Üniversite Öğrencileri Sosyal Destek Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlilik Ve Güvenirlik Analizi

Yıl 2025, Cilt: 35 Sayı: 1, 67 - 78, 24.01.2025

Devrim Vural Yılmaz , Demet Vural Yüzbaşı

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1492731

Öz

Bu araştırmanın amacı Blizzard (2020) tarafından geliştirilen Social Support Among Undergraduate Students (SSUS) ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. Araştırmanın örneklemi Süleyman Demirel Üniversitesi’nde öğrenim gören 362 üniversite öğrencisinden (Ort.yaş = 19.52, SS = 1.29) oluşmuştur. Araştırma kapsamında demografik bilgi formu, Üniversite Öğrencileri Sosyal Destek Ölçeği (Blizzard, 2020) ve Üniversite Uyum Ölçeği’nden (Sevinç Tuhanioğlu ve Gizir, 2019) oluşan veri toplama seti uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla Açımlayıcı Faktör Analizi ve ardından Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sürecinde orijinal ölçekte yer alan üç faktörlü yapı korunduğunda, ölçeğin Türkçe formunun varyansın %66,75’ini açıkladığı görülmüştür. Ölçekte yer alan ilk faktör “arkadaş desteği”; ikinci faktör “aile desteği” ve üçüncü faktör “öğretim elemanlarının desteği” olarak isimlendirilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen uyum değerleri (CFI = .97, RFI = .95, NFI = .95, GFI = .78, AGFI = .74, IFI = .97, RMSEA = .08; RMR = .07; SRMR = .65) de formun kabul edilebilir düzeyde yapısal geçerliliğe sahip olduğunu ortaya koymuştur. Gerçekleştirilen korelasyon analizlerinde Üniversite Öğrencileri Sosyal Destek Ölçeği ve Üniversite Uyum Ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Sonuç olarak yapılan analizler ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

ölçek uyarlama, sosyal bilimler, sosyal destek, üniversite öğrencileri, yükseköğretim

Turkish Adaptation of University Students Social Support Scale: Validity and Reliability Analysis

Öz

The aim of this study was to adapt the Social Support Among Undergraduate Students (SSUS) scale developed by Blizzard (2020) into Turkish. The sample of the study consisted of 362 university students (mean age = 19.52, SD = 1.29) studying at Süleyman Demirel University. Within the scope of the study, demographic information form, the SSUS and the University Adjustment Scale (Sevinç Tuhanioğlu & Gizir, 2019) was applied. Exploratory Factor Analysis (EFA) and then Confirmatory Factor Analysis (CFA) were conducted to test the construct validity of the scale. EFA found that the Turkish form of the scale explained 66.75% of the variance when the three-factor structure in the original scale was preserved. The three factors were named as “peer support”; “family support” and “instructor support” respectively. The fit values obtained from CFA also revealed that the form has an acceptable level of structural validity. In the correlation analyses, significant positive relationships were found between the SSUS and University Adjustment Scale. In conclusion, the analyses showed that the Turkish version of the scale can be used as a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Higher education, scale adaptataion, social sciences, social supoort, university students

