AYN RAND ROMANLARINA MODERNİZM EKSENİNDE BİR BAKIŞ

Yıl 2024, Sayı: 39, 439 - 462, 16.12.2024

Belgin Tarhan

https://doi.org/10.53844/flsf.1481575

Öz

Objektivizm adlı felsefesiyle Ayn Rand, liberteyen düşünce içinde özel bir konuma sahiptir. Fikir yazılarının yanında tiyatro oyunları ve romanlarıyla bir felsefecinin ulaşabileceği bir okur grubunun çok ötesinde bir kitleye seslenmiştir. Türkçe yazında ise objektivizm adlı felsefesiyle Ayn Rand, yalnızca siyaset bilimi disiplini içinde yürütülen tartışmalara dahil edilmektedir. Romanlarını ve edebiyatını konu edinen çalışma yok denilecek kadar azdır. Metinler arası bir politik inceleme yapmayı amaçlayan bu çalışma, yazarın felsefesiyle kurmaca metinlerini yan yana getiren bir inceleme sunmaktadır. Yirminci yüzyılın toplumsal, ekonomik ve siyasal sorunlarının Rand üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Makalenin ilk kısmında Rand’ın romancılığına yer verilmekte, ikinci kısımda ise akıl-doğa, makine-üretim gibi kavram ikilikleri üzerinden objektivizm ile modernizmin iç içe geçen argümanları tartışmaya açılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ayn Rand, Modernizm, Objektivizm, Akılcılık, Doğa

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

AN OVERVİEW OF AYN RAND NOVELS İN THE CONTEXT OF MODERNİSM

Öz

With the philosophy of objectivism, Ayn Rand has a special position in libertarian thought. Her theatre plays and novels – with the essays- have reached an audience far beyond a philosopher's address. In Turkish literature, Ayn Rand with her philosophy of objectivism, is only included in discussions within the discipline of political science. There are almost no studies on her novels and literature. This essay aims to conduct an intertextual political analysis and bring together the author's original philosophy and her works of fiction. The impact of the twentieth century's social, economic, and political issues on Rand is being researched. In the first part of the article, Rand’s novelism is described and in the second part, the intertwined arguments of objectivism and modernism are discussed through conceptual binaries such as mind-nature, machine- production.

Anahtar Kelimeler

Ayn Rand, Modernism, Objectivism, Rationalism, Nature

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Ashford, David. “A New Concept of Egoizm: The Late Modernism of Ayn Rand.” İçinde Modernism/Modernity, 21(4) (2014): 977-995.
• Bilgili, Alper. “Nazım Hikmet Şiirlerinde Bilim ve Teknoloji.” Kutadgubilig Felsefe ve Bilim Araştırmaları 33 (2017): 885-905.
• Cox, Stephan. “Ayn Rand: The Theory Versus Creative Life.” The Libertarian Studies 8(1) (1986): 19-29.
• Dye, Anna. Inclusion in the Modernist Canon: The Potential of Ayn Rand. Research Thesis in Ohio University, (2011), Erişim: https://kb.osu.edu/items/cbdd62a4-d441-5ff9-8ccc-d6c318b741b8.
• Erdoğan, Mustafa. “Savaş ve Barışa Dair.” Liberal Düşünce Dergisi 29, (2003): 7-13.
• Habermas. Jürgen. “Modernity: Incomplete Project.” İçinde The Anti-Aesthetic Essays on Postmodern Culture. Ed. Hal Foster, Seattle: Bay Press, 1983: 3-15.
• Horkheimer Max ve Adorno Theodor. Aydınlanmanın Diyalektiği-Felsefi Fragmanlar. Çeviren Nihat Ülner ve Elif Öztarhan Karadoğan, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2014.
• Huxley, Aldous. Cesur Yeni Dünya. Çeviren Ümit Tosun, İthaki Bilim Kurgu Klasikleri, 2022.
• İşçi Onur ve Önkol Onur. Rusya İmparatorluğunun Çöküşü: Harp Yahut İhtilal. Kronik Kitap, 2019.
• Kelman, Ken. Propaganda As Vision: Triumph of The Will. Logos, 2003.
• Maggie, Bryan. Felsefenin Öyküsü. Çeviren Bahadır Sina Şener, Ankara: Dost Yayınevi, 2010.
• Marcuse. Herbert. Tek Boyutlu İnsan. Çeviren Aziz Yardımlı. İdea Yayınları, 1990.
• Rand, Ayn. The Romantic Manifesto: A Philosophy of Literature. A Signet Book, 1971.
• Rand, Rand. Hayatın Kaynağı. Çeviren Belkıs Çorakçı Dişbudak, İstanbul: Plato Yayınları, 2003.
• Rand, Rand. Atlas Vazgeçti (I-II-III). Çeviren Belkıs Çorakçı Dişbudak, İstanbul: Plato Yayınları, 2003.
• Rand, Ayn. “Savaşı Kökleri.” İçinde Kapitalizm: Bilinmeyen İdeal. Çeviren Nejdet Kandemir, İstanbul: Plato Yayınları, 2004: 39-50,
• Rand, Ayn. “İnsan Yapımı Olana Karşı Metafizik Olan.” İçinde İhtiyacımız Olan Felsefe. Çeviren Nejdet Kandemir, İstanbul: Plato Yayınları, 2005: 42-59.
• Rand, Ayn. (2006) “Objektivist Etik.” içinde Bencilliğin Erdemi. Çeviren Nejdet Kandemir, İstanbul: Plato Yayınları, 2006: 11-48.
• Rand, Ayn. Ego. Çeviren Şerif Yıldız, İstanbul: Pegasus Yayınları, 2021.
• Rand, Ayn. Yaşamak İstiyorum. Çeviren Semih Süren, İstanbul: Pegasus Yayınları, 2021.
• Rand, Ayn. Yeni Entelektüel İçin. Çeviren Orhan Düz ve Belkıs Dişbudak, İstanbul: Pegasus Yayınları, 2021.
• Satır Mehmet Emin ve Çetin Cem. “Toplumsal Gerçekliğin İdeolojik İnşasında Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Sinemanın Rolü: Potemkin Zırhlısı Filmi Örneği.” Kurgu Dergisi, 27 (2) (2019): 129-146.
• Sechrest, Larry, J. “Alan Greenspan: Rand, Republicans, and Austrian Critics.” The Journal of Ayn Rand Studies, 6(2) (2005): 271-297. http://www.jstor.org/stable/41560284
• Şaylan. Gencay. Post Modernizm. İstanbul: İmge Kitabevi, 1999.
• Tokgözlü, Asena. “Nazım Hikmet Ran’ın Makinalaşmak adlı Şiirinin Sosyolojik Açıdan İncelenmesi.” Hikmet- Akademik Edebiyat Dergisi 8 (16), (2022): 452-63.
• Veysal. Çetin. “Theodor Ludwing Wiesengrund Adorno.” içinde 1900’den Günümüze Büyük Düşünürler. Ed. Çetin
• Veysal. İstanbul: Etik Yayınları, 2009: 309-387.
• Zamyetin. Yevgeni. Biz. Çeviren. Fatma Arıkan ve Serdar Arıkan, İthaki Yayınları, 2012.