Kültürel Değerlerin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Yiyecek İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 265 - 276, 30.10.2024

Meral Üzülmez

https://doi.org/10.32958/gastoria.1511970

Öz

Kültürel değerler, çalışanların çeşitli örgütsel davranışları üzerinde önemli bir etkide bulunabilmektedir. Bu kapsamda, araştırmada kültürel değerlerin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini test etmek amaçlanmıştır. Araştırma keşifsel tarama modeli biçimde tasarlanmıştır. Araştırmada veriler, anket tekniği ile Adana ilinde faaliyet gösteren yiyecek içecek işletmelerindeki çalışanlardan toplanmıştır. Söz konusu anket, 16 Mayıs-31 Mayıs 2024 tarihinde kolayda örnekleme tekniği kullanılarak yiyecek içecek çalışanlarından topla-bırak temas tekniği, yüz yüze ve çevrimiçi anket aracılığıyla toplanmıştır. Veri toplama sonucunda, geçerli 235 ankete ulaşılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, faktör, korelasyon ve regresyon analizlerinden faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda, kültürel değerlerin örgütsel bağlılık üzerinde kısmen etkisinin olduğu saptanmıştır. Bu kapsamda kültürel değerler boyutlarından olan erillik ve belirsizlikten kaçma boyutlarının örgütsel bağlılık üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu saptanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular kültürel değerlerden hangi boyutun örgütsel bağlılığın artırılmasına katkı sağlayacağı konusunda gerek çalışanlara gerekse de sektör yöneticilerine yol gösterici olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel değerler, Örgütsel bağlılık, Yiyecek içecek çalışanları

The Effect of Cultural Values on Organizational Commitment: A Research on Food and Beverage Establishments

Öz

Cultural values can have a significant impact on various organizational behaviors of employees. In this context, the research aimed to test the effect of cultural values on organizational commitment. The research was designed as an exploratory scanning model. In the research, data were collected from employees in food and beverage businesses operating in Adana using the survey technique. The survey in question was collected from food and beverage employees using a convenience sampling technique between 16 May and 31 May 2024, via a pick-and-drop contact technique, face-to-face and online survey. As a result of data collection, 235 valid surveys were obtained. In addition to descriptive statistics, factor, correlation and regression analyzes were used to analyze the data. As a result of the study, it was determined that cultural values had a partial effect on organizational commitment. In this context, it has been determined that masculinity and avoiding uncertainty, which are cultural values dimensions, have a significant effect on organizational commitment. The findings obtained within the scope of the research will guide both employees and sector managers on which dimension of cultural values will contribute to increasing organizational commitment.

