ANALYSIS OF DEFERRED TAX COMPONENTS

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 48 - 60, 01.04.2017

Hakan Cavlak Yasin Cebeci

Öz

The key performance indicator of the company's
operations is the period's net profit or loss on the financial statements. The
calculation of this amount in a fair way is important for all stakeholders of
the company as it reflects the company's performance in a fair way and affects
the dividends to be distributed to the shareholders. In order to reach the net
profit of the period, it is necessary to correctly and realistically determine
the amount of tax that companies will pay. The concept of deferred tax arises
when the profits (taxable profit) that the tax legislation takes into
consideration and the profit figures that result from applying Accounting
Standards are different from each other. The total tax impact that will be
calculated when the company achieves the net profit for the period becomes more
realistic and comparable with the deferred tax concept introduced by the Income
Tax Standard. In this study, it was aimed to put forward the importance of
deferred taxation that enables companies to evaluate their actual performance.
For this purpose, the financial statements of the companies included in Borsa
Istanbul 30 index are analyzed by content analysis method between 2008 and 2015
and it is revealed how the deferred tax is included in the companies' financial
statements and how they affect the net profit and the period profit over time.

Anahtar Kelimeler

Tax, Deferred Tax, IAS 12, BİST 30, Content Analysis

ERTELENMİŞ VERGİ UNSURLARININ ANALİZİ

Öz

Şirket
faaliyetlerinin temel performans göstergesi, finansal tablolarda yer alan dönem
net karı veya zararıdır. Bu tutarın gerçeğe uygun bir şekilde hesaplanması, şirket
performansını gerçeğe uygun olarak yansıtması ve ortaklara dağıtılacak
temettüleri etkilemesi nedeniyle şirketin tüm paydaşları açısından önem arz
etmektedir. Dönem net karına ulaşmak için ise son aşamada şirketlerin
ödeyecekleri vergi tutarının doğru ve gerçekçi bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir.
Vergi mevzuatının dikkate aldığı kar (mali kar) ile Muhasebe Standartlarının
uygulanması sonucu ortaya çıkan kar rakamları birbirinden farklı olduğundan
ertelenmiş vergi kavramı ortaya çıkmaktadır. Gelir Vergileri standardının
getirdiği ertelenmiş vergi kavramı ile şirketin dönem net karı tutarına
ulaşılmasında hesaplanacak olan toplam vergi etkisi daha gerçekçi ve
karşılaştırılabilir hale gelmektedir. Bu çalışmada, şirketlerin gerçek
performansını değerlendirebilmeyi sağlayan ertelenmiş verginin öneminin ortaya konulması
amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Borsa İstanbul 30 endeksinde yer alan şirketlerin
2008-2015 yılları arasındaki finansal tabloları içerik analizi yöntemi ile
analiz edilmiş ve ertelenmiş verginin şirketlerin finansal tablolarında nasıl
yer aldığı, zaman içindeki seyri ve dönem net karını nasıl etkilediği ortaya
konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Vergi, Ertelenmiş Vergi, TMS 12, BİST 30, İçerik Analizi

