İşveren Markası Algısının Örgütlerde Davranışsal Sonuçlara Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 15, 1 - 18

Zeynep Hatipoğlu

https://doi.org/10.62666/eujmr.1585204

Öz

İşveren markası özellikle son on yıldır Türkiye’de işletmelerin gündemine giren ve insan kaynakları profesyonelleri tarafından takip edilen bir konu haline gelmiştir. İnsan kaynakları fonksiyonlarının bir pazarlama anlayışı çerçevesinde incelenmesi ve her faaliyetin pazarlanabilir hale getirilmesi (örneğin,; işe alım, oryantasyon, eğitim-gelişim, kariyer yönetimi, performans sistemi, işten çıkış sürecinin tasarımı) ve pazarlama ekipleri ile uyumlu hareket edilmesi hem işveren çekiciliğine yani hedef kitlede yer alan adayların dikkatini çekmeye hem de mevcut çalışanların işletme ile ilgili düşüncelerini ve tutumlarını olumlu yönde etkilemeye destek olmaktadır. İşveren markası esas olarak bir işletmenin itibarını, yani kendi çalışanlarına ve potansiyel adaylara yansıttığı imajı ifade eder dolayısıyla mevcut çalışanlarda daha güçlü bir sadakat ve adaylarda işletmede çalışmak için güçlü bir istek anlamındadır. Bu nedenle, asıl amaç en iyi yeteneklerin çekilmesine ve elde tutulmasına olanak tanıyan bir konumlandırma oluşturmaktır. Ancak işveren markası kavramı da yetenek yönetimi, çalışan deneyimi, çalışan sesi, işyerinde çeşitlilik gibi kavramlardakine benzer olarak uygulayıcıların zihninde netleşmemiştir ve örgütsel davranış açısından sonuçlarının bütünsel bir bakış açısı ile yorumlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu makalede, hem iç hem de dış işveren markası, örgütsel davranış çalışmalarının genel hedefleri ayrıntılı bir şekilde tartışılarak işveren markası algısı ve örgütlerde davranışsal sonuçlarına ilişkin bir literatür incelemesi yapılmıştır. Bu incelemede google akademikte yer alan ve Türkçe yayınlanan yirmi iki makalenin sonuçlarına yer verilmiştir. Sonuç kısmında hem araştırmacılar hem de uygulayıcılar için geleceğe yönelik önerilere yer verilmiştir. Yapılan çalışmanın bu konu ile ilgili çalışmalar yapmak isteyen araştırmacılara önbilgi sunacağı ve rehberlik edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşveren Markası Algısı, Çalışan Değer Önermesi, Örgütsel Davranış

