Comparison of “Chart of Accounts in accordance with the Financial Reporting Standards” and “Uniform Chart of Accounts”: An Overview of Account Classes, Account Groups and Accounts

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 317 - 337

Hakan Cavlak

https://doi.org/10.29106/fesa.1527325

Öz

The Public Oversight Accounting and Audit Standards Authority (POA) prepared and put into force the Chart of Accounts in accordance with the Financial Reporting Standards on July 30, 2024, to enable companies to create an accounting system that will enable them to prepare their financial statements in accordance with the applicable financial reporting framework and to increase the features of the financial information presented to be fair, understandable and comparable. Although the Uniform Chart of Accounts and Chart of Accounts in accordance with the Financial Reporting Standards have similar features, there are differences and changes between the two charts of accounts. In this study, firstly, the basic features of the new chart of accounts are explained and the qualities of the enterprises that will apply this chart of accounts are given. Then, the classes of accounts of the two charts of accounts are compared based on account groups and accounts, and the results are interpreted. As part of this comparison; the number of account groups increased by 53% (+31) and the number of accounts increased by 68% (+194). Accordingly, it was found that the formal structure of the financial statements and the financial statement analysis will change. As a result of this change, all relevant parties should be informed about the new chart of accounts, and the new chart of accounts should be integrated into all accounting processes.

Anahtar Kelimeler

Chart of Accounts in accordance with Financial Reporting Standards, Uniform Chart of Accounts, POA

Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı (FRSHP) ile Tekdüzen Hesap Planı (TDHP) Karşılaştırması: Hesap Sınıfları, Hesap Grupları ve Hesaplar Hakkında Genel Bir Değerlendirme

Öz

Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) da işletmelerin finansal tablolarını geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlamasını sağlayacak bir muhasebe sistemi oluşturabilmeleri, sunulan finansal bilgilerin gerçeğe uygun, anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir olma özelliklerinin arttırılması amacı ile Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planını (FRSHP) hazırlayarak 30 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe koymuştur. Uzun yıllardır uygulanan TDHP ile yeni uygulanacak olan FRSHP, temel çerçeve olarak benzer özelliklere sahip olsa da iki hesap planı arasında muhtelif farklılıklar ve değişimler mevcuttur. Bu çalışmada, öncelikle FRSHP ile ilgili temel özellikler açıklanmakta ve FRSHP’yi uygulayacak olan işletmelerin niteliklerine yer verilmektedir. Daha sonra ise çalışmanın ana amacı kapsamında TDHP ile FRSHP hesap sınıfları, hesap grupları ve hesaplar temelinde karşılaştırılmakta, ortaya çıkan görünüm yorumlanmaktadır. Bu karşılaştırma kapsamında; hesap grubu sayısında %53’lük (+31), hesap sayısında ise %68’lik (+194) bir artışın yaşandığı, bu duruma bağlı olarak finansal tabloların biçimsel yapısının ile finansal tablo analizlerinin değişime uğrayacağı bulgusuna ulaşılmıştır. Bunun bir sonucu olarak da yaşanan bu değişim karşısında tüm ilgili tarafların FRSHP konusunda bilgilendirilmesi, FRSHP’nin de tüm muhasebe süreçlerine entegre edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı, Tekdüzen Hesap Planı, KGK

Etik Beyan

Çalışma, herhangi bir etik kurul raporu alınmasını gerektirmemektedir.

