1348 Plague and Its Effects on Ibn Khaldun

Yıl 2022, Sayı: 20, 181 - 208, 28.12.2022

Eyüp Öz

Öz

Ibn Khaldun’s life story is extraordinary. This extraordinariness is not only related
to his duties, but also to the lessons he learned from the plague epidemic. For this reason,
this study, which emerged as the product of long research, aims to comprehend the
historical model put forward by him based on the effects of the 1348 Plague Epidemic
in his life. The author of these lines has long sought answers to the question of why Ibn
Khaldun despised settled societies. In the research process carried out in this context, the
strong links that Gabriel Martinez-Gros and Allen James Fromherz established between
the plague and Ibn Khaldun’s thoughts in the works cited in the bibliography were a source
of inspiration. In this context, it was a necessity to start the article with Ibn Khaldun’s
biography in order to better understand the main problematic. In addition, evaluating the
important natural and political developments that we have recently experienced, especially
Covid-19, from his perspective or trying to understand him from the perspective of
these events also offers keys that exceed expectations for a historian. For the civilizations
in the decaying process pointed out by Ibn Khaldun; Emphasizing the vital roles played
by epidemics, wars, and enemy invasions, a few suggestions will be made on the similarities
or differences of the 1348 Plague Outbreak with the Covid-19 process.

Anahtar Kelimeler

Plague, luxury, waste, creation and decay, civilization

1348 Veba Salgını ve İbn Haldun Üzerindeki Etkileri

Öz

İbn Haldun’un hayat hikayesi sıra dışıdır. Bu sıra dışılık onun sadece bulunduğu
görevlerle değil, veba salgınından çıkardığı derslerle de ilgilidir. Bu nedenle 1348 Veba
Salgını’nın onun hayatında yarattığı etkilerden yola çıkarak ileri sürdüğü tarih modelini
kavrayabilme amacını taşıyan bu çalışma, uzun bir araştırmanın ürünü olarak ortaya çıktı.
İbn Haldun’un neden yerleşik toplumları küçümsediği sorusu dikkat çekiciydi. Bu sorunsal
doğrultusunda yapılan araştırma sürecinde, Gabriel Martinez-Gros ve Allen James
Fromherz’in kaynakçada belirtilen eserlerinde veba ile İbn Haldun’un düşüncesi arasında
kurduğu sağlam bağlar ilham kaynağı oldu. Bu bağlamda konunun daha iyi anlaşılabilmesi
için İbn Haldun’un biyografisi çerçevesinde konuyu sorunsallaştırmak bir zorunluluktu.
Bunun yanında başta Covid-19 olmak üzere yakın zamanda yaşadığımız önemli
doğal ve siyasal gelişmeleri ve olayları onun perspektifinden değerlendirmek veya anlamaya
çalışmak da, bir tarihçi için beklentileri aşan okuma anahtarları sunmaktadır. İbn
Haldun’un işaret ettiği bozuluş sürecindeki medeniyetlerde; salgın hastalıklar, savaşlar ve
düşman istilalarının oynadıkları hayati roller üzerinde durularak, 1348 Veba Salgını’nın,
Covid-19 süreci ile benzerlik veya farklılıkları üzerinde birkaç önermede bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Veba, lüks, israf, oluş ve bozuluş, medeniyet