Kaynakça

• Aksu, K. K., Kenek, G., ve Sökmen, A. (2020). İşveren markasının örgütsel bağlılığa etkisinde iş tatminin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4085-4096.
• Albayrak, E., Koç, E., Oğuztürk, S., Kesgin, N., ve Derdiyok, N. (2019). Hizmet sektöründe işveren markası algısı ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(3), 280-293.
• Alder, M. ve Dinnen, M. (2022). Digital Talent: Find, Recruit and Retain the People Your Business Needs in a World of Digital Transformation. Çeviri: Özlem Pillik. The Kitap Yayınları. İstanbul.
• Aldousari, A. A., Robertson, A., Yajid, M. S. A., & Ahmed, Z. U. (2017). Impact of employer branding on organization’s performance. Journal of Transnational Management, 22(3), 153-170.
• Ambler, T., ve Barrow, S. (1996). The employer brand. Journal of Brand Management, 4, 185-206.
• Armstrong, M. (2017). Armstrong’un Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi El Kitabı, Çeviri: Prof. Dr. Yonca Deniz Gürol, Evrim Gemici, Nobel Kitabevi, İstanbul.
• Araújo, P. (2020). Organizational happiness new horizons: Human's work future, employer-branding and CHO's-Chief Happiness Officers. In European Proceedings of International Conference on Education and Educational Psychology. European Publisher.
• Atsan, M. (2024). İşveren Markası Yönetiminin Çalışan Deneyimi Bağlamında Değerlendirilmesi: İK Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 27(1), 294-307.
• Backhaus, K., and Tikoo, S. (2004). Conceptualizing and Researching Employer Branding’. Career Development International, 9(5), 501-517.
• Baran, E. (2016). Gel Kal Bağlan-İşveren Markası ve İşin Perde Arkası. Optimist Yayınları. İstanbul.
• Barrow, S. ve Mosley R. (2005). The Employer Brand: Bringing The Best of Brand Management To People at Work. Chichester, England: John Wiley ve Sons Ltd.
• Benk, O., ve Sökmen, A. (2021). Çalışan sesi ile işveren markası ilişkisi: Karmaşık devamlılık ve farklılık algısının ardışık aracılık etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(4), 3326-3345.
• Carpentier, M., Van Hoye, G., Stockman, S., Schollaert, E., Van Theemsche, B., & Jacobs, G. (2017). Recruiting Nurses Through Social Media: Effects on Employer Brand and Attractiveness. Journal of Advanced Nursing, 73(11), 2696-2708.
• Chiang, H. H., Chang, A., Han, T. S., ,& McConville, D. (2013). Corporate branding, brand psychological ownership and brand citizenship behaviour: multilevel analysis and managerial implications. Journal of General Management, 39(1), 55-80.
• Conference Board, (2001). Engaging employees through your brand. The Conference Board, New York, NY.
• Çakmak, F. (2023). İşveren Markası Algısının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 291-311.
• Danacı, Y. S. ve Bal, Y. (2019). Kuşak Farklılıklarına Göre İşveren Markasının Örgütsel Bağlılığa Etkisi ve Bilişim Sektöründe Uygulama. Journal of International Social Research, 12(66), 1224-1233.
• Demir, K. ve Bayraktar, O. (2020). İşveren Markası ile Yetenek Yönetimi İlişkisinin İşe Adanmışlık Üzerine Etkisi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 3(10), 775-786.
• Dönmez, H. (2017). İşveren markası uygulamalarının çalışanların işyerine cezp olmasında duygusal bağlılığın aracılık rolü: Bir uygulama. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 12(47), 21-40.
• Efe, U., Karavelioğlu, C. ve Özler, N. D. E. (2020). İşveren markasının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 64, 143-161.
• Elving, W. J., Westhoff, J. J., Meeusen, K., & Schoonderbeek, J. W. (2013). The war for talent? The relevance of employer branding in job advertisements for becoming an employer of choice. Journal of Brand Management, 20, 355-373.
• Erdem, H. A., ve Bozkurt, S. (2023). Yetenek Yönetimi ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinde İşveren Markasının Aracı Rolünün İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 68-82.
• Erdoğan, E., ve Hatipoğlu, Z. (2021). Çalışanların İşveren Markası Algısının Örgütsel İnovasyon İklimi ve Çalışan Performansı Üzerine Etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 79-101.
• Foster, C., Punjaisri, K.,& Cheng, R. (2010). Exploring the relationship between corporate, internal and employer branding. Journal of Product ve Brand Management, 19(6), 401–409.
• Francis, H. and Reddington, M. (2012). Employer branding and organisational effectiveness. People and Organisational Development: A new Agenda for Organisational Effectiveness, London: CIPD, 260-285.
• Fulmer, I., Gerhart, B., & Scott, K. (2003). Are the 100 best better? An empirical investigation of the relationship between being a “great place to work” and firm performance. Personnel Psychology, 56(4), 965-993.
• Girginer, N. ve Çelik, A. (2020). İşveren Markasının İşe Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Bir Beyaz Eşya Firması Çalışanlarına Yönelik Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(3), 1119-1134.
• Gürlek, M., Tuna, A. A., ve Yeşiltaş, M. (2020). İşveren markası işe adanmayı nasıl etkiler? Duygusal emeğin aracılık rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 593-614.
• Ilesanmi, O. (2014). The relevance of employer branding in attracting and retaining employees in Nigeria's brewery industry (Doctoral dissertation, Dublin Business School).
• Ivancevich, J. M., Matteson, M. T., ve Konopaske, R. (1990). Organizational Behavior and Management. McGraw-Hill Publications. USA.
• Kashyap, V. and Verma, N. (2018). Linking dimensions of employer branding and turnover intentions. International Journal of Organizational Analysis, 26(2), 282-295.
• Kozlowski, S. W. and Chao, G. T. (2012). The dynamics of emergence: Cognition and cohesion in work teams. Managerial and Decision Economics, 33(5-6), 335-354.
