Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuduğunu Anlama Farkındalığı ile Okuduğunu Anlama ve Okuma Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5, 67 - 82, 14.10.2019

Hülya Kandemir Aysel Demiroğlu Memiş

Öz

Bu araştırmanın amacı; üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı, okuduğunu anlama ve okuma tutumlarının cinsiyet, okul öncesi eğitim alma, kitap okumayı sevme, anne-baba öğrenim durumu değişkenlerine göre incelenmesidir. İlişkisel tarama modeli kullanılan araştırma Tekirdağ İli Saray İlçesi’nde öğrenim gören 313 beşinci sınıf öğrencisi ile gerçekleşmiştir. Öğrencilerin üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalıkları Gelen’in 2003 yılında geliştirdiği “Üstbilişsel Okuduğunu Anlama Farkındalığı Ölçeği”; Türkçe dersine ilişkin okuduğunu anlama düzeyleri Demirel tarafından 1995 yılında hazırlanan “Balon” metni, okuma tutumları ise McKenna ve Kear tarafından 1990 yılında geliştirilen “Okuma Tutum Ölçeği” ile ölçülmüştür. Araştırma sonucunda, üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı, okuduğunu anlama ve okuma tutumu puanları, kız öğrencilerin erkeklere, okul öncesi eğitim alan öğrencilerin almayanlara, kitap okumayı sevdiğini söyleyen öğrencilerin sevmeyenlere göre daha yüksektir. Öğrencilerin üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı ile Türkçe okuduğunu anlama ve okuma tutumları arasında düşük düzeyde anlamlı ilişki varken okuduğunu anlama ve okuma tutumu arasında anlamlı ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Çalışma Alışkanlık ve Tutumu, Üstbilişsel Okuduğunu Anlama Farkındalığı, Okuduğunu Anlama, Okuma Tutumu

Kaynakça

• Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi 8. Siniflar Raporu (2017). Ankara: Millî Eğitim Bakanliği Ölçme, Değerlendirme ve Sinav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi 4. Siniflar Raporu (2019). Ankara: Millî Eğitim Bakanliği Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Arslantaş, M. (2001). Ortaöğretim öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıkları (Diyarbakır örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Ateş, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeyleri (İnönü üniversitesi örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4), 258-273, http://dergipark.gov.tr/teke/article/155708 (Erişim Tarihi:04.03.2019).
• Aydıner, A. A. (2004). 13 ve 16 yaşlarındaki öğrencilerin ana-baba tutumlarını algılamaları ile çalışma alışkanlıkları ve okul başarıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Baki, Y. (2017). 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1166-1186. http://dergipark. gov.tr/download/article-file/346575 (Erişim Tarihi: 08.03.2019).
• Barrilleaux, S. P. (1972). Freshmen study habits and attitudes. Montgomery Coll.: Rockville, Md., https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED063916.pdf (Erişim Tarihi: 29.03. 2019).
• Başaran, M. ve Akyol,H. (2009). Okuduğunu anlama ve metne karşı geliştirilen tutum üzerinde metnin bilgi verici veya hikâye edici olmasının etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 11-23, http://dergipark.gov.tr/usaksosbil/issue/21653/232793 (Erişim Tarihi: 06.04. 2019).
• Başaran, M. ve Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92. http://www.gefad.gazi.edu.tr/ download/article-file/77091 (Erişim Tarih: 09.03. 2019).
• Başaran, M. (2014). 4. sınıf seviyesinde ekrandan ve kâğıttan okumanın okuduğunu anlama, okuma hızı ve metne karşı geliştirilen tutum üzerindeki etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 248-268. http://dergipark.gov.tr/usaksosbil/issue/21638/232565 (Erişim Tarihi: 06.04.2019).
• Başbay, A., Bıyıklı, C. ve Demir, E. K. (2018). Öğrenme stilleri ile ders çalışma alışkanlıklarının incelenmesi. İlköğretim Online, 17(2), 848-863, http://ilkogretimonline.org.tr/index.php/io/article/view/ 2624 (Erişim Tarihi: 17.03. 2019).
