BÖLGE TANITIMINA COĞRAFİ İŞARETLİ YEMEKLERİN KATKISI: EGE BÖLGESİNE AİT KÖFTELER

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 328 - 345, 31.10.2023

Seren Kavas , Turgay Bucak

https://doi.org/10.32958/gastoria.1347876

Öz

Coğrafi işaretleme; yöreyle kuvvetli bağı bulunan ürünleri koruyabilmek, gelecek nesillere aktarabilmek ve bu ürünleri pazarlayabilmek adına ürünün kimliği niteliğinde sayılan ve ürünün kalitesini garanti eden uygulama olarak da ifade edilmektedir. Son yıllarda destinasyonların gastronomik kimlik kazanma süreçlerinde yöresel ürün ve değerlerini ön plana çıkardığı ve gastronomik ürünleri ile markalaşma çabası içerisinde olduğu görülmektedir. Coğrafi işaret tescilli ürünlerinin tanıtım faaliyetlerini yeterli düzeyde gerçekleştirmiş olan bölgeler veya şehirler ürünleri ile gastronomik anlamda özdeşleşmektedir. Bu tanıtım faaliyetlerine yeteri önem ve özeni göstermemiş destinasyonlarda ise tescillenen ürünler bilinirlik yönünden daha geri planda kalmaktadır. Temmuz 2023 itibariyle Türkiye genelinde 48 (adet) Ege bölgesinde ise 13 (adet) coğrafi işaret tescilli köfte bulunmaktadır. Çalışmanın amacı Ege Bölgesindeki coğrafi işaret tescilli köftelerin, bölge tanıtımına katkısı ve coğrafi işaretli ürünün tescil edilmesinin tescil sonrasında nasıl bir etki yarattığının araştırılmasıdır. Araştırma coğrafi işaret tescilli köfte/ köfteli yemekleri tescil ettiren kurum ve kuruluşlarda konu ile yakından ilgilenmiş yetkili personel ve sürece akademik bilgileriyle katkıda bulunmuş uzman kişiler ile önceden belirlenmiş olan sorular (yarı yapılandırılmış görüşme) kullanılarak, yüz yüze görüşme yapılmıştır. Elde edilmiş olan veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, coğrafi işaret tescilli köfte/ köfteli yemeklerin bölge tanıtımına yeteri katkıyı sağlayamadığı ve coğrafi işaret tescilinin köftenin bilinirliğine/ tanınırlığına belirgin etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bölge Tanıtımı, Coğrafi İşaret, Köfte, Ege Bölgesi

CONTRİBUTİON OF GEOGRAPHİCALLY İNDİCATED DİSHES TO THE PROMOTION OF THE REGİON: MEATBALLS FROM THE AEGEAN REGİON

Öz

Geographical indication; It is also expressed as an application that is considered as the identity of the product and guarantees the quality of the product in order to protect the products that have a strong connection with the region, to transfer them to future generations and to market these products.In recent years, it has been seen that destinations have brought local products and values to the forefront in the process of gaining gastronomic identity and are in an effort to become a brand with their gastronomic products. Regions or cities that have adequately carried out promotional activities for their geographical indication registered products are identified with their products in a gastronomic sense. In destinations that have not given enough importance and care to these promotional activities, the indicated products remain in the background in terms of awareness. As of July 2023, there are 48 (pieces) in Turkey and 13 (pieces) geographical indication registered meatballs in the Aegean region. The aim of the study is to investigate the contribution of the geographically indicated meatballs in the Aegean Region to the promotion of the region and the effect of the indication of the geographically indicated product after the registration. The research was conducted face-to-face using pre-determined questions (semi-structured interview) with authorized personnel who were closely interested in the subject and experts who contributed to the process with their academic knowledge in institutions and organizations that registered meatballs/meatball dishes with geographical indications. The obtained data were analyzed using the content analysis method. As a result of the research, it was concluded that the geographical indication registered meatballs/meatball dishes could not contribute enough to the promotion of the region and the geographical indication registration did not have a significant effect on the awareness/recognition of the meatballs.

