MARTIN BUBER’S PHILOSOPHY OF DIALOGUE IN THE CONTEXT OF OBJECTIFICATION OF THE HUMAN BEING AND FRIENDSHIP

Yıl 2023, Sayı: 36, 25 - 44, 27.11.2023

Abdullatif Tüzer , Gülşah Ulutürk Erkaya

https://doi.org/10.53844/flsf.1361813

Öz

As a social being, human beings have been in communication and interaction with other people since their existence, but interpersonal relations have never become as much of a problem as they are today. While industrialization, mechanization and modernization aimed at facilitating human life, they led to the deterioration of interpersonal relations, and relations based on human values such as friendship, brotherhood, love, sincerity, trust, warmth and depth were replaced by superficial, soulless ones based on benefit and interest. Friend began to be seen as an object to relieve our boredom, and love as a tool to satisfy our sexual impulses. Relationships built on self-interest and calculation, however, cannot meet an individual's deepest existential and moral needs. Because in such relationships, one sees others as a tool for the satisfaction of individual goals and selfish feelings. The weakening of human relations and social ties has isolated the individual in modern life and has made him vulnerable to the difficulties of life. Sustainability of human relations is possible by approaching people as a subject rather than an object, by trying to understand them deeply and establishing a relationship based on mutual trust and love. In this respect, the dialogical relationship/friendship model developed by Martin Buber against the objectification of human beings in the modern world is extremely important. He calls this relationship between two people “I and You”. According to him, man is not an object, but an authentic person with whom a dialogue should be established.

Anahtar Kelimeler

Objectification, Dialogical Relationship, Existentialism, Martin Buber, Friendship, Subject

İNSANIN NESNELEŞTİRİLMESİ VE DOSTLUK BAĞLAMINDA MARTİN BUBER'İN DİYALOG FELSEFESİ

Öz

Toplumsal bir varlık olan insan varoluşundan beri diğer insanlarla iletişim ve etkileşim halinde olmuş fakat insanlar arası ilişkiler hiç bugünkü kadar sorun haline gelmemiştir. Sanayileşme, makineleşme ve modernleşme insan hayatını kolaylaştırmayı amaçlarken insanlar arası ilişkilerin bozulmasına yol açmış; dostluk, kardeşlik, sevgi, samimiyet, güven, sıcaklık ve derinlik gibi insani değerlere dayalı ilişkilerin yerini yüzeysel, ruhsuz, fayda ve çıkar üzerine kurulan ilişkiler almıştır. Dost ve arkadaş can sıkıntımızı giderecek bir nesne, aşk ise cinsel dürtülerimizi tatmin edecek bir araç olarak görülmeye başlanmıştır. Ne var ki çıkar ve hesap üzerine kurulan ilişkiler bireyin en derin varoluşsal ve ahlaki ihtiyaçlarını karşılayamaz. Çünkü bu tarz ilişkilerde insan, bireysel amaçların ve bencilce duyguların tatmini için bir araç vazifesi görür. İnsan ilişkilerinin ve sosyal bağların zayıflaması bireyi modern hayatta yalnızlaştırmış, hayatın zorluklarına karşı savunmasız halde getirmiştir. İnsan ilişkilerinin sürdürebilirliği insana bir nesne değil özne olarak yaklaşmakla, derinine inip anlamaya çalışarak onunla karşılıklı güven ve sevgiye dayalı bir ilişki kurmakla mümkün olur. Bu bakımdan, Martin Buber’in modern dünyada insanın nesneleştirilmesine karşı geliştirdiği diyalojik ilişki/dostluk ilişkisi modeli son derece önem arz etmektedir. İki kişi arasında kurulan bu ilişkiye o “Ben ve Sen” adını verir. Ona göre insan bir nesne değil, kendisiyle diyalog kurulması gereken otantik bir kişidir.