• Bayır, Z. (2015). Üstün zekâlı öğrencilerin öğrenme stilleri ile ders çalışma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bayraktar, İ. (2017). The relationship between reading attitudes and reading comprehension skills of 7th grade students at middle school. International journal of languages’ education and teaching, 5(4), 582-594.
• Bıyıklı, C. (2017). Ortaokul öğrencilerinin türkçe dersi akademik başarıları ile ders çalışma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 59-73. http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/download/2624/2253 (Erişim Tarihi: 01. 03.2019).
• Bozkurt, M. ve Memiş, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı ve okuma motivasyonları ile okuma düzeyleri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 147-160.
• Brown, W. (1941). The study habits of failing and successful students in the first two years of college. The Journal of Experimental Education, 9(3), 205-208. https://www.tandfonline. com/doi/abs/10.1080/00220973.1941.11010208?journalCode=vjxe20 (Erişim Tarihi: 02.04.2019).
• Brown, W. F. ve Holtzman, W. H. (1984). Survey of study habits and attitudes manual supplement. New York: The Psychological Corporation.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara:Pegem Akademi.
• Cavanaugh, R. (1982). Survey of student study habits and attitudes toward school. (Unpublished Doctoral Dissertation). The University of Iowa, 8310038. https://elibrary.ru/item.asp?id= 7381049 (Erişim Tarihi: 30.03.2019).
• Cusimano, J. T. (1999). Study skills for a successful semester. Black Collegian New Orleans, 30( 1).
• Çakıroğlu, A. ve Ataman,A. (2008). Üstbilişsel strateji kullanımının okuduğunu anlama düzeyi düşük öğrencilerde erişi artırımına etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1-13.
• Çakıroğlu, O. ve Palancı, M. (2015). Okuma tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1143-1156. https://toad.edam.com.tr/olcek/okuma-tutum-olcegi (Erişim Tarihi: 08.03.2019).
• Çetin, B. (2007). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamalarının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin çalışma alışkanlıkları ile öz-yeterliliklerine etkisi ve öğrencilerin program hakkındaki görüşleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çetinkaya Edizer, Z. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumları ile üstbilişsel okuma stratejilerini kullanım düzeyleri arasındaki ilişki. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 645-658. http://dergipark. gov.tr/kefdergi/issue/22599/241438, (Erişim Tarihi: 04.03.2019).
• Dalboy, N. (2014). Çocuk edebiyatı eserlerinin okumaya yönelik tutuma etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Demiroğlu Memiş, A. (2007). Ders çalışmaya ilişkin öğrenci görüşleri (İlköğretim 5. sınıf örneği). Milli Eğitim, 35(173), 114-126.
• Demiroğlu Memiş, A. (2007a). Öğrencilerin çalışma oryantasyonlarını etkileyen demografik faktörler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 291-321.
• Durualp, E., Durualp, E. ve Çiçekoğlu,P. (2013). 6-8. sınıftaki öğrencilerin okumaya ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 159-174, http://sbedergi.karatekin.edu.tr/Makaleler/1015025824_9.pdf (Erişim tarihi: 08.03. 2019).
• Durukan, Ü. G., Batman,D. ve Yiğit, N. (2015). Öğretmen adaylarının ders çalışma alışkanlıkları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 63-80. http://efdergi.inonu.edu.tr/article/view/ 5000077481 (Erişim Tarihi: 28.02. 2018).
• Elliott, T. R., Godshall,F., Shrout, J. R. ve Witty, T. E. (1990). Problem-solving appraisal, self-reported study habits, and performance of academically at-risk college students. Journal of Counseling Psychology, 37(2), 203-207. https://psycnet.apa.org/record/1990-21059-001 (Erişim Tarihi: 01.04. 2019).
• Eren, O. (2011). İlköğretim 6. , 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıkları ile fen ve teknoloji dersi akademik başarıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erkan, A. S. (1996). Lise Öğrencileri için Bir Ders Çalışma Alışkanlıkları Envanterinin Geliştirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Eyüp, B. ve Uzuner Yurt, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okuma tutumları ve okuduğunu anlama öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Journal of Academic Studies, 17(67), 201-215.
