Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mesleğe Özgü Yaratıcılıklarının Gelişiminin İncelenmesi: Boylamsal Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 299 - 320, 20.12.2022

Şenem Alkan Canan Cengiz Arzu Kirman Bilgin

https://doi.org/10.56423/fbod.1102223

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının mesleğe özgü yaratıcılıklarının gelişimini incelemektir. Boylamsal araştırma yöntemi ile yürütülen bu araştırmaya üçüncü sınıfta öğrenim gören 83 fen bilgisi öğretmen adayı katılmıştır. Akademik dönem süresince öğretmen adaylarından dört farklı çalışma yaprağı tasarlamaları istenmiştir. Bahsi geçen çalışma yaprakları ortaokul fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik verilen görevlerdir. Adaylar veri toplama aracı olarak kullanılan çalışma yapraklarını yaşam becerilerine yönelik verilen eğitim süresince geliştirmişlerdir. Çalışma yaprakları adayların mesleğe özgü ürünleri olarak kabul edilmiştir. Çalışma yapraklarının bölümleri (dikkat çekme, etkin uğraşı, değerlendirme) özgünlük, akıcılık, esneklik ve kavramsal uygunluk açısından ayrı ayrı analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda adayların mesleğe özgü yaratıcılıklarının geliştiği belirlenmiştir. Adayların çalışma yapraklarından aldıkları esneklik ve özgünlük değerlerinin akıcılık ve kavramsal uygunluk değerlerinden daha düşük olduğu ortaya çıkan bir diğer araştırma sonucudur. Aynı zamanda üçüncü sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının mesleğe özgü yaratıcılıkta çalışma yapraklarının dikkat çekme ve etkin uğraşı bölümlerinde değerlendirme bölümüne göre daha çok problem yaşadıkları tespit edilmiştir. Eğitim politikacılarının fen bilgisi öğretmen adaylarının mesleğe özgü yaratıcılıklarını geliştirecek şekilde lisans ders içeriklerini güncellemeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, öğretmenlik mesleği, fen bilgisi, öğretmen adayı, boylamsal araştırma

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

117K993

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK tarafından desteklenen 117K993 numaralı proje kapsamında birinci yazarın yüksek lisans tezinden türetilmiştir. Yazarlar TÜBİTAK'a ve proje ekibine teşekkürlerini sunarlar.