Teşekkür

Çalışma sürecinde gösterdiği ilgi ve anlayış ile değerli görüşleri için KGK Uzmanı Sayın Mehmet Can KAPLAN'a teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• AKDOĞAN, N. (2019). Finansal raporlama standartlarıyla uyumlu olması amacıyla tekdüzen hesap planının güncellenmesine yönelik KGK tarafından yayımlanan taslak metnin değerlendirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(3), 745-785.
• AKDOĞAN, N. (2021). Muhasebe sistemi uygulama genel tebliğinde yayımlanan tekdüzen hesap planının güncellenme ihtiyacı, yeni hesap planı taslağının değerlendirilmesi. VI. International Symposium on Accounting and Finance. MUFAD, Online.
• AKDOĞAN, N. ve SEVİLENGÜL, O. (2007). Türkiye muhasebe standartlarına uyum için tekdüzen hesap planında yapılması gereken değişiklikler. Mali Çözüm Dergisi, 84, 29-70.
• ALTINOK, D. (2021). Muhasebe denetimindeki gelişmeler. VI. International Symposium on Accounting and Finance. MUFAD, Online.
• ARZOVA, S. B. ve ŞAHİN, B. Ş. (2021). Kiralama işlemlerinin kiracı tarafından KGK yeni hesap planına göre raporlanmasının TFRS 16 ve BOBİ FRS Bölüm 15 kapsamında incelenmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14(1), 419-449.
• ATAMAN, B. ve GÖKÇEN, G. (2021). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı (FRSHP) ile tekdüzen hesap planı (TDHP) bilanço hesap gruplarının karşılaştırılması ve değerlendirmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 151-159. https://doi.org/10.29106/fesa.868910
• COŞKUN, A. (2021). Finansal raporlama standartlarına uygun örnek hesap planı taslağındaki nakit ve nakit benzerleri grubunun uygulama örnekleriyle incelenmesi. International Journal of Disciplines in Economics and Administrative Sciences Studies (IDEAstudies), 7(33), 723-739. https://doi.org/10.26728/ideas.494
• DIZMAN, Ş. (2022a). FRS Hesap planı taslağı finansal yatırımlar ile tekdüzen hesap planı menkul kıymetler hesap grupları farklarının analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(131), 21-33. https://doi.org/10.29228/ASOS.63101
• DIZMAN, Ş. (2022b). Ortaklıklardaki yatırımlar-mali duran varlıklar açısından FRS hesap planı taslağı ve MSUGT tekdüzen hesap planı karşılaştırması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(132), 90-97. https://doi.org/10.29228/ASOS.63899
• DOĞAN, Ö. (2021). Tekdüzen hesap planı ve finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağının nakit ve nakit benzerleri açısından karşılaştırılması. Journal of Emerging Economies and Policy, 6(SI), 20-28.
• GÖKÇEN, G. ve ATAMAN, B. (2020a). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağındaki üretim maliyeti hesaplarının incelenmesi ve tekdüzen hesap planı ile karşılaştırılması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 812-828. https://doi.org/10.29106/fesa.833359
• GÖKÇEN, G. ve ATAMAN, B. (2020b). Türkiye finansal raporlama standartları uygulamaları. Beta Yayıncılık.
• GÖKTÜRK, İ. E. (2021). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planına geçiş sürecinde büyükbaş hayvan ticaret işletmeleri için muhasebe kayıt önerileri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(25), 475-505.
• GÜCENME GENÇOĞLU, Ü., GÖKÇEN, G., ATAMAN, B., YILMAZ, F. ve CAVLAK, H. (2023). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı uygulamaları. Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• İSMMMO. (2005). Muhasebenin Temel Kavramları ve Tekdüzen Hesap Planı (Mevzuat Serisi 2). İSMMMO.
• KABLAN, A. (2020). Hesap planı değişimi üzerine bir inceleme: tek düzen hesap planı ve finansal raporlama standartlarına uygun taslak hesap planı karşılaştırması. Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 2(2), 103-129.
• KARACAN, S. ve ALBENİ, N. (2022). Mevcut tekdüzen hesap planı ve Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan finansal raporlama standartlarına uygun örnek hesap planında yer alan karşılık hesaplarının karşılaştırılması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(43), 1-25. https://doi.org/10.35343/kosbed.993365