Kaynakça

• Alsubaie, M. M., Stain, H. J., Webster, L. A. D., & Wadman, R. (2019). The role of sources of social support on depression and quality of life for university students. International Journal of Adolescence and Youth, 24(4), 484-496. Erişim adresi https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02673843.2019.1568887.
• Andrews, B., & Wilding, J. M. (2004). The relation of depression and anxiety to life‐stress and achievement in students. British Journal of Psychology, 95(4), 509-521.
• Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.5.469
• Awang, M. M., Kutty, F. M., & Ahmad, A. R. (2014). Perceived social support and well being: First-year student experience in university. International Education Studies, 7(13), 261-270. DOI: 10.5539/ies.v7n13p261
• Aydın, A., Kahraman, N., & Hiçdurmaz, D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanan sosyal destek ve psikolojik iyi olma düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 40-47. https://doi.org/10.33716/bmedj.1239124
• Aydın, M., & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/496083
• Barrera Jr, M. (1986). Distinctions between social support concepts, measures, and models. American Journal of Community Psychology, 14(4), 413-445.
• Barry, L. M., Hudley, C., Kelly, M., & Cho, S. (2009). Differences in self-reported disclosure of college experiences by first-generation college student status. Adolescence, 44(173), 55-68. Erşim adresi https://www.proquest.com/openview/7ad5dfe85b9b7c03ca6373d78ba80740/1?pq-origsite=gscholar&cbl=41539
• Bask, M., & Salmela-Aro, K. (2013). Burned out to drop out: Exploring the relationship between school burnout and school dropout. European Journal of Psychology of Education, 28, 511-528. https://doi.org/10.1007/s10212-012-0126-5
• Baş, A. U., Soysal, F., & Aysan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımının psikolojik iyi-oluş ve sosyal destek ile ilişkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1035-1046. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/206384
• Bender, M., van Osch, Y., Sleegers, W., & Ye, M. (2019). Social support benefits psychological adjustment of international students: Evidence from a meta-analysis. Journal of Cross-Cultural Psychology, 50(7), 827-847. https://doi.org/10.1177/002202211986115
• Bernardon, S., Babb, K. A., Hakim-Larson, J., & Gragg, M. (2011). Loneliness, attachment, and the perception and use of social support in university students. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue Canadienne des Sciences du Comportement, 43(1), 40-51. DOI: 10.1037/a0021199.
• Bilgin, O., & Taş, İ. (2018). Effects of perceived social support and psychological resilience on social media addiction among university students. Universal Journal of Educational Research, 6(4), 751-758. DOI: 10.13189/ujer.2018.060418
• Blizzard, H. M. (2020). Social support among undergraduate students: measure development and validation [Doktora tezi]. Erişim adresi  University of Denver ProQuest Dissertation & Theses,  2020. 28088059.
• Brannan, D., Biswas-Diener, R., Mohr, C. D., Mortazavi, S., & Stein, N. (2013). Friends and family: A cross-cultural investigation of social support and subjective well-being among college students. The Journal of Positive Psychology, 8(1), 65-75. https://doi.org/10.1080/17439760.2012.743573
• Clinciu, A. I. (2013). Adaptation and stress for the first year university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, 718-722. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.04.382
• Çetinkaya, F. F. & Korkmaz, f. (2019). Algılanan sosyal destek ile stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 91-103. Erişim adresi http://esjournal.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/45599/441325
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. baskı). Pegem Akademi.
• Dollete, M., Steese, S., Phillips, W., & Matthews, G. (2004). Understanding girls’ circle as an intervention on perceived social support, body image, self-efficacy, locus of control and self-esteem. The Journal of Psychology, 90(2), 204-215. Erişim adresi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16689441/
• Duru, E. (2008). Yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 15-24. Erişim adersi https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/6974/1/17e2284e-37fe-42a2-9d82-ae164247abc8.pdf
• Eker, H., Taş, İ., & Anlı, G. (2020). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlık ile yaşamın anlamı ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1182-1199. https://doi.org/10.46928/iticusbe.786008
• Elkin, N. (2017). Sağlık bilimleri yüksekokulu öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık durumlarının değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 89-96. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/351991
• Erzen, E., & Ozabaci, N. (2023). Effects of personality traits, social support and self-efficacy on predicting university adjustment. Journal of Education, 203(2), 353-366. https://doi.org/10.1177/0022057421102505
• Friedlander, L. J., Reid, G. J., Shupak, N., & Cribbie, R. (2007). Social support, self-esteem, and stress as predictors of adjustment to university among first-year undergraduates. Journal of College Student Development, 48(3), 259-274.
• Gün, S. (2021). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık, yaşam becerileri ve algılanan sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A., & Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
• Hobfoll, S. E., & Vaux, A. (1993). Social support: Social resources and social context. L. Goldberger & S. Breznitz (Ed.), Handbook of stress: Theoretical and clinical aspects içinde (s. 685–705) Free Press.
• Iraz, R., Arıbaş, A. N., & Özşahin, F. (2021). Algılanan sosyal destek ve psikolojik iyi oluş ilişkisi: üniversite öğrencileri örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 363-376. Erişim adres. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1742063
• Kang, K. A., & Cho, H. Y. (2018). Mediating effect of social support on the relationship between self-efficacy and adjustment to university life. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society, 19(3), 210-218.
• Karasu, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığı ile sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 372-386. https://doi.org/10.31834/kilissbd.345142
