1. ETİK İLKELER
1.1.Yazarlara Ait Görevler ve Etik Sorumluluklar
• Environmental Toxicology and Ecology (ETOXEC) Dergisi’ne gönderilen makaleler, yazarların özgün çalışması olmalıdır.
• Environmental Toxicology and Ecology Dergisi’ne gönderilen tüm çalışmalar, ön kontrolden geçerek, intihal denetimine tabi tutulur. iThenticate intihal tespit hizmeti kullanılarak yapılan İntihal denetimi sonrasında oluşturulan raporda benzerlik indeksi en fazla %30 olmalıdır. Benzerlik oranı, bu oranın üzerinde ise yayınlanması için yollanan çalışma reddedilir.
• Benzerlik indeksi %30 ve altında olan makaleler ilgili editöre yönlendirilir. Editörler, makalenin benzerlik oranı %30 un üzerinde olmasa bile, benzerlik raporu değerlendirmesinden sonra, yazarlardan çalışmalarındaki ilgili bölümlere ilişkin düzeltme yapmalarını isteyebilir ya da çalışmayı yayın sürecinden çıkarabilir. Bu sebeple, yazarlar, çalışmalarında tamamı alıntı paragraflara yer vermemelidir.
• Çalışmalarda tüm sorumluluk yazar(lar)a aittir. Çalışmalar belirtilen uluslararası bilimsel etik kurallarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Gönderilen tüm makalelerde kaynakça öncesi "Araştırma ve Yayın Etiği Beyanı (The Declaration of Research and Publication Ethics)" başlığının altında; "Makalenin yazar(lar)ı, makalenin tüm süreçlerinde ETOXEC’in bilimsel, etik ve atıf kurallarına uyduklarını, toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapmadıklarını, karşılaşılacak etik ihlallerde Environmental Toxicology and Ecology Dergisinin ve editör kurulunun hiçbir sorumluluğunun olmadığını ve bu çalışmanın Environmental Toxicology and Ecology Dergisinden başka hiçbir akademik yayın ortamında değerlendirilmediğini beyan etmektedir(ler)” ifadesi yer almalıdır. Ayrıca yukarıda bahsi geçen Araştırma ve Yayın Etiği Bildirimi için sorumlu yazar tarafından imzalanmış ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ BİLDİRİM FORMU makale gönderim aşamasında ek dosya olarak yüklenmelidir.
• Tüm bilimsel araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren çalışmalar için ETİK KURUL ONAYI alınmış olmalıdır.
Etik Kurul İzni Gerektiren Çalışmalar
1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
2. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı araştırmalar,
3. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
4. Kişisel verilerin kullanılması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.
Etik kurul izni gerektirmeyen çalışmaların durumu
• Çalışma, etik kurul izni gerektirmiyorsa, makale gönderim aşamasında yazarlardan istenecek olan “ETİK KURUL ONAYINA İHTİYAÇ YOKTUR BEYAN FORMU” sorumlu yazar tarafından imzalanmış bir şekilde yüklenmelidir.
• Yazarlar, makaleyi dergimize sunarken “TELİF HAKKI DEVİR FORMU”nu imzalayıp, sistem üzerinden yüklemelidirler. Bu formu tüm yazarların imzalaması ya da tüm yazarlar adına sadece SORUMLU YAZARın imzalaması gerekir.
• Çalışmanın dergiye sunulması, sorumlu yazar tarafından yapılmalı ve makalenin tüm yazarlarına ait bilgiler (yazar adı, mail adresi, orcid bilgisi vs) sisteme makale gönderim aşamasında eklenmelidir.
• Makalenin tüm yazarlarının makale sürecine verdikleri katkı oranları makale sonunda kaynakça öncesinde "Yazarların Katkıları”-“(Authors’s Contributions)" başlığı altında belirtilmedir.
(Kör hakemlik ilkesi gereği, hakemlerin yazar isimlerini bilmemeleri gerektiğinden bu beyan, makalenin kabul edilmesinden sonra, yayın editörüne gönderilecek olan en son revizyon dosyasında belirtilecektir).
• Tüm yazarlar, sunulan makalenin son halini, sunumdan önce görmeli ve onaylamalıdır.
