KENDİNDE’Yİ DÜŞÜNMEK: QUENTİN MEILLASSOUX ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Sayı: 41, 85 - 105, 15.09.2025

Kevser Karaca Çalık

https://doi.org/10.53844/flsf.1705326

Öz

Quentin Meillassoux Kant sonrası felsefenin en büyük problemi olarak korelasyonculuğu görür ve onu aşarak düşünceden ayrık olanı, yani kendinde’yi savunmayı mümkün kılacak bir ontoloji kurmaya çalışır. Meillassoux hamlesini korelasyonculuğun temel ilkelerine dayanarak, onların içinden gerçekleştirmeye çalışır. Her şeyin tamamen başka olması imkânı olarak olguluğu tek zorunlu şey olarak ortaya koyar ve kendinde-şeye dair Kant’ın vermediği var olma ve çelişik olmama ispatlarını vermeye çalışır. Ne var ki Meillassoux’nun çelişmezlik ispatı geçerli görünmemektedir. Olguluğu mutlaklaştıran Meillassoux Hume’un nedensellik problemini ontolojik bir sonuç olarak kabul eder ve doğa yasalarının zorunlu olarak düşünülmesinin arkasında yatan varsayımları çürütmeyi dener. Ancak bu çabası doğanın aşikâr istikrarını açıklamak noktasında hiçbir olumlu katkı sunmaz. Bu haliyle Meillassoux’nun düşüncesi korelasyonculuğun neden olduğu tahribatı bertaraf etmekten çok onun radikal bir sonucu olarak görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Quentin Meillassoux , korelasyonculuk , kendinde-şey , mutlak olguluk , doğa yasaları

THINKING ABOUT THE IN-ITSELF: THE CASE OF QUENTIN MEILLASSOUX

Öz

Quentin Meillassoux sees correlationism as the biggest problem of post-Kantian philosophy and tries to establish an ontology that will make it possible to overcome it and defend the in-itself, that which is distinct from thought. Meillassoux tries to accomplish this based on the basic principles of correlationism, from within them. He puts forth facticity, the possibility of everything being completely other, as the only necessary being and tries to give proofs of existence and non-contradiction for the thing-in-itself that Kant did not give. However, Meillassoux's proof of non-contradiction does not seem valid. By absolutizing facticity, Meillassoux accepts Hume's problem of causality as an ontological consequence and tries to refute the assumptions behind the idea of the necessity of the laws of nature. However, this effort makes no positive contribution to explaining the apparent stability of the nature. In this way, Meillassoux's thought seems to be a radical consequence of correlationism rather than its undoing.

Anahtar Kelimeler

Quentin Meillassoux , correlationism , thing in-itself , absolute actuality , laws of nature

Kaynakça

• Brassier, Ray, Iain Hamilton Grant, Graham Harman, ve Quentin Meillassoux. “Speculative Realism”. Collapse 3 (Kasım 2007): 307-450.
• Gall, Robert S. “Knowing, Counting, Being: Meillassoux, Heidegger, and the Possibility of Science”. The Journal of Speculative Philosophy 28, sy 3 (2014): 335-45. https://doi.org/10.5325/jspecphil.28.3.0335.
• Gratton, Peter. Speculative Realism: Problems and Prospects. Bloomsbury, Bloomsbury Academic, an imprint of Bloomsbury Publishing Plc, 2014.
• Johnston, Adrian. “Hume’s Revenge: À Dieu, Meillassoux?” Içinde The Speculative Turn: Continental Materialism and Realism, editör Levi Bryant, Nick Srnicek, ve Graham Harman. Anamnesis. Re.Press, 2011.
• Meillassoux, Quentin. Après la finitude: Essai sur la nécessité de la contingence. L’ordre philosophique. Éd. du Seuil, 2005.
• Meillassoux, Quentin. Sonluluğun Sonrası: Olumsallığın Zorunluluğu Üzerine Deneme. Çeviren Kağan Kahveci. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Meillassoux, Quentin. “Time Without Becoming”. Içinde Time Without Becoming, editör Anna Longo. Philosophy, n. 6. Mimesis International, 2014.
• Priest, Graham, Francesco Berto, ve Zach Weber. “Dialetheism”. İçinde The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Summer 2023, editör Edward N. Zalta ve Uri Nodelman. Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2023. https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/entries/dialetheism/.
• Priest, Graham, Koji Tanaka, ve Zach Weber. “Paraconsistent Logic”. İçinde The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Spring 2022, editör Edward N. Zalta. Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2022. https://plato.stanford.edu/archives/spr2022/entries/logic-paraconsistent/.
• Şimşek, Abdussamet. “Quentin Meillassoux’da Mutlak Olumsallık”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021.
• Zantvoort, Bart. “Absolute”. Içinde The Meillas