• KARATAŞ, M. (2020). Ülkemizdeki kayıt sisteminin dünü, bugünü ve birden fazla kayıt sisteminin yarattığı sorunlar. İçinde Ülkemizdeki Farklı Muhasebe Kayıt Sistemlerinin Uyumlandırılmasının Sağlayacağı Faydalar Çalıştayı Değerlendirme Raporu, 81-120.
• KARCIOĞLU, R., ERTAŞ, F. C. ve ALPA, K. (2021). Maliye Bakanlığı tekdüzen hesap planı ile Kamu Gözetim Kurumu hesap planı taslağının gelir ve gider hesapları açısından karşılaştırılması. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 380-396. https://doi.org/10.33416/baybem.858989
• KENGER, E. (2023). Tekdüzen muhasebe sisteminin Türkiye’de tarihsel gelişimi. MuhasebeTR. https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/erdal/007
• KGK. (2018). 2018 Faaliyet Raporu.
• KGK. (2024a). 2023 Faaliyet Raporu.
• KGK. (2024b). Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı.
• KOÇAKOĞLU, Ö. (2023). Üretim maliyetlerinin türkiye muhasebe standartlarına (TMS) göre hesaplanması ve finansal raporlama standartlarınauygun taslak hesap planı kullanılarak muhasebeleştirilmesi: ampul üretim örneği. İşletme Akademisi Dergisi, 4(3), 311-327. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1297
• ÖNAL, S. ve KILIÇ, İ. (2019). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağı ile mevcut tek düzen hesap planının karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(91), 71-97. https://doi.org/10.16992/ASOS.14900
• ÖRTEN, R. (1993). Maliye ve Gümrük Bakanlığı Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Rehberi Cilt 1: Sistemin Tanıtılması ve Hesapların İşleyişi. Gazi Büro Kitabevi.
• ÖZBEK, C. Y. (2019). Muhasebe sistemi uygulama genel tebliği ile finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağının maliyet hesapları açısından karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (Özel Sayı), 355-376. https://doi.org/10.25095/mufad.607175
• ÖZBEK, C. Y. ve BADEM, C. A. (2020). Muhasebe sistemi uygulama genel tebliği ile finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağının kâr veya zarar tablosu hesapları açısından karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(Özel Sayı), 271-291. https://doi.org/10.31460/mbdd.646556
• ÖZTÜRK, E. ve BABAOĞLU, G. (2020). Finansal raporlama standartları ile uyumlu hesap planından (taslak) sağlanacak faydaların TFRS ve BOBİ FRS setleri açısından değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 436-450. https://doi.org/10.29106/fesa.765774
• ÖZULUCAN, A. ve DOĞAN, Z. (2023). Stoklarla ilgili borçlanma maliyetlerinin Vergi Usul Kanunu ve muhasebe standartlarına göre incelenmesi ve taslak hesap planına göre muhasebeleştirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(4), 1064-1083. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1324902
• T. C. RESMİ GAZETE. (1992). Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No: 1. Sayı: 21447.
• TURAN, Z. ve BAYRAM, E. (2019). Finansal raporlama standartları ve uygulamaları bağlamında yeni hesap planı düzenlemeleri. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 151-160.
• UTKU, M. (2022). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağındaki özkaynak hesaplarının tekdüzen hesap planı ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 5(1), 49-66. https://doi.org/10.52059/idaacmmd.1037934
• UZUN, E. (2023). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağı kapsamında finansal durum tablosu pasif yapısının değerleme ölçüleri ve muhasebe kayıtları açısından karşılaştırılması. Alanya Akademik Bakış, 7(3), 1301-1320.
• UZUN, E. ve UYGUR, M. N. (2023). Finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağı çerçevesinde
• TFRS 9 finansal araçlar (2017 sürümü) ve muhasebeleştirilmesi: mevcut uygulamalar açısından karşılaştırma. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 6(2), 79-103. https://doi.org/10.52059/idaacmmd.1279749
• YAZICI, M., DURMUŞ, A. H. ve PAMUKÇU, F. (1996). MGB Tekdüzen Hesap Çerçevesi ve Hesap Planı Uygulaması. MÜ - İİBF Nihad Sayâr Eğitim Vakfı.