Kaynakça

• Abdulla, A. M., & Cramond, B. (2017). After six decades of systematic study of creativity: what do teachers need to know about what it is and how it is measured?. Roeper Review, 39(1), 9-23.
• Agustin, R. R., Liliasari, L., Sinaga, P., & Rochintaniawati, D. (2017). Pre-service Science Teachers (PSTs)’Creative Thinking Skills on Atoms, Ions and Molecules Digital Media Creation. In Journal of Physics: Conference Series, 895(1). IOP Publishing.
• Aktamış, H., & Ergin, Ö. (2007). Bilimsel süreç becerileri ile bilimsel yaratıcılık arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 11-23.
• Alaca, M. B., Er Nas, S. ve Kirman Bilgin, A. (2020). Fen bilimleri öğretmen adaylarının iletişim becerisi ile ilgili mesleki bilgilerinin belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 853-875.
• Arrington, T.L., Moore, A.L. & Bagdy, L.M. (2021). K12 Practitioners perceptions of learning from failure. creativity, and systems thinking: A collective case study. TechTrends, 65, 636-645.
• Astutik, S., Mahardika, I. K., Indrawati, Sudarti, Supeno. (2019). HOTS student worksheet to identification of scientific creativity skill, critical thinking skill and creative thinking skill in physics learning. Journal of Physics: Conference Series, 1465.
• Awang, H. & Ramly, I. (2008). Creative Thinking Skill Approach Through Problem-Based Learning: Pedagogy and Practice in the Engineering Classroom. World Academy of Science, Engineering and Technology, 16, 635-640.
• Ayob, A., Hussain, A., & Majid, R. A. (2013). A Review of Research on Creative Teachers in Higher Education. International Education Studies, 6(6), 8-14.
• Baer, J. (2010). Is creativity domain-specific? In J. C. Kaufman & R. J. Sternberg (Eds.), Cambridge handbook of creativity (pp. 321–341). Cambridge University Press.
• Baer, J. (2015). The importance of domain-specific expertise in creativity. Roeper Review, 37, 165–178.
• Barbot, B., Besançon, M., & Lubart, T. (2011). Assessing creativity in the classroom. Open Education Journal, 4(1), 58-66.
• Barbot, B., Besançon, M., & Lubart, T. (2015). Creative potential in educational settings: Its nature, measure, and nurture. Education 3-13, 43(4), 371-381.
• Beghetto, R. A., & Kaufman, J. C. (2014). Classroom contexts for creativity. High Ability Studies, 25(1), 53-69.
• Besançon, M., & Lubart, T. (2008). Differences in the development of creative competencies in children schooled in diverse learning environments. Learning and Individual Differences, 18(4), 381-389.
• Braund, M., & Campbell, B. (2010). Learning to teach about ideas and evidence in science: The student teacher as change agent. Research in Science Education, 40(2), 203-222.
• Candar, H. (2009). Fen Eğitiminde Yaratıcı Düşünme Öğretim Tekniklerinin Öğrencilerin Akademik Başarı, Tutum Ve Motivasyonlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Cassidy, K., Franco, Y. & Meo, E. (2018). Preparation for adulthood: A teacher inquiry study for facilitating life skills in secondary education in the United States. Journal of Education Issues, 4(1), 33-45. https://doi.org/10.5296/jei.v4i1.12471
• Craft, A., Jeffrey, B., & Leibling, M. (Eds.). (2001). Creativity in education. A&C Black.
• Cremin, T. (2009). Creative teachers and creative teaching. Creativity in Primary Education, 11(1), 36-46.
• Cremin, T., Burnard, P., & Craft, A. (2006). Pedagogy and possibility thinking in the early years. Thinking Skills and Creativity, 1(2), 108-119.
• Davies, D., Jindal-Snape, D., Collier, C., Digby, R., Hay, P., & Howe, A. (2012). Creative learning environments in education: A systematic literature review. Thinking Skills and Creativity, 8, 80–91.
• Deveci, İ.,& Çepni, S. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının girişimci özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 135-149.
• Eason, R., Giannangelo, D. M. ve Franceschini, L. A. (2009). A Look at Creativity in Public and Private Schools. Thinking Skills and Creativity, 4, 130–137.
• Fraenkel, J. R. & Wallen. N.E. (2006). How to design and evaluate research in education. Mc Grawall Hill.
• Fraenkel, J. R., Wallen, H.E.,&Hyun H. H. (2012). How to Design and EvaluateResearch in Education. Eight Edition. San Fransisco: MC. Graw-Hill.
• Galton, M. (2010). Going with the flow or back to normal? The impact of creative practitioners in schools and classrooms. Research Papers in Education, 25(4), 355-375.
• Griffiths, M. (2014). Encouraging imagination and creativity in the teaching profession. European Educational Research Journal, 13(1), 117-129.
• Guo, J., & Woulfin, S. (2016). Twenty-first century creativity: An investigation of how the partnership for 21st century instructional framework reflects the principles of creativity. Roeper Review, 38(3), 153-161.
• Hadzigeorgiou, Y., Fokialis, P. & Kabouropoulou, M. (2012). Thinking about creativity in science education. Scientific Research, 3(5), 603-611.
• Haigh, M. (2007). Can investigative practical work in high school biology foster creativity?. Research in Science Education, 37(2), 123-140.
• Hall, C., Thomson, P., & Russell, L. (2007). Teaching like an artist: The pedagogic identities and practices of artists in schools. British Journal of Sociology of Education, 28(5), 605-619.
• Hennessey, B. A., Amabile, T., & Mueller, J. (1999). Consensual assessment. Encyclopedia of Creativity, 1, 347-359.
• Henriksen, D., & Mishra, P. (2013). Learning from creative teachers. Educational Leadership, 70(5), 123-146.
• Hernández-Torrano, D., & Ibrayeva, L. (2020). Creativity and education: A bibliometric mapping of the research literature (1975–2019). Thinking Skills and Creativity, 35, 100625.