Kaynakça

• AERTS, W. ve W. PETER. (2013). Global Financial Accounting and Reporting: Principles and Analysis. Hampshire: Cengage Learning.
• AKBULUT, A. (2015). Karşılaştırmalı TMS/TFRS-Vergi Uygulamaları ve Sonuçları. Ankara: Maliye Hesap Uzmanları Derneği.
• AKDOĞAN, N. (2013). Türkiye Muhasebe Standartları Seçilmiş Uygulama Önerileri (Bildiriler) (Editör: Süleyman Yükçü) içinde “TMS 12 Gelir Vergileri (Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler) Standardının İncelenmesi ve Örnek Uygulamalar. Ankara: KGK ve MUFİTAD.
• ANKARATH, N., T. P. GHOSH, K. J. MEHTA ve Y. A. ALKAFAJI. (2010). Understanding IFRS Fundamentals. New Jersey: John Wiley & Sons.
• ATAMAN Akgül, B. ve H. AKAY. (2004). Uluslararası Muhasebe Standartları ve Türkiye’de Uygulama Etkinliğine İlişkin Bir Araştırma. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• BRAGG, S. M. (2010). The Vest Pocket Guide to IFRS. New Jersey: John Wiley & Sons.
• CHAUDHRY, A., D. COETSEE, E. BAKKER, S. VARUGHESE, S. MCILWAINE, C. FULLER, E. RANDS, N. de VOS, S. LONGMORE, ve T. V. BALASUBRAMANIAN. (2015). Interpretation and Application of International Financial Reporting Standards. New Jersey: John Wiley & Sons.
• CHRISTIAN, D. ve N. LUDENBACH. (2013). IFRS Essentials. Chichester: John Wiley & Sons.
• COLLINGS, S. (2013). Frequently Asked Questions in IFRS. Chichester: John Wiley & Sons.
• DICK, W. ve F. MISSIONIER-PIERA. (2010). Financial Reporting under IFRS: A Topic Based Approach. New York: John Wiley & Sons.
• DİNÇ, E. (2007). Muhasebe ve Vergi Kuralları Arasındaki İlişki ve Gelir Vergileri (TMS 12) Standardının Muhasebe Uygulamalarına Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (28), 21-48.
• DÜNDAR, B. (2013). Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Yasalarındaki Ölçüm (Değerleme) Farklarının Saptanması ve Vergi İdaresine Raporlanması. Ankara: Adalet Yayınevi.
• EPSTEIN, B. J. ve E. K. JERMAKOWICZ. (2010). Interpretion and Application of International Financial Reporting Standards. New Jersey: John Wiley & Sons.
• GENÇOĞLU, Ü. G., Y. ÖZERHAN ve S. KARABINAR. (2013). Türkiye Finansal Raporlama Standartları. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• GÖĞÜŞ, H. S. (2010). Ertelenmiş Vergi ve Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, (101), 13-29.
• GÖKÇEN, G., B. ATAMAN ve C. ÇAKICI. (2006). Türkiye Muhasebe Standartları Uygulamaları. İstanbul: Beta Basım.
• GÖKÇEN, G., B. ATAMAN ve C. ÇAKICI. (2016). Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları. İstanbul: Beta Basım.
• İBİŞ, C., Y. SELVİ, F. YILMAZ, B. SİPAHİ, V. DEMİR ve K. SARIOĞLU. (2009). Seçilmiş Türkiye Finansal Raporlama Standartları: Açıklamalar ve Uygulamalar. İstanbul: İSMMMO.
• KARAKAYA, G. ve C. SEVİM. (2016). TMS-12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmiş Vergi Kavramı ve Bir Uygulama. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2 (3), 255-270.
• KAVAK, A. (2008). TMS 12 Gelir Vergileri Standardı Uygulaması ve Vergi Değeri ile Muhasebe Değeri Arasındaki Farklılıkların Analizi. https://vergiportali.com/KoseYazilari.aspx?Type=YaziDetay&id=190.
• KÜÇÜK, E. (2015). Diğer Kapsamlı Kâr/Zarar Tablosu Hesaplarının Ertelenmiş Vergi Etkisi: Özellikli Durumların Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30 (1), 167-201.
• KGK. (2017). TMS 12 Gelir Vergileri. www.kgk.gov.tr (03.04.2017).
• KIZIL, A., M. FİDAN, C. KIZIL ve İ. KESKİN. (2013). TMS-TFRS Uygulamalar, Yorumlar, Muhasebeleştirme. İstanbul: Der Yayınları.
• MIRZA, A. A. ve A. NANDAKUMAR. (2013). International Trends in Financial Reporting under IFRS. New Jersey: John Wiley & Sons.
• ÖZCAN, A. (2016). UMS 12 Gelir Vergileri Standardı Çerçevesinde Ertelenmiş Verginin Muhasebeleştirilmesi, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 4 (4), 144-150.
• ÖZKAN, A. (2009). TMS-12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmiş Vergiler ve Muhasebe Uygulamaları, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 97-112.
• TEKŞEN, Ö. (2010). TMS-12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmiş Verginin İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (2), 297-317.
• VAN GREUNING, H., D. SCOTT ve S. TERBLANCHE. (2011). International Financial Reporting Standards: A Practical Guide. Washington: World Bank.
• YALÇIN, E. (2015). Yorum, Açıklama ve Örneklerle Uluslararası Finansal Raporlama (TMS - TFRS). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YILDIRIM, A. ve H. ŞİMŞEK. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.