. Erişim adresi https://docplayer.biz.tr/19494014-Egitim-iletisimialaninda-delfi-tekniginin.html
• Brush, T. & Saye, J. (2002). A summary of research exploring hard and soft scaffolding for teachers and students using a multimedia supported learning environment. The Journal of Interactive Online Learning, 1(2), 1-12. Retrieved from http://www.ncolr.org/jiol/issues/pdf/1.2.3.pdf
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Soysal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/auad/issue/55662/761354
• Comrey, A. L. & Lee, H. L. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, New Jersey: Erlbaum.
• Çağlar, M. & Reis, O. (2007). Eğitimde paradigmal dönüşümler sürecinde çağdaş ve küryerel eğitim planlaması. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dewey, J. (2015). Okul ve toplum. (H. A. Başman, Çev.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Edmonds, W. A. & Kennedy, T. D. (2017). An applied reference guide to research designs: Quantitative, qualitative, and mixed methods (1st Edition). USA: SAGE.
• Edson, A. J., & Thomas, A. (2016). Transforming preservice mathematics teacher knowledge for and with the enacted curriculum: The case of digital instructional materials. In Handbook of research on transforming mathematics teacher education in the digital age (pp. 215-240). IGI Global.
• Fahy, P. J. (2001). Addressing some common problems in transcript analysis. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 1(2), 1-6. doi:10.19173/irrodl.v1i2.321
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: Mc Graw Hill.
• Gözgü, F. & Mutioğlu, H. (2012). Toplumun değişen yüzü: bilgi toplumu ve bilişim kültürü. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 465-476. Erişim adresi http://www.yasambilimleridergisi.com/makale/pdf/1356265044.pdf
• Henson, R. K. & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66(3), 393-416. doi:10.1177/0013164405282485
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6, 53-60. Retrived from http://eprints.maynoothuniversity.ie/6596/
• Hung, H. L., Altschuld, J. W. & Lee, Y. F. (2008). Methodological and conceptual issues confronting a cross-country Delphi study of educational program evaluation. Evaluation and Program Planning, 31(2), 191-198. doi:10.1016/j.evalprogplan.2008.02.005
• ISTE. (2008). National educational technology standards for teachers. Retrieved from https://www.iste.org/docs/pdfs/20-14_ISTE_Standards-T_PDF.pdf
• Kabakçı-Yurdakul, I. ve Odabaşı, H. F. (2013). Teknopedagojik eğitim modeli. Kabakçı-Yurdakul, I. (Ed.), Teknopedagojik eğitime dayalı öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (40-67). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36. doi:10.1007/bf02291575
• Kalyuga, S. & Liu, T. C. (2015). Guest editorial: Managing cognitive load in technology-based learning environments. Educational Technology & Society, 18(4), 1–8. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/jeductechsoci.18.4.1?seq=1
• Karademir, T. (2018). Teknolojinin benimsenmesine ekolojik bir yaklaşım: sürdürülebilir bir dijital öğretim materyali geliştirme ekosistemi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Karademir-Coşkun, T. & Alper, A. (2019). Usage of digital learning material in special education. Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education, 20(1), 119-142. doi:10.21565/ozelegitimdergisi.423349
• Kavalcı, K. & Ünal, S. (2016). Y ve Z kuşaklarının öğrenme stilleri ve tüketici karar verme tarzları açısından karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 1033-1050. Erişim adresi http://static.dergipark.org.tr/article-download/a363/3316/4834/imp-283442-0.pdf?
• Kaya, Z., Emre, İ. & Kaya, O. N. (2010, Mayıs). Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi açısından öz-güven seviyelerinin belirlenmesi. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumunda sunulmuştur, Elazığ.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: The Guildford Press.
• Koçoğlu, E., Ulu Kalın, Ö., Tekdal, D. & Yiğen, V. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde Türkiye’deki eğitime bakış. International Social Sciences Studies Journal, 6(65), 2956-2966. doi:10.26449/sssj.2448
• Koehler, M. J. & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. Journal of Educational Computing Research, 32(2), 131-152. doi:10.2190/0ew7-01wb-bkhl-qdyv
• Kurasaki, K. S. (2000). Intercoder reliability for validating conclusions drawn from open-ended interview data. Field Methods, 12(3), 179-194. doi:10.1177/1525822x0001200301
• Kurt, A. A. (2013). Eğitimde teknoloji entegrasyonuna kavramsal ve kuramsal bakış. Kabakçı-Yurdakul, I. (Ed.), Teknopedagojik eğitime dayalı öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (1-38). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kurtoğlu, M. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğretme-öğrenme sürecine entegrasyonu hakkındaki görüşlerinin yeniliğin yayılımı kuramı temelinde incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Adana.
• Leech, N. L., Barrett, K. C. & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: use and interpretation. (Second Edition). NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook of new methods. Beverly Hills, CA: Sage.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sharkey, S., B. & Sharples, A., Y. (2001). An approach to consensus building using the Delphi technique: developing a learning resource in mental health. Nurse Education Today, 21(5), 398-408. doi:10.1054/nedt.2001.0573
• Sipahi, B., Yurtkoru, E. S. & Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta.
• Smaldino, S. E., Lowther, D., L., Mims, C. & Russell, J. D. (2015). İşitsel ve video ile öğrenmeyi geliştirme. (A. Arı, Çev. Ed.). Öğretim teknolojileri ve öğrenme araçları (O. Köksal, Çev.) içinde (257-292). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Şahin, A. E. (2001). Eğitim araştırmalarında Delphi tekniği ve kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20), 215-220. Erişim adresi https://pdfs.semanticscholar.org/a22a/e29ef58510cb47ec6042152fc2ae41495651.pdf
• Şahin, A. E. (2010). Professional status of elementary teaching in Turkey: A Delphi study. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 16(4), 437-459. doi:10.1080/13540601003754822
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048. doi:10.26466/opus.370345
• Taşlıbeyaz, E. & Karaman, S. (2015). Who should teach in lecture videos? Expert, instructor or a good speaker. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 422-433. doi:10.17121/ressjournal.319
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga: Bir fütürist ekonomi analizi klasiği. (S. Yeniçeri, Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• TÜİK (2017). Türkiye istatistik kurumu. Erişim adresi http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028
• Van-Melle, E. V., Cimellaro, L. & Shulha, L. (2003). A dynamic framework to guide the implementation and evaluation of educational technologies. Education and Information Technologies, 8(3), 267-285. doi:10.1023/A:1026312110143
• Williams, P. L. & Webb, C. (1994). The Delphi technique: A methodological discussion. Journal of Advanced Nursing, 19(1), 180–186. doi:10.1111/j.1365-2648.1994.tb01066.x
• Yavuz-Konokman, G. (2019). Dijital öğretim teknolojilerinin hazırlanması ve eğitsel ortamlarda kullanımı: Dijital öyküleme ve dijital kavram haritası. Yanpar-Yelken, T. (Ed.), Öğretim teknolojileri içinde (65-98). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zwart, D. P., Van Luit, J. E., Noroozi, O. & Goei, S. L. (2017). The effects of digital learning material on students’ mathematics learning in vocational education. Cogent Education, 4(1), 1313581. doi:10.1080/2331186x.2017.1313581