• Kavaklı, M., & Yalçın, S. B. (2019). İnternet bağımlılığı ve algılanan stres ilişkisinin algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 20(4), 175-184. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/bagimli/issue/48203/606498
• Kaya, Z., Çenesiz, G.Z. & Aynas, S. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal destek algıları ile psikolojik iyi oluş ve yaşam doyumlarının incelenmesi: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği. Electronic Journal of Social Sciences, 18(70), 518-537. https://doi.org/10.17755/esosder.416882
• Kiyama, J., Harper, C., Ramos, D., Aguayo, D., Page, L., & Riester, K. (2015). Parent and family engagement in higher education. ASHE Higher Education Report, 41(6), 1-94. doi: 10.1002/aehe.20024
• Lenz, B. (2001). The transition from adolescence to young adulthood: a theoretical perspective. The Journal of School Nursing, 17(6), 300-306. DOI: 10.1177/10598405010170060401
• Lin, N. (1986). Conceptualizing social support. ,N. Lin, A. Dean, & W. M. Ensel (Ed.). Social support, life events, and depression (s. 17–30). Orlando, FL: Academic.
• Maqbool, H., Mahmood, D. K., Zaidi, S. M. I. H., Ajid, A., Javaid, Z. K., & Mazhar, R. (2021). The predictive role of social support in social adjustment and academic achievement among university students. Psychology and Education, 58(5), 2745-2753. Erişim adresi http://psychologyandeducation.net/pae/index.php/pae/article/view/5846
• Museus, S. D., Yi, V., & Saelue, N., (2017). The impact of culturally engaging campus environments on sense of belonging. The Review of Higher Education, 40(2), 187-215, doi: 10.1353/rhe.2017.0001
• Oliveira N. S. C., Soares, A. B., Monteiro, M. C., & Hernandez, J. A. E. (2020). Satisfaction with social support and adaptation to the university: psychometric properties. Trends in Psychology, 28(2), 197-212. https://doi.org/10.9788/s43076-019-00009-y
• Omar, R. M. (2020). The impact of social support, coping strategies, and interpersonal orientation on students’ adaptation to university: Transition theory as a framework [Yayımlanmamış doktora tezi] .Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/346632599
• Paramo, M. F., Martínez, Z., Tinajero, C., & Rodríguez, M. S. (2014). The impact of perceived social support in first-year Spanish college students' adjustment. Journal of International Scientific Publications, 12, 289-300. Erişim adresi https://www.scientific-publications.net/en/article/1000502/
• Rahat, E. (2014). Benlik kurgusu, sosyal destek, başa çıkma stilleri ve yılmazlığın üniversite yaşamına uyumu yordama güçlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Robotham, D. (2008). Stress among higher education students: Towards a research agenda. Higher Education, 56, 735-746. https://doi.org/10.1007/s10734-008-9137-1
• San, C. K., & Guo, H. (2023). Institutional support, social support, and academic performance: Mediating role of academic adaptation. European Journal of Psychology of Education, 38(4), 1659-1675.
• Sarason, B. R., Sarason, I. G., & Pierce, G. R. (1990). Social support: The sense of acceptance and the role of relationships. B. R. Sarason, I. G. Sarason, & G. R. Pierce (Ed.), Social support: An interactional view içinde (s. 97–128). Willey & Sons.
• Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Sayin, C. (2018). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile yalnızlık ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Srivastava, S. K., & Barmola, K. C. (2012). Social support and adjustment of students. Social Science International, 28(2), 303-317. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/333774609
• Steptoe, A., Tsuda, A., Tanaka, Y., & Wardle, J. (2007). Depressive symptoms, socio-economic background, sense of control, and cultural factors in university students from 23 countries. International Journal of Behavioral Medicine, 14(2), 97–107.
• Talwar, P., Kumaraswamy, N., & AR, M. F. (2013). Perceived social support, stress and gender differences among university students: A cross sectional study. Malaysian Journal of Psychiatry, 22(2), 42-49.
• Tao, S., Dong, Q., Pratt, M. W., Hunsberger, B., & Pancer, S. M. (2000). Social support: Relations to coping and adjustment during the transition to university in the People’s Republic of China. Journal of Adolescent Research, 15(1), 123-144. https://doi.org/10.1177/0743558400151007
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite ögrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(29), 1-11. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/21449/229847
• Tuhanioğlu, S. S. & Gizir, C. A. (2020). Üniversite uyum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 1-20. https://doi.org/10.9779/pauefd.547409
• Turkpour, A., & Mehdinezhad, V. (2016). Social and academic support and adaptation to college: exploring the relationships between indicators' college students. International Education Studies, 9(12), 53-60. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1121504.pdf
• Wang, A., Chen, L., Zhao, B., & Xu, Y. (2006). First-year students' psychological and behavior adaptation to college: the role of coping strategies and social support. Online Submission, 3(5), 51-57. Erişim adresi https://eric.ed.gov/?id=ED497417
• Yamaç, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yıldız, E., & Koçak, O. (2020). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 1102-1126. https://doi.org/10.33417/tsh.681389
• Yılmaz, E. A. (2022). Üniversite öğrencilerinin pandemi döneminde sosyal medya kullanımları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki: Konya ili örneği. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(26), 171-189. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2153890
• Yılmaz, E., Yılmaz, E., & Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Journal of General Medicine/Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71-79. Erişim adresi https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/83426/
• Yusoff, Y. M. (2012). Self-efficacy, perceived social support, and psychological adjustment in international undergraduate students in a public higher education institution in Malaysia. Journal of Studies in International Education, 16(4), 353-371. https://doi.org/10.1177/1028315311408914