Anahtar Kelimeler

Cultural values, Organizational commitment, Food and beverage employees

Kaynakça

• Abraham, R. (1997). The relationship of vertical and horizontal ındividualism and collectivism to ıntrapreneurship and organizational commitment. Leadership ve Organization Development Journal, 18(4), 179-186.
• Acar, A. Z. (2013). Farklı örgüt kültürü tipleri ve liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: lojistik işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 5-31.
• Acaray, Ş. (2016). Kültürel boyutların örgütsel sessizliğe etkisi üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 1-18.
• Agarwal, P. ve Sajid, S. M. (2017). A study of job satisfaction, organizational commitment and turnover ıntention among public and private sector employees. Journal of Management Research, 17(3), 123-136.
• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Alvi, H., Hanif, M., Adil, M. S., Ahmed, R. R. ve Vveinhardt, J. (2014). Impact of organizational culture on organizational commitment and job satisfaction. European Journal of Business and Management, 6(27), 30-40.
• Ayoun, B., Johnson, M. K., Vanhyfte, M. ve O'Neil, M. (2010). A comparison study of U.S. and non-U.S. education internationalization practices of hospitality and tourism programs. Journal of Teaching in Travel & Tourism, 10, 335- 361.
• Azizollah, A., Abolghasem, F. ve Amin, D. M. (2016). The Relationship Between Organizational Culture and Organizational Commitment in Zahedan University of Medical Sciences. Global journal of health science, 8(7), 195-202.
• Bahtijarevic Siber, F. ve Sikavica, P. (2001). Leksikon menadzmenta. Zagreb, Masmedia. Bal, V. (2015). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Manisa’daki eğitim kurumlarında bir araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(1), 1-9.
• Bearden, W. O., Money, R. B. ve Nevins, J. L. (2006). Multidimensional versus unidimensional measures in assessing national culture values: The Hofstede VSM 94 example. Journal of Business Research, 59, 195-203. Birsel, M., İslamoğlu, G. ve Börü, D. (2009). Kültürel boyutlar içerisinde şekillenen çatışma tarzları. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 245-262.
• Blodgett, J. F., Bakir, A. ve Rose, G. M. (2008). A test of the validity of Hofstede’s cultural framework. Journal of Consumer Marketing, 25(6), 339-349.
• Boon, O.K. ve Arumugam, V. (2006). The influence of corporate culture on organizational commitment: Case study of semiconductor organizations in Malaysia. Sunway Academic Journal, 3, 99-115.
• Ch, A. S., Zainab, N., Maqsood, H. ve Sana, R. (2013). Impact of organizational culture on organizational commitment: A comparative study of public and private organizations. Research Journal of Recent Sciences, 2(5), 1-8.
• Chen, Z. X., Tsui, A. S., ve Farh, J. (2002). Loyalty to supervisor vs. organizational commitment: Relationships to employee performance in China. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(3), 339-356.
• Chen, Z. X. ve Francesco, A. M. (2003). The relationship between the three components of commitment and employee performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62, 490-510.
• Chu, C., Lee, M., ve Hsu, H. (2006). The impact of social support and job stress on public health nurses’ organizational citizenship behaviors in rural Taiwan. Public Health Nursing, 23, 496-505.
• Colquitt, J., Lepine, J. A., Wesson, M. J. ve Gellatly, I. R. (2011). Organizational behavior: Improving performance and commitment in the workplace. McGraw-Hill Irwin New York, NY.
• Çalışkan, N. ve Özkoç, A. G. (2016). Örgütlerde paternalist liderlik algısına etki eden ulusal kültür tiplerinin belirlenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 11(44), 240-250.
• Çavuş, Ş. ve Gürdoğan, A. (2008). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Beş yıldızlı bir otel işletmesinde araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 18-34.
• Demir, H. (2008). Kültürel renk körlüğü: Kültürel değerler ve iş tatmini arasındaki ilişki üzerine güçlendirmenin aracılık (mediation) etkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 211-237.
• Demir, H., Mete, M., Erçelik, M. A. (2023). Örgütsel bağlılık ve örgütsel performans arasındaki ilişkide örgütsel kültürün aracı rolü: Bitlis’te özel bir hastane çalışanları üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(4), 2698-2710.
• Doğan, E. Ş. (2013). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. İstanbul, Türkmen Kitabevi.
• Donglong, Z., Taejun, C., Julie, A. ve Sanghun, L. (2020). The structural relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior in university faculty in China: the mediating effect of organizational commitment. Asia Pacific Education Review, 21(1), 167-179.
• Dordevic, B. (2004). Employee commitment in times of radical organizational changes, Facta Universitatis, series. Economics and Organization, 2(2), 111-117.
• Dörtyol, İ. T. (2012). Ulusal kültürün algılanan hizmet kalitesi ve algılanan müşteri değeri üzerindeki etkisi: Turizm sektöründe bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Elenkov, D. S. (1998). Strategic uncertainty and environmental scanning: The case for ınstitutional ınfluences on scanning behavior. Strategic Management Journal, 18(4), 287-302.
• Ertaş, Ç. (2017). Kültürel değerler: Turizm çalışanları örnekleminde yapılmış araştırmaların analizi. Sosyal Ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 10(2), 1-10.
• Ertaş, Ç. (2018). Otel çalışanlarının kültürel değerlerinin iş tatminine etkisi: Antalya’da bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 5(1), 137-153.
• Finegan, J. E. (2000). The impact of person and organizational values on organizational commitment. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73(2), 149-169.
• Gautam, T., van Dick R. ve Wagner, U. (2001). Organizational commitment in nepalese settings. Asian Journal of Social Psychology, 4(3), 239-248.
• Gelfand, M. J., Bhawuk, D. P. S., Nishi, L. H. ve Bechtold, D. J. (2004). Individualism and Collectivism, İçinde House R. J., Hanges, P. J., Javidan, M., Dorfman, P. W. ve Gupta, V. (Eds), Culture, Leadership, and Organizations The GLOBE Study of 62 Societies, Thousand Oaks, CA: pp: 437-512.