• Yazarların, makale kabul edildikten sonra, makalelerinin sonuna, makalenin sürecine destek sağlayan kişi(ler), ya da kurumlara teşekkürlerini sunan bir teşekkür metni yazmaları önerilir. Kişilere yazılan teşekkür metni ACKNOWLEDGEMENTS başlığı altında olmalıdır. Fon-Finansman alınan kurumlara edilen teşekkür metni ise FUNDING başlığı altında yazılmalıdır.
• Gönderilen makaleye ilişkin çıkar çatışmaları (veya çıkar birliği) varsa, makale sunulurken dergiye “Çıkar Çatışmaları, Ortak Çıkar Beyan Formu” dosyası yüklenmeli. Çıkar çatışması yok ise aynı formdaki “Çalışmamı(zı) etkileyebilecek olan, bildiğim(iz) herhangi bir çıkar çatışması veya herhangi bir kurum ya da kişi ile ortak çıkarım(ız) yoktur. ” kısmı işaretlenmeli ve o şekilde form sunulmalı.
• Bir yazar kendi yayınladığı çalışmasında önemli bir hata veya yanlışlık fark ettiğinde, dergi editörüne veya yayıncısına derhal haber vermeli ve makaleyi düzeltmek için editörle iş birliği yapmalıdır.
• Yazarlardan değerlendirme sürecinde makaleleri ile ilgili ham veri talebi yapılabilir. Böyle bir durumda, yazarlar beklenen bilgi ve belgeleri sunmak için hazır bulunmalıdırlar.
1.2. Editör Kurulunun Görev ve Etik Sorumlulukları
Environmental Toxicology and Ecology editör ve bölüm editörleri, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan " CODE OF CONDUCT AND BEST PRACTICE GUIDELINES FOR JOURNAL EDITORS " ve "COPE BEST PRACTICE GUIDELINES FOR JOURNAL EDITORS" rehberleri belirtilen etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır. Bu kapsamda;
• Editör, yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlığına veya politik felsefesine bakmaksızın makaleleri değerlendirecektir. Karar, makalenin önemine, özgünlüğüne, açıklığına, çalışmanın geçerliliğine ve derginin kapsamıyla ilgisine dayalı olacaktır.
• Editörler, dergiye sunulan makalelerin yazarlarına hiçbir konuda ayrıcalık göstermemeli, dengeli, objektif ve adil bir şekilde görevlerini yerine getirmelidirler.
• Editör, gönderilen bir makale hakkında herhangi bir bilgiyi ilgili yazar, hakemler, potansiyel hakemler ve yayıncı dışında hiç kimseye açıklamamalıdır.
• Gönderilen bir yazıda ifşa edilen yayınlanmamış materyaller, yazarın açık yazılı izni olmaksızın, editör veya yayın kurulu üyeleri tarafından kendi araştırma amaçları için kullanılmayacaktır.
• Editörler, ETOXEC’i sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini artırmaya yönelik çaba sarf etmelidirler.
• Derginin tüm politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasında sorumludurlar.
• Çalışma, derginin amaç ve kapsamı doğrultusunda hazırlanmamışsa, çalışmayı direkt olarak reddetmelidirler.
• Olası çıkar çatışmalarını önlemek adına gerekli önlemleri almalı ve varsa mevcut beyanları değerlendirmelidirler.
• Değerlendirme sürecinde, kör hakemlik ilkesine göre hakem ataması yapmalı ve gizlilik ilkesine riayet etmelidirler.
• Çalışmaların tarafsız değerlendirilmesi için, editörler, hakem belirlerken, hakemlerin uzmanlık alanı ile çalışmanın konusunun uygunluğunu kontrol ederek hareket etmelidirler.
• Dergide sayı yayınlarken, sayıda sadece belirli alanlardaki makalelere değil, geniş yelpazede, derginin kapsamında yer alan her alandaki makalelere yer vermelidirler.
• Değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlamalıdırlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumalıdırlar.
• Editörler, yazarların veya hakemlerin süreçle ilgili sorularına mümkün olduğunca geri dönüş yapmalıdırlar. Olumsuz eleştirilere de açık olmalıdırlar.
• Editörler, gönderi dosyalarını kontrol etmeli, makale dosyası dışındaki dosyaların eksiksiz olduğundan emin olduktan sonra hakem ataması yapmalıdırlar. Yazarın, derginin istediği tüm ek beyanları imzalı bir şekilde yükleyip yüklemediği kontrol edilmelidir.
