Okuma Zevki ve Okuma Çeşitliliğinin Örtük Sınıf Analizi: Türkiye ve Çin İncelemesi

Yıl 2020, Cilt 40, Sayı 3, 943 - 977, 29.11.2020

Sait ÇÜM Elif Kubra DEMIR Çiğdem AKIN ARIKAN Murat Doğan ŞAHİN

https://doi.org/10.17152/gefad.755454

Öz

Öğrencilerin ana dillerinde okuma becerilerinin geliştirilmesi, diğer alanlardaki akademik başarı düzeyleri açısından son derece önemlidir. Yapılan araştırmaların büyük kısmı, okuma becerisinin akademik başarının önemli bir yordayıcısı olduğunu göstermektedir. Okuma becerisinin doğasının daha iyi anlaşılabilmesi için okuma zevki ve okuma çeşitliliği gibi onunla ilişkili değişkenlerin de incelenmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, PISA sonuçlarına göre okuma becerisinde en başarılı ülke olan Çin ile Türkiye’yi, okuma becerisiyle ilişkili olan okuma zevki ve okuma çeşitliliği açısından karşılaştırmaktır. Bu amaçla