Anahtar Kelimeler

Region Description, Geographical Indication, Meatballs, Aegean Region

Kaynakça

• Aksoy, M. ve Sezgi, G. (2015). Gastronomi turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi gastronomik unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
• Akyol, C. (2018). Destinasyonların sahip olduğu gastronomi kimliğine bir bakış; Manisa örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 240-249.
• Altıntaş, V., ve Hazarhun, E. (2020). İzmir’in gastronomi turizmi potansiyeline turist rehberlerinin bakış açıları. International Journal of Applied Economic and Finance Studies, 5(2), 13-36.
• Alyakut, Ö. (2016). Kültürel ürünlerde coğrafi işaretleme konusunun medyaya yansıması. Journal of International Social Research, 9(45).
• Beypınar, N. N. (2018). Coğrafi İşaret Tescilinin Antep Fıstığı Uluslararası Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya
• Çalışkan, V. ve Koç, H. (2012). Türkiye’de coğrafi işaretlerin dağılış özelliklerinin ve coğrafi işaret potansiyelinin değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28), 193-214.
• Çekal, N. ve Doğan, E. (2022). Sürdürülebilir Gastronomide standart reçete ve coğrafi işaretlerin önemi. Turizm Çalışmaları Dergisi, 4 (1), 49-60.
• Demirer, H. R. (2010). Yöresel ürün ve coğrafi işaretler; Fransa ve Türkiye üzerine bir inceleme. (Doktora tezi) Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Doğan, B. (2015). Coğrafi işaret korumasının gelişmekte olan ülkeler için önemi. Social Sciences, 10(2), 58-75.
• Doğanlı, B. (2020). Coğrafi işaret, markalaşma ve kırsal turizm ilişkileri. Journal of Human and Social Sciences, 3 (2), 525-541.
• Durlu-Özyaka, F., Sünnetçioğlu, S. ve Can, A. (2013). Sürdürülebilir gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1 (1),13-20.
• Eren, Y., F. (2018). Coğrafi İşaret ile Tescilli Ürünlerin Gastronomik Destinasyonlara Etkisi: Kapadokya Bölgesi’nde Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Esen, M. K. (2022). Yöresel lezzetlerin gastronomi turizmi açısından önemi: Türkiye’deki helvalar. Aydın Gastronomy, 6(2), 283-284.
• Et ve Süt Kurumu, (2022). Faaliyet Raporu Erişim Tarihi.: 01.05.2023. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPRapor/files/JKega+ESK22FR.pdf.
• Kahraman, C. Güneş, İ. ve Kahraman, N. (2017). 1989 göçü sonrası Bulgaristan göçmenlerinin yemek kültüründeki değişim. Göç Dergisi, 4(2), 227-245.
• Kan, M. ve Gülçubuk, B. (2008). Kırsal ekonominin canlanmasında ve yerel sahiplenmede coğrafi işaretler. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (2), 57-66.
• Karakuş Şeren S. Ceyhun Sezgin A. ve Şanlıer, N. (2015). Türk mutfağında kullanılan et ve etli yemek çeşitlerinin yapımı ve sağlık açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 62- 68.
• Kılıç, S. (2021). Mutfak şeflerinin coğrafi işaret kullanımına yönelik tutum ve algıları: İstanbul örneği, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Kızıldemir, Ö. (2019). Afyonkarahisar mutfak kültürü üzerine bir değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 7 (1), 647- 663
• Pamukçu, H., Saraç, Ö., Aytuğar, S. ve Sandıkçı, M. (2021). The effects of local food and local products with geographical ındication on the development of tourism gastronomy, Journal of Sustainability, 13(12), ss. 6692.
• Savaşkan, Y., ve Kıngır, S. (2020). Sakarya ili gastronomik unsurlarının coğrafi işaret kapsamında değerlendirilmesi. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 939-961.
• Stoll, R. (1999). Trıps implementation on geographical indications. APEC IPR International Symposium, Taejon. Suna, B. ve Uçuk, C. (2018). Coğrafi işaret ile tescil edilmiş ürüne sahip olmanın destinasyon pazarlamasına etkisi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 100-118.
• Şaban, E. (2017, Kasım). Turizmde sürdürülebilirlik ve coğrafi işaretler. 1 st International Sustainable Tourism Congress, 23-25, 528-536. Kastamonu.
• Şahin, A. ve Meral, Y. (2012). Türkiye’de coğrafi işaretleme ve yöresel ürünler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi. 5(2). 1-4.
• Şavkay, T. (2005). Halk Mutfağımız (Geleneksel Tatlarımızdan Seçmeler), İstanbul: Şekerbank Kültür Yayınları.
• Tekelioğlu, Y. (2019). Coğrafi işaretler ve Türkiye uygulamaları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:8, Sayı: 15, 47-75.
• Topbaş, N. T. (2019). Yerel ve Kırsal Kalkınmada Coğrafi İşaret: Zile Pekmezi Araştırması (Yüksek Lisans Tezi) Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Tokat
• Türk Patent. (2023). Coğrafi İşaret Nedir? Erişim Tarihi: 17.08.2023, https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir.
• Türk Patent (2023a). Anasayfa. Erişim Tarihi: 17.08.2023, https://ci.turkpatent.gov.tr/.