• Makalelerin tüm süreçlerinde, derginin yayın sürecindeki kurallara göre hareket etmelidirler.
1.3. Hakemlerin Görev ve Etik Sorumlulukları
• Hakemler makaleyi çıkar çatışması ve ilişkisi olması durumunda makaleyi değerlendirmemekle sorumludur.
• Hakemler makaleyi gizlilik ve tarafsızlık ilkelerine dikkat ederek değerlendirmekle sorumludur.
• Hakemler kendilerine gönderilen çalışmayı değerlendirme süreci tamamlanıncaya ve yayına verilinceye kadar herhangi bir amaç için kullanamaz.
• Hakemler makaleyi değerlendirirken yazarların cinsiyeti, milliyeti, dini inançları, siyasi görüşlerinin değerlendirmeye etki etmesine izin vermemekle sorumludur.
• Hakemler makaleyi değerlendirirken nazik ve yapıcı bir dil kullanmalıdır. Hakaret içeren, iftira ve düşmanlık belirten yorum ve ifadelerden kaçınmalıdır.
• Hakemler makaleyi zamanında ve etik kurallara dikkat ederek değerlendirmekle sorumludur.
YÖK (Yükseköğretim Kurumu) Bilimsel Araştırma ve Yayın etiği Yönergesine göre aşağıdaki yer verilen bilgilerin göz önünde bulundurulması tavsiye edilir.
1.4. Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır.
a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
1.5. Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.
j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak,
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Olarak Değerlendirilemeyecek Haller
Bir başkasının özgün üslup ve ifadesinin aynen kullanmamak şartıyla, anonim bilgilerin, bilim alanlarının temel bilgilerinin, matematik teoremleri ve ispatları gibi önermelerin çalışmalarda kullanılması etik ihlal olarak değerlendirilemez.
2. YAYIN POLİTİKASI
ETOXEC'de yayınlanak olan makalelerde aşağıdaki kriterler aranmaktadır:
• Çalışmanın etik ihlaller içermemesi
• Özgün olması
• Bilimsel yöntemin tutarlılığı
• Bilim camiasına açık mesajlar vermek
• Makalenin alandaki araştırmacılara katkısının boyutunun ve ilgili bilimlerle ilgisinin ifade edilmesi
• İlgili bilim dallarındaki araştırmacıların ilgisini çeken güncel alanlar ve konular
• Yapısal ve mantıksal bütünlüğe sahip olmak
• Bilimsel kanıtlara dayanan araştırma sonuçları
2.1. Makalelerin İncelenmesi
Makaleler https://dergipark.org.tr/tr/pub/etoxec adresindeki "Makale Yönetim Sistemi"ne kayıt olunarak gönderilebilir. E-posta ile gönderilen çalışmalar dikkate alınmayacaktır.
2.2. Ön İnceleme ve İntihal Kontrolü
Derginin yazım kurallarına uygunluğu incelenir ve intihalin önlenmesi amacıyla benzerlik kontrolü iThenticate ile yapılır. Genel benzerlik oranı %30'dan az olmalı ve tek kaynaktan benzerlik oranı en fazla %3 olmalıdır. Benzerlik oranı %30'un üzerinde ise çalışma ya reddedilir ya da benzerlik oranının düşürülmesi için yazara geri gönderilir. Ön inceleme maksimum 7 gün içerisinde tamamlanır.
2.3. Editör/Alan Editörü İncelemesi
Çalışma ön inceleme ve benzerlik kontrolü aşamalarını geçtikten sonra konu, kapsam, dil kullanımı ve akademik yeterlilik açısından ilgili editör/alan editörü tarafından incelenir. Bu inceleme maksimum 7 gün içerisinde tamamlanır.
2.4. Hakemlik süreci (Çift Kör Hakem Değerlendirmesi Süreci)
Ön incelemeyi ve editoryal incelemeyi geçen çalışmalar, gizli, çift-kör hakem değerlendirme sürecinden geçer. Çift-kör stratejisinde hakemin kimliği dergiye yayın gönderen yazardan gizlenir. Benzer şekilde hakemler de inceledikleri makaleyi kimin yazdığını bilmiyorlar. Başka bir deyişle, hakemlik süreci hem yazarların hem de hakemlerin birbirlerinden anonim tutulmasıyla yürütülür. Raporlar aynı zamanda Makale Yönetim Sisteminde de saklanır.