• Gazioğlu, G. (2009). Öğrencilerin çalışma alışkanlıklarının fizik dersi akademik başarıları ile ilişkisinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gelen, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve süreli yayın takip etme alışkanlıkları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• George, D. ve Mallery, P.(2016). IBM SPSS statistics 23 step by step (a simple guide and reference). New York: Routledge.
• Günaydın, F. (2011). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri ile ders çalışma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gündüz, G. A. (2009). Merkezi ve kırsal bölgelerde yaşayan ilköğretim okulu ikinci kademe öğrencilerinin çalışma alışkanlıkları, akademik başarıları, okul türleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güngör, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki öğrencilerin benlik kavramlarının ve çalışma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hotaman, D. (2009). Bazı kişisel değişkenlerin öğrencilerin bağımsız, bir partnerle ve bir grupla çalışma alışkanlıkları üzerindeki etkisinin araştırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 528-546.https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/download/560/360 (Erişim Tarihi: 02.03.2019
• Hurlburt, G., Gade, E. ve McLaughlin, J. (1990). Teaching attitudes and study attitudes of indian education students. Journal of American Indian Education, 29(3), 12-18. https://www.jstor.org/ stable/24398027 (Erişim Tarihi: 01.04.2019).
• İşeri, K. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 468-487. https://jhumansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/ download/1267/593 (Erişim Tarihi: 08.03.2019)
• Kayacık, E. (2013). Öğrencilerin kolb öğrenme stillerine göre çalışma alışkanlıkları, ödev yapma motivasyonları ve stilleri üzerine bir çalışma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Khan, Z. N. (2016). Factors effecting on study habits. World Journal of Educational Research, 3(1), 145-150. https://eric.ed.gov/?id=ED 566247 (Erişim Tarihi: 25.04.2019).
• Koç, C. ve Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 745-778. http://dx.doi.org/ 10.23891/efdyyu.2017.29 (Erişim Tarihi: 05.03. 2019).
• Kolić-Vehovec, S. ve Bajsanski, I. (2006). Metacognitive strategies and reading comprehension in elementary-school students. European Journal of Psychology of Education, 21(4), 439-451. https://www.jstor.org/stable/pdf/23421392.pdf (Erişim tarihi: 11.03.2019).
• Kolić-Vehovec, S., Rončević Zubković, B. ve Pahljina-Reinić, R. (2014). Development of metacognitive knowledge of reading strategies and attitudes toward reading in early adolescence: the effect on reading comprehension. Psychological Topics, 23(1), 77-98. https://hrcak.srce.hr/120495 (Erişim Tarihi: 30.03.2019).
• Küçükahmet, L. (1987). Öğrencilerin çalışma alışkanlıkları ve tutumları (üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:153.
• Lalrintluangi (2018). Study habits and academics achievement of under graduate students in Aizawl city. IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS), 23(7), 1-5. http://www. iosrjournals.org/iosrjhss/papers/Vol.%2023%20Issue7/Version9/A2307090105.pdf (Erişim Tarihi: 25.04.2019).
• McCausland, D. F. ve Stewart, N. E. (1974). Academic aptitude, study skills, and attitudes and college GPA. The Journal of Educational Research, 67(8), 354-357. https://psycnet.apa.org/record/1974-31020-001 (Erişim Tarihi: 02.04.2019).
• Memiş, A. (2013). A research of the relation between study orientations, gender and school achievement. Life Science Journal, 10(2), 30-38.
• Mendezabal, M. J. N. (2013). Study habits and attitudes: the road to academic success. Open Science Repository Education, Online(open-access), e70081928. doi:10.7392/Education.70081928 (Erişim Tarihi: 02.04. 2019).
• Mungai, A. M.N. (1997). An investigation of the study habits of female students (high and low achievers) in rural primary schools in Murang’a District Kenya. (Yayınlanmamış doktora tezi). Michigan State University, https://elibrary.ru/ item.asp?id=5488626 (Erişim Tarihi: 04.04.2019).