• Kuran, E. (2024). Organizasyonel Çekiciliğin Sırrı: Güven. Harvard Business Review Türkiye. https://hbrturkiye.com/dergi/organizasyonel-cekiciligin-sirri-guven
• Lievens, F. and Slaughter, J. E. (2016). Employer image and employer branding: What we know and what we need to know. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 3(1), 407-440.
• Martin, G., Gollan, P. J., ,& Grigg, K. (2011). Is there a bigger and better future for employer branding? Facing up to innovation, corporate reputations and wicked problems in SHRM. The International Journal of Human Resource Management, 22(17), 3618-3637.
• McShane, S. L., Von Glinow, M. A., & Radha, S. R. (2009). Organizational Behavior (Skimming and Scanning). Çeviri Editörleri: Ayşe Günsel ve Serdar Bozkurt. Nobel Yayınları, İstanbul.
• Miles, S. J. and Mangold, W. G. (2005). Positioning Southwest Airlines through employee branding. Business Horizons, 48(6), 535-545.
• Mosley, R. and Barrow, S. (2009). Employer Brand. The Performance Driver No Business Can Ignore. A Shoulders of Giants Publication, UK.
• Muondo, R.A. and Perkins, S. (2020). Organizational Behaviour: People, Process, Work and Human Resource Management. Editör: Prof .Dr. Ayşe Küçük Yılmaz. Nobel Yayınları. İstanbul.
• Nayır, B., ve Fındıklı, M. M. A. (2018) İşveren Marka Yönetiminin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: İstanbul’da Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (17. UİK Özel Sayısı), 1-18.
• O'Sullivan, J. (2017). Employer Branding-A valuable tool for attraction and retention in Irish organisations? (Doctoral dissertation, Dublin, National College of Ireland).
• Öncer, A. Z. ve Avcı, E. (2021). İşveren Markası Algısı ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkide Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(2), 185-199.
• Pawar, A. and Charak, K. S. (2014). A study and review of employee value proposition: a tool of human resource management. Review of Research, 3(6), 1-9.
• Pogorzelski, S., Harriott, J., ve Hardy, D. (2008). Finding Keepers: The Monster Guide to Hiring and Holding the World's Best Employees. McGraw-Hill.
• Randstad Türkiye, (2024). “Z Kuşağı Önceki Nesillere Göre Daha Sık İzin Alıyor”. https://www.randstad.com.tr/insan-kaynaklari/raporlar/ Aylık Bülten Ekim.
• Riketta, M. (2005). Organizational Identification: A meta-analysis. Journal of Vocational Behaviour, 66(2), 358-384.
• Robertson, A. and Khatibi, A. (2013). The influence of employer branding on productivity-related outcomes of an organization. IUP Journal of Brand Management, 10(3), 17.
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2012). Örgütsel Davranış. 14. Basımdan Çeviri. Çeviri Editörü: Prof. Dr. İnci Erdem. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Rousseau, D. M. (1995). Psychological Contracts in Organisations. Understanding Written and Unwritten Agreements. SAGE: Newbury.
• Saini, G. K. and Jawahar, I. M. (2019). The influence of employer rankings, employment experience, and employee characteristics on employer branding as an employer of choice. Career Development International, 24(7), 636-657.
• Sarıibrahimoğlu, S. ve Özyurt, P. M. (2023). Seyahat Acentelerinde İşveren Marka Algısı, Algılanan Örgütsel Destek ve İşe Adanmışlık İlişkisinin İncelenmesi. Journal of Tourism ve Gastronomy Studies, 11(2), 930-950.
• Sartain, L. and Schumann, M. (2006). Brand from the Inside. San Francisco, USA: Jossey-Bass.
• Saylan, O. ve Eroğlu, U. (2022). Çalışanların işveren marka algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. International Journal of Management and Administration, 6(11), 23-40.
• Schlager, T., Bodderas, M., Maas, P., ve Cachelin, J. L. (2011). The influence of the employer brand on employee attitudes relevant for service branding: an empirical investigation. Journal of Services Marketing, 25(7), 497-508.
• Sokro, S. (2012). Impact of Employer Branding on Employee Attraction and Retention. European Journal of Business and Management, 4(18), 164-173.
• Styvén, M. E., Näppä, A., Mariani, M., ve Nataraajan, R. (2022). Employee perceptions of employers’ creativity and innovation: Implications for employer attractiveness and branding in tourism and hospitality. Journal of Business Research, 141, 290-298.
• Sullivan, J. (2004). The 8 elements of a successful employer brand. Retrieved August, 18, 2011. https://www.ere.net/articles/the-8-elements-of-a-successful-employment-brand
• Temoçin, N., Vatansever Durmaz, İ. B., ve Eyel, C. Ş. (2021). İşveren markası algısının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Özel bir havayolu şirketinde bir uygulama. Dogus University Journal, 22(1), 39-55.
• Timur, A. ve Behram, N. K. (2021). İşveren markası ve örgütsel bağlılık ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolü: Sosyal kimlik kuramı bağlamında bir araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 135-150.
• Topkaya, G. (2024). İşveren markasının çalışan memnuniyeti üzerindeki etkisi. Güncel Sağlık Yönetimi, 2(1), 1-7.
• Yadav, L. K., Kumar, A., ve Mishra, S. (2020). Can organizations leverage employer branding to gain employee engagement and reduce turnover intention? An empirical study with organizational trust as a mediator. Vision: The Journal of Business Perspective, 24(4), 496-505.
• Yıldız, S. B. ve Bostancıoğlu, Ş. B. (2020). İşveren markası ve işveren markasının duygusal bağlılık üzerindeki etkisi: konaklama işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4205-4219.
• Yorulmaz, F. ve Yavan, Ö. (2018). Pozitif psikolojik sermayenin işveren marka oluşumu üzerindeki etkisi: Turizm sektörü örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1007-1027.