2.5. Yazar Revizyonu
Yazarlar hakemin ve Yayın Kurulunun geri bildirimlerini, eleştirilerini ve önerilerini dikkate alırlar. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda gerekçeleriyle itiraz hakları vardır. Yazarlar raporlara göre makaleyi düzenler ve makalenin son halini sisteme yükler.
2.6. Alan Editörü İncelemesi
Alan editörü yazarın metinde istenen düzeltmeleri yapıp yapmadığını kontrol eder. Hakem raporlarında “Majör Revizyon” zorunluluğu varsa makaleyi ilgili hakeme gönderir. "Kabul" veya "Küçük Revizyon" zorunluluğu varsa ve revizyonlar tamamlanmışsa makaleyi dil kontrolüne gönderebilirler (Kontrol süreci maksimum 7 gün içerisinde tamamlanır.). Düzeltmelerin yapılmadığını tespit etmeleri halinde makaleyi yazara tekrar gönderirler. Yazarın düzeltmeleri tekrar yapmaması durumunda makaleyi reddedebilirler. Yayınlanması kabul edilmeyen makaleler sistemden silinmez. İşlemleri ve dosyaları sistemde saklanır.
2.7. Dil Kontrolleri
Çalışmalar Yabacı Dil Editörü tarafından incelenir ve gerekirse yazardan düzeltmeler istenir. Kontrol süreci maksimum 10 gün içerisinde tamamlanır.
2.8. Yayın Kurulu İncelemesi
Teknik, akademik ve dilsel incelemelerden geçen makaleler Yayın Kurulu tarafından incelenerek nihai yayın durumu belirlenir. Üyelerin itirazı halinde Yönetim Kurulu oy çokluğuyla karar verir.
2.9. Dizgi ve Mizanpaj Süreci
Dergi, Yayın Kurulu tarafından yayımlanmasına karar verilen çalışmaların dizgi ve mizanpaj işlemlerini üstlenir.
2.10. Dil
ETOXEC İngilizce ve Türkçe yazılmış makaleler yayınlamaktadır.
2.11. Yazarlık Değişikliği
ETOXEC, makale yazarlarını makalenin Başlık Sayfasındaki açıklamaya göre kabul etmektedir. Bu nedenle tam yazar listesinin son versiyonunun gönderilmesi yazarların sorumluluğundadır. Makalenin gönderilmesinden sonra yapılacak herhangi bir yazarlık değişikliği talebi (örneğin yazarların çıkarılması/eklenmesi, sıra değişikliği vb.) editör onayına tabidir. Yayın Kurulu bu gibi durumları araştıracak ve COPE akış şemalarına göre hareket edecektir.
Yazar değişikliği talepleri, değişikliğin gerekçelerini belirten resmi bir yazı ile Editöre iletilmelidir. Mektup tüm yazarlar tarafından imzalanmalı ve yazarlık değişikliğine ilişkin onayları içermelidir. Talebin Yayın Kurulu tarafından uygun görülmesi halinde, yazarların son yazar listesine göre yeni bir Telif Hakkı Sözleşme Formu göndermeleri gerekmektedir.
2.12. İtirazlar
Derginin Yayın Kurulu, itiraz ve itirazları COPE yönergeleri kapsamında ele alır. Yazarlar itirazları için doğrudan Yayın Ofisi ile iletişime geçebilirler. Gerektiğinde Yayın Kurulu tarafından çözümlenemeyen konular için tarafsız bir temsilci atanacaktır. İtiraz ve itirazlarla ilgili karar alma süreçlerinde son kararı Genel Yayın Yönetmeni verecektir.
2.13. Sorumluluk reddi beyanı
Dergide yayımlanan yazılarda ifade edilen görüşler yazar(lar)a aittir. ETOXEC Editörlerinin, Yayın Kurulunun veya Yayıncısının görüş veya görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu gibi durumlarda Editörler, Yayın Kurulu ve Yayıncı hiçbir sorumluluk ve yükümlülük kabul etmez. Yayınlanan içeriğin tek sorumluluğu yazarlara aittir.
2.14. Makale Değerlendirme süreci:
Yazıların ön değerlendirmesinin yapıldığı ortalama süre: 7
Yazıların incelemelerinin yapıldığı ortalama süre: 50
Makalenin yayınlanması kabulü için ortalama süre: 70-80 gün