TURİZM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KARAR VERME TARZLARI: BÖLÜMLER ARASINDA BİR KARŞILAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 281 - 311, 31.10.2023

Alaattin Başoda Gökhan Yılmaz Mehmet Sedat İpar

https://doi.org/10.32958/gastoria.1364086

Öz

Bu çalışmanın amacı, turizm öğrencilerinin karar verme tarzlarını belirlemek ve bölümlere göre farklılığını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, nicel araştırma yöntemi ve nedensel karşılaştırma araştırma deseni kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilerek Turizm Fakültelerinin son sınıf öğrencileri, alan araştırmasına dahil edilmiştir. Öğrencilerin karar verme tarzları, Scott ve Bruce’nin (1995) geliştirdiği ve Taşdelen’in (2001) Türkçeye uyarladığı “Genel Karar Verme Stilleri Ölçeği” ile ölçülmüştür. Çevrimiçi anket tekniği ile 646 öğrenciden elde edilen verilerin analizi için doğrulayıcı faktör analizi ve çoklu varyans (MANOVA) analizi kullanılmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, öğrencilerin baskın karar verme tarzının rasyonel olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin karar verme tarzlarının bölümler arasında anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Buna göre Turizm Rehberliği öğrencilerinin, Turizm İşletmeciliği ve Gastronomi ve Mutfak Sanatları öğrencilerinden daha rasyonel ve G. Mutfak Sanatları öğrencilerinden daha sezgisel; Turizm Rehberliği, Turizm İşletmeciliği ve Rekreasyon Yönetimi öğrencilerinin, G. Mutfak Sanatları öğrencilerinden daha bağımlı; Turizm İşletmeciliği öğrencilerinin ise Turizm Rehberliği ve G. Mutfak Sanatları öğrencilerinden daha kaçıngan ve anlık karar verici oldukları saptanmıştır. Araştırmanın sonunda, elde edilen bulgular doğrultusunda teorik ve pratik çıkarımlara, geleceğe yönelik önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karar verme tarzları, turizm öğrencileri, lisans öğrencileri

TURİZM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KARAR VERME TARZLARI: BÖLÜMLER ARASINDA BİR KARŞILAŞTIRMA

Öz

This study investigates to identify and compare the decision-making styles of tourism students across departments. A quantitative research approach and a causal comparison study design were utilized for this purpose. The purposeful sample method was chosen, and the field research included senior students from Tourism Faculties. The "General Decision-Making Style Scale" developed by Scott and Bruce (1995) and adapted into Turkish by Taşdelen (2001), was used to measure students' decision-making styles. Confirmatory factor analysis and MANOVA analysis were utilized to evaluate data collected from 646 students via online surveys. The results revealed that the students' prevailing decision-making style was rational. Furthermore, it was found that students' decision-making styles differ significantly amongst departments. Accordingly, it was found that Tourism Guidance students are more rational than Tourism Management and Gastronomy and Culinary Arts students and more intuitive than Gastronomy and Culinary Arts students; Tourism Guidance, Tourism Management, and Recreation Management students are more dependent than G. Culinary Arts students; Tourism Management students are more avoidant and spontaneous decision makers than Tourism Guidance and G. Culinary Arts students. At the conclusion of the study, theoretical and practical inferences and future suggestions are presented per the findings.

Anahtar Kelimeler

Decision making styles, toourism students, undergraduate students

Kaynakça

• Aarts, H., Verplanken, B., & Van Knippenberg, A. (1998). Predicting behavior from actions in the past: Repeated decision making or a matter of habit? Journal of applied social psychology, 28(15), 1355-1374.
• Akbaba, A., & Erenler, E. (2011). Etik karar verme ve cinsiyet farklılıkları üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 447-464.
• Akbulut, Ö., & Çapık, C. (2022). Çok değişkenli istatistiksel analizler için örneklem büyüklüğü. Journal of Nursology, 25(2), 111-116.
• Akgül, A., & Çevik, O. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri. Ankara.
• Akgül, S. & Silik, C.E. & Uşaklı A. (2021). Turizm bölümü öğrencilerinin müfredat bileşenlerine yönelik ihtiyaçlarının incelenmesi: Türkiye-Portekiz karşılaştırması. Turizm Akademik Dergisi, 8(2), 131-145.
• Akşit Aşık, N. (2019). Akademik öz yeterlik bilinçli farkındalık ve kariyer stresi ilişkisi turizm öğrencileri üzerinde bir araştırma. International Aegean Symposium on Innovative Interdisciplinary Scientific Researches, İzmir Akyürek, S. (2020). Analysis of decision-making styles of school administrators according to various variables. Universidad y Sociedad, 12(2), 405-416.
• Alacreu-Crespo, A., Fuentes, M.C., Abad-Tortosa, D., Cano-Lopez, I., González, E., & Serrano, M. Á. (2019). Spanish validation of General Decision-Making Style scale: Sex invariance, sex differences and relationships with personality and coping styles. Judgment and decision making, 14(6), 739-751.
• Alataş, G. (2023). Öz yeterlik inancının ve belirsizliğe tahammülsüzlük tepkisinin genel karar verme stillerine etkisi: Profesyonel turist rehberleri üzerine bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Albuz, N. (2022). Turizm Rehberliği bölümü öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerine yönelik yeterlik algılarının incelenmesi. International Academic Social Resources Journal, 7(36), 521- 530.
• Allwood, C. M., & Salo, I. (2012). Decision-making styles and stress. International Journal of Stress Management, 19(1), 34.
• Alpar, R. (2003). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş (1). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Altay, Ü. (2011). Yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin karar verme stillerine etkisi ve bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Ampountolas, A., Shaw, G., & James, S. (2019). Active learning to improve self-confidence and decision-making skills through the use of hotel simulation. Journal of Hospitality & Tourism Education, 31(3), 125-138.
• Anderson, J.C., & Gerbing, D.W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended twostep approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411.
• Arbak, Y., Özmen, Ö., & Saatçioğlu, Ö. (2004). Bilişsel tarz ve öğrenme biçiminin öğrenci performansı açısından önemi: İşletme Fakültesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Ege Academic Review, 4(1), 31-43. Arroba, T. (1977). Styles of decision making and their use: An empirical study. British journal of Guidance and Counselling, 5(2), 149-158.
• Aslan, Z., Ünüvar, Ş., & Başoda, A. (2012). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kişilik özelliklerinin belirlenmesi ve turizm sektörüne uyumu açısından değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2), 203-219.
• Bagozzi, R.P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94
• Bağçeci, B., Kanadlı, S., & Ünişen, A. (2009). Farklı beyin yarım küreleri baskın öğrencilerin İngilizce akademik başarılarındaki farklılıkların incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 22-34.
• Balkıs, M. (2006). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisi (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191. Başoda, A., & Acar, Y. (2022). Deneyimsel mesleki farkındalığın tutumsal öğrenme çıktıları: Turizm rehberliği lisans öğrencilerine yönelik pilot uygulama. Turist Rehberliği Dergisi, 5(2), 182-212.