• Nandhini, M. (2017). Study habits and academic achievement of higher secondary school students in chennai with respect to their gender and type of school. Research maGma, 1(9), 1-7. https://www.academia.edu/37811452/STUDY_HABITS_AND_ACADEMIC_ACHIEVEMENT_OF_HIGHER_SECONDARY_SCHOOL_STUDENTS_IN_CHENNAI_WITH_RESPECT_TO_THEIR_GENDER_AND_TYPE_OF_SCHOOL (Erişim Tarihi: 14.04.2019).
• Okanezi, B. ve Braide Dikibujiri, M. (2018). Study habits and academic performance of secondary school students in rivers-west senatorial district of rivers state, Nigeria. European Journal of Training and Development Studies, 5(3), 8-18. http://www.eajournals.org/wp-content/ uploads/Study-Habits-and-Academic-Performane-of-SecondarySchool-Students-in-Rivers West-Senatorial-District-ofRivers-State-Nigeria.pdf (Erişim Tarihi: 16.04.2019).
• Özbey, N. (2007). İlköğretim öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Paterson, J. (2019, Nisan 15). Many students don’t know how to study. Here’s how parents can help. Washington Post. https://www.washingtonpost.com/lifestyle/2019/04/15/many-students-dont- know-how-study-heres-how-parents-can-help/?utm_term=.6a01c9a28e3c, (Erişim Tarihi: 15.04.2019).
• PIRLS 2001 Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi Ulusal Raporu (2003). Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı. http://yegitek.meb.gov.tr/dosyalar %5Cdokumanlar%5Culuslararasi/pirls_2001_ulusal_raporu.pdf (Erişim Tarihi: 15.04.2019).
• PISA 2015 Ulusal Raporu (2016). Ankara: Millî Eğitim Bakanliği Ölçme, Değerlendirme ve Sinav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/PISA 2015_Ulusal Rapor.pdf (Erişim Tarihi: 15.04.2019).
• Sallabaş, M. E.(2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141–155. http://efdergi.inonu.edu.tr/article/view/5000004226 (Erişim Tarihi: 09.03.2019).
• Sallabaş, M. E. ve Özcan, S. (2018). Normal ve üstün zekâlı öğrencilerin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık becerileri ile okuduğunu anlama becerileri üzerine bir araştırma. International Journal of Language Academy, 6(5), 328-352. http://ijla.net/DergiTam Detay.aspx?ID=3990& Detay=Ozet (Erişim Tarihi: 17.03.2019).
• Saraç, S. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin üstbiliş düzeyleri, genel zekâ ve okuduğunu anlama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmış doktora tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Singh Y. G. (2011). Academic achievement and study habits of higher secondary students. International Referred Research Journal, 3(27), 19-20, https://rivfelsher.files.wordpress.com/2010/04/music-article-4-fromlucas1.pdf (Erişim Tarihi: 15.04.2019).
• Şeflek Kovacıoğlu, N. (2006). İlköğretim ikinci sınıflarında aile çevresi ve çocuğun okumaya karşı tutumu ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkiler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tümkaya, S. ve Bal, L. (2006). Çukurova Üniversitesi Öğrencilerinin Ders Çalışma Alışkanlıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 313-326. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cusosbil/article/view/5000001142 (Erişim Tarihi: 28.02.2019).
• Uluğ, F. (2000). Okulda Başarı. İstanbul:Remzi Kitabevi.
• Yıldız, S. (2015). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıklarının sosyal bilgiler dersi akademik başarısı ile derse karşı tutumu arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu
• Yıldız, M. ve Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6. sınıf) öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 507-522. http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/227974 (Erişim Tarihi: 08.03.2019).
• Yörük, D. (2007). Lise öğrencilerinin akademik başarıları, başarı korkuları ve verimli ders çalışma alışkanlıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zargar, S. S.ve Ganai, M. Y. (2014). Self–Concept, Learning Styles, Study Habits and Academic Achievement of Adolescents in Kashmir: A study on Psychological variables and academic achievement of adolescents in Kashmir.Hamburg:Anchor Academic Publishing. http://ebookcentral.proquest.com (Erişim Tarihi: 10.04.2019).