• Himmetoğlu, E. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerisi üzerine mesleki bilgilerinin ve bu beceriyi mesleki açıdan kullanma durumlarının tespiti. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Holzberger, D., Maurer, C., Kunina-Habenicht, O., & Kunter, M. (2021). Ready to teach? A profile analysis of cognitive and motivational-affective teacher characteristics at the end of pre-service teacher education and the long-term effects on occupational well-being. Teaching and Teacher Education, 100, 103285.
• Horng, J. S., Hong, J. C., ChanLin, L. J., Chang, S. H., & Chu, H. C. (2005). Creative teachers and creative teaching strategies. International Journal of Consumer Studies, 29(4), 352-358.
• İnaltekin, T., Samancı, B. ve Kirman-Bilgin, A. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının girişimcilik becerisine yönelik mesleki bilgilerinin tespit edilmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1025-1054. DOI: 10.26466/opus.602171
• Jeffrey, B. (2006). Creative teaching and learning: Towards a common discourse and practice. Cambridge Journal of Education, 36(3), 399-414.
• Jeffrey, B., & Craft, A. (2006). Creative learning and possibility thinking. In B. Jeffrey (Ed.), Creative learning practices: European experiences.London: Tufnell Press.
• Kala, N. & A. Kirman Bilgin, (2020). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Analitik Düşünme Becerisi ile İlgili Mesleki Bilgilerinin Belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 525-544.
• Karakuş, M. (2000). Alt sosyo-ekonomik düzeydeki ilköğretim ikinci s ı n ı f öğrencilerinin yaratıcılık düzeylerinin yaratıcı sorun çözme programının etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karataş-Öztürk, S. (2007). Yaratıcı düşünmeye dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Karkockiene, D. (2005). Creativity: Can it be trained? A scientificeducology of creativity. cd-International Journal of Educology. Lithuanian Special Issue, 50-58.
• Kharkhurin, A. V., & Samadpour Motalleebi, S. N. (2008). The impact of culture on the creative potential of American, Russian, and Iranian college students. Creativity Research Journal, 20(4), 404-411.
• Koray, Ö. (2004). Fen eği̇ti̇mi̇nde yaratıcı düşünmeye dayalı öğrenmeni̇n öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeylerine etki̇si̇. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(4), 580-599.
• Lapėnienė, D., & Bruneckienė, J. (2010). Teachers ‘creativity in the domain of professional activity. Analysis of individual factors. Ekonomika ir vadyba, 15, 642-649.
• Lau, S., & Cheung, P. C. (2010). Creativity assessment: Comparability of the electronic and paper-and-pencil versions of the Wallach–Kogan Creativity Tests. Thinking Skills and Creativity, 5(3), 101-107.
• Lubart, T., Zenasni, F., & Barbot, B. (2013). Creative potential and its measurement. International Journal for Talent Development and Creativity, 1(2), 41-50.
• Munandar, U. (1999). Kreativitas Dan Keberbakatan: Strategi Mewujudkan Potensi Kreatif Dan Bakat. Jakarta: PT. Gramedia Pustaka Utama.
• National Advisory Committee on Creative and Cultural Education (1999) All Our Futures: creativity, culture and education. http://sirkenrobinson.com/pdf/allourfutures.pdf
• Putri, S. U., Sumiati, T., & Larasati, I. (2019, February). Improving creative thinking skill through project-based-learning in science for primary school. In Journal of Physics: Conference Series, 1157(2). IOP Publishing.
• Reilly, R. C., F. Lilly, G. Bramwell, and N. Kronish. 2011. “A Synthesis of Research Concerning Creative Teachers in a Canadian Context.” Teaching & Teacher Education, 27 (3), 533–542. Crossref.
• Sternberg, R. J. (2006). The nature of creativity. Creativity research journal, 18(1), 87-98.
• Sugiyanto, F. N., Masykuri, M. & Muzzazinah. (2018). Analysis of senior high school students’ creative thinking skills profile in Klaten regency. International Conference on Science Education. doi :10.1088/1742-6596/1006/1/012038.
• Sun, M., Wang, M., & Wegerif, R. (2020). Effects of divergent thinking training on students’ scientific creativity: The impact of individual creative potential and domain knowledge. Thinking Skills and Creativity, 37, 100682.
• Torrance, E. P. (1974). Torrance tests of creative thinking. Lexington, MA: Personnel Press.
• Torrance, E. P. (1997). Creativity in the classroom: What research says to teacher. http://eric.ed.gov/?id=ED132593 adresinden 27 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Tran, T. B., Ho, T. N., Mackenzie, S. V., & Le, L. K. (2017). Developing assessment criteria of a lesson for creativity to promote teaching for creativity. Thinking Skills and Creativity, 25, 10-26.
• Treffinger, D. J., Young, G. C., Selby, E. C., & Shepardson, C. A. (2002). Assessing creativity. Storrs: The National Research Center on the Gifted and Talented.
• Webster, A., Campbell, C., & Jane, B. (2006). Enhancing the creative process for learning in primary technology education. International Journal of Technology and Design Education, 16(3), 221-235.
• West, R. E., Tateishi, I., Wright, G. A., & Fonoimoana, M. (2012). Innovation 101: Promoting undergraduate innovation through a two-day boot camp. Creativity Research Journal, 24(2-3), 243-251.
• Wood, R., & Ashfield, J. (2008). The use of the interactive whiteboard for creative teaching and learning in literacy and mathematics: a case study. British Journal of Educational Technology, 39(1), 84-96.
• Woods, P. (1995). Creative teachers in primary schools. Routledge.
• Yager, S., Doğan, O., Hacıeminoğlu, E. & Yager, R. (2012). The role of student and teacher creativity in aiding current reform efforts in science and technology education. National Forum of Applied Educational Research Journal, 25(3), 1–24.