Anahtar Kelimeler

Nesneleştirme, Diyalojik İlişki, Varoluşçuluk, Martin Buber, Dostluk, Özne

Kaynakça

• Altunbaşak, İlker. Felsefe Bunalımlara Çare midir?, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2021
• Aristoteles. Nikomakhos’a Etik, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2022.
• Bacon, Francis. Denemeler, çev. Akşit Göktürk, İstanbul: YKY, 2013.
• Bauman, Zygmunt. Modernlik ve Müphemlik, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003.
• Bauman, Zygmunt. Akışkan Aşk, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Versus Kitap, 2012.
• Barrett, William. İrrasyonel İnsan, çev. Salih Özer, Ankara: Hece Yayınları, 2016.
• Beck, Ulrich. Risk Society, çev. Mark Ritter, California: Sage Publications, 1992.
• Buber, Martin. Pointing The Way: Collected Essays, trans and ed. by Maurice Friedman, New York: Harpers and Brothers, 1957.
• Buber, Martin. Ben ve Sen, çev. İnci Palsay, İstanbul: Kopernik Yayınları, 2017.
• Buber, Martin. Tanrı Tutulması, çev. Abdüllatif Tüzer, Ankara: Lotus Yayınları, 2000.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Tarihi, İstanbul: Say Yayınları, 2021.
• Cicero. Dostluk Üzerine, çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Kültür Yayınları, 2022.
• de Botton, Alain. Felsefenin Tesellisi, çev. Banu Tellioğlu, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2016.
• Epikür. Mektuplar ve Maksimler, çev. Hayrullah Örs, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1962.
• Guignon, Charles. Kimim Ben? Otantik Olmak, çev. Abdüllatif Tüzer, Ankara: Lotus Yayınları, 2008.
• Günay, Ünver. Din Sosyolojisi, İstanbul: İnsan Yayınları, 2021.
• Horkheimer, Max. Akıl Tutulması, çev. Orhan Koçak, İstanbul: Metis Yayınları, 1994.
• Horkhemier, Max ve Adorno, Theodor W. Aydınlanmanın Diyalektiği I, çev. Oğuz Özügül, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1995.
• Langton, Rae. Sexual Solipsism: Philosophical Essays on Pornography and Objectification, Oxford University Press, 2009.
• Marcuse, Herbert. Tek Boyutlu İnsan, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları, 1990.
• Sartre, Jean Paul. Gizli Oturum, çev. Bertan Onaran, De Yayınevi, 1965.
• Sullivan, Harry Stack. The Interpersonel Theory of Psychiatry, New York: Routledge, 2011.
• Tönnies, Ferdinand. Cemaat ve Cemiyet, çev. Emre Güler, İstanbul: VKY, 2019.
• İnternet Kaynakları
• Al, Nihat. Immanuel Kant’ın Eleştiri Felsefesinde İnsan Sorunu, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/46256.pdf
• Belmi, Peter ve Schroeder, Juliana. “Human ‘Resources’? Objectification at Work”, Journal of Personality and Social Psychology, 120 (2), (2021): 384-417. http://dx.doi.org/10.1037/pspi0000254
• Berktaş, Sena. “Sanayi̇ Devrimi̇ ile Gelen Değişim: İş Bölümü ve Yabancılaşma”, Atlas Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi̇, 1 (6), (2021): 112-121. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1246450
• Çınar, Aliye. “Martin Buber’de Varoluş ve Etik: Ben-Sen İlişkisi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 4 (12), (2006): 9-27. https://ded.dem.org.tr/gorsel/pdf/ded-12-makale-1.pdf
• Demir, Zafer. “Karl Marx’ın Bakış̧ Açısından Kapitalist Toplumda Yabancılaşma ve Sonuçları”, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3 (5), (2018): 102-120. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/467669
• Kader, Cemzade. “Emmanuel Levinas Felsefesinde ‘Başkalık ve Aynılık’ Problemi”, Mütefekkir Dergisi, 2 (3), (2015): 77-91. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/111732
• Papadaki, Evangelia. “Understanding Objectification: Is There Special Wrongness Involved in Treating Human Beings Instrumentally”, Prolegomena, 11 (1), (2012): 5-24. https://hrcak.srce.hr/file/123775
• Sayar, Kemal. “İnsana Dair”, https://www.gonuldergisi.com/İnsan-Ve-Hayata-Dair.Html. Erişim Tarihi: Ağustos 10, 2023.
• Tillmanns, Maria Davenza. “Philosophical Counseling: Understanding The Self and Other Through Dialogic Approach”, International Journal Of Philosophical Practice, 2 (4), 2005. https://www.academia.edu/40828681/Philosophical_Counseling_Understanding_the_Self_and_Other_through_Dialogic_Approach
• Tüzer, Abdüllatif. “Varoluşçu Düşünür Martın Buber’in Diyalog Felsefesi ve Bu Felsefi Yaklaşımın Eğitim Açısından Uzanımları”, FLSF Dergisi, Sayı: 8, 2009. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/803685