Chasing and Stretching: How Entrepreneurs Reproduce the Rags-to-Riches Plot

Yıl 2022, Sayı: 20, 133 - 180, 28.12.2022

Alperen Manisalıgil

Öz

Entrepreneurs substantially increase job growth, social mobility, and economic development.
Yet, many potential entrepreneurs never start a business due to the fear of failure
and the perceived difficulties. Entrepreneurs may unleash their potential and contribute to
their societies if we better understand how and when entrepreneurial resilience develops.
I examine how three entrepreneurs reproduced the rags-to-riches plot, a revelatory plot
for entrepreneurial resilience when the protagonists are businesspeople, over their life
courses. I use the positive deviance sampling strategy, and select Vitali Hakko, İdris Yamantürk,
and Ataman Özbay to conduct a multiple case study to address this research question.
I follow the abstractionist narrative paradigm to analyze these entrepreneurs’ autobiographies
and archival data, and offer an actor-centered and analytically generalizable
theoretical framework. According to this analysis, the generating mechanism ‘chasing
and stretching’ enables entrepreneurs to reproduce the rags-to-riches plot without walking
down a dark path. While trauma memories, awareness of limitations and voluntary self-
restriction constitute the aggregate dimension ‘stretching’, emphasizing trauma, love of
work, embracing difficulties, and setting grand goals shape the other aggregate dimension
‘chasing’. The interwoven mechanism ‘chasing and stretching’ helps entrepreneurs to
improve their own and the world’s living conditions while embracing strong work ethics.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship, autobiographies, resilience, business history, positive organizational behavior

Kanaatkâr Yetinmezlik: Girişimcilerin Yokluktan Gelerek Servete Erişme Sürecinin Paradoksal Mekanizması

Öz

Girişimciler, iş hayatının zorluklarına karşı dirençli kaldıkları müddetçe ekonomik
kalkınmaya, istihdam artışına ve sosyal hareketliliğe ciddi bir katkı vermektedir. Girişimcilerin,
erken yaşlardan itibaren karşılaştıkları çeşitli zorluklarla mücadele ederek
iş hayatı için de dirençlilik kazandıkları düşünülmekle beraber, girişimci dirençliliğini
geliştiren üretici mekanizma henüz keşfedilmemiştir. Akışı icabı başkahramanın çok sayıda
zorluğu yenmesini gerektiren kadim olay örgüsü ‘yokluktan servete’nin girişimcilik
bağlamındaki tezahürleri, bu mekanizmayı tespit etmeyi kolaylaştıracak zenginlikte
anlatılar içeren vakalardır. Bu çalışmada da yokluktan gelerek kurdukları büyük şirketler
aracılığıyla eriştikleri serveti koruyabilen birden çok girişimcinin hayatları karşılaştırmalı
olarak irdelenmektedir. Bu çoklu vaka analizini yürütmek üzere, ilgili olay örgüsüyle
uyumlu olan olumlu sapma örneklem yaklaşımı benimsenerek Vitali Hakko, İdris Yamantürk ve Ataman Özbay örneklerine odaklanılmıştır. Bu üç girişimcinin hayatları,
soyutlamacı anlatı paradigması izlenerek öz yaşam öyküleri ve ikincil kaynaklar üzerinden
sistematik olarak incelenmiştir. Bu inceleme, girişimcilerin yokluktan servete olay
örgüsünü kanaatkâr yetinmezlik olarak tanımlanan paradoksal bir mekanizma aracılığıyla
yeniden ürettiğini açığa çıkarmaktadır. Bu mekanizmanın kanaatkârlık boyutunu travma
hafızası, kısıtlılık bilinci ve gönüllü öz kısıtlama oluşturmaktayken, yetinmezlik boyutunu
ise travmayı vurgulama, çalışma aşkı, zorluğa yakınlaşma ve ulu hedefler meydana
getirmektedir. İç içe geçmiş bu üretici mekanizmanın idraki, girişimcilerin iş hayatının
zorluklarına daha etkili bir biçimde hazırlanmasını ve dünyaya olumlu bir katkı yapacak
biçimde kendilerini gerçekleştirmelerini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, öz yaşam öyküleri, dirençlilik, kurum tarihi, olumlu örgütsel davranış