• Gunkel, M., Schlaegel, C., Rossteutscher, T. ve Wolff, B. (2015). The human aspect of cross- border acquisition outcomes: The role of management practices, employee emotions, and national culture. International Business Review, 24, 394-408.
• Gül, H., Oktay, E. ve Gökçe, H. (2008). İş tatmini, stres, örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti ve performans arasındaki ilişkiler: Sağlık sektöründe bir uygulama. Akademik Bakış 15, 1-11.
• Hashempour, R., Ghahremanlou, H. H., Etemadi, S. ve Poursadeghiyan, M. (2018). The relationship between quality of work life and organizational commitment of Iranian emergency nurses. Health in Emergencies and Disasters, 4(1), 49-54.
• Hofstede, G. ve Hofstede, G. J. (2005). Cultures and Organizations Software of the Mind. New York, McGraw-Hill.
• Hofstede, G., Hofstede, G. J. ve Mınkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind. USA: McGraw-Hill Companies.
• İnce, M., ve Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma. Örgütsel Bağlılık. Konya, Çizgi Yayıncılık.
• Johnson, R. E., Chang, C.-H. ve Yang, L.-Q. (2010). Commitment and motivation at work: The relevance of employee identity and regulatory focus. Academy Management Review, 35, 226-245.
• Kalaycı, Ş. (2010). Spss Uygulamaları Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kılıç, K. C. (2010). Bireysel ve örgütsel değerler arasındaki uyumun çalışanların iş davranışlarına etkileri üzerine ampirik bir çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 20-35.
• Lambert, E. G., Keena, L. D., Leone, M., May, D. ve Haynes, S. H. (2020). The effects of distributive and procedural justice on job satisfaction and organizational commitment of correctional staff. The Social Science Journal, 57(4), 1-12.
• Liu, B. S.-C., Furrer, O. ve Sudharshan, D. (2001). The relationships between culture and behavioral ıntentions toward services. Journal of Service Research, 4(2), 118-129.
• Manyas, S. (2018). Örgüt kültürü ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: İstanbul üniversitesi çalışanları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Marchiori, D. M., Alan, B. ve Henkin, C. (2004). Organizational commitment of a health profession faculty: Dimensions, correlates and conditions. Medical Teacher, 26, 353-358.
• Matsumoto, D. ve Juang, L. (2013). Culture and Psychology. Canada, Nelson.
• Nazarian, A., Atkinson, P. ve Foroudi, P. (2017). Influence of national culture and balanced organizational culture on the hotel ındustry’s performance. International Journal of Hospitality Management, 63, 22-32.
• Pelit, E., Boylu, Y. ve Güçer, E. (2007). Gazi üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi akademisyenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Gazi üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 86-114.
• Rahmani, H., Azari, S., Vasokolaee, G. R., Mirghaed, M. T. ve Raadabadi, M. (2015). Organizational culture and the organizational commitment; Correlational study in hospital staffs. Asian Social Science, 11(5), 143-149.
• Sargut, A. S. (2015). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim. Ankara, İmge Kitabevi.
• Schwartz, S. H. (1999). A theory of cultural values and some implications for work. Applied Psychology: An International Review, 48(1), 23-47.
• Sheikh, L., (2017). Antecedents and consequences of organizational commitment of teachers: Case of university of the Punjab. Pakistan Economic And Social Review. 55(2), 391-414.
• Sığrı, Ü., Tabak, A. ve Ercan, Ü. (2009). Kültürel değerlerin yönetsel kapsamda analizi: Türk bankacılık sektörü uygulaması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 1(2), 1-14.
• Tabachnick, B. G.ve Fideli, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon, Boston.
• Taras, V., Steel, P. ve Kirkman, B. L. (2012). Improving national cultural indices using a longitudinal meta-analysis of hofstede's dimensions. Journal of World Business: JWB, 47(3), 329-341.
• Testa, M. R. (2001). Organizational Commitment, job satisfactio, and effort in the service environment. The Journal of Psychology, 135(2), 226-236.
• Thomas, D. C., Fitzsimmons, S. R., Ravlin, E. C., Au, K. Y., Ekelund, B. Z. ve Barzantny, C. (2010). Psychological contracts across cultures. Organization Studies, 31(11), 1437-1458.
• Turan, S., Durceylan, B. ve Şişman, M. (2005). Üniversite yöneticilerinin benimsedikleri idari ve kültürel değerler. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 181-202.
• Tutar, H. (2003). Örgütsel İletişim. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Ünler, E. (2006). Örgütte bağlılığın işin nitelikleri ve davranış düzeltme uygulamasıyla ilişkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 95-115.
• Winarsih, T. ve Fariz, F. (2021). The effect of job satisfaction on organizational commitment and work discipline. Budapest International Research and Critics Institute (BIRCI-Journal), 4(1), 1328-1339.
• Yalçın, A. ve Erçen, E.Y. (2004). Kültür ile şekillenen çatışma tepkileri üzerine bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 201-218.
• Yayla-Kullu, H. M., Tansitpong, P., Gnanlet, A., McDermott, C. M. ve Durgee, J. F. (2015). Impact of national culture on airline operations. Operatins Management Research. 8(3), 101-107.
• Yavaşgel, E., Özdil, T. ve Ünal U. (2011). Çoklu kültürel ortamlarda örgütsel bağlılığı inşaa eden faktörler. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 79-95.
• Yoo, B. ve Donthu, N. (2002). The effects of marketing education and individual cultural values on marketing ethics of students. Journal of Marketing Education, 24(2), 92-103.
• Yoo, B., Donthu, N. ve Lenartowicz, T. (2011). Measuring Hofstede's five dimensions of cultural values at the ındividual level: Development and validation of CVSCALE. Journal of International Consumer Marketing, 23(3-4), 193-210.
• Yüksel, M. ve Bolat, T. (2016). Örgütsel politika, Hofstede’in örgüt kültürü boyutları, iş tutumları ve iş çıktıları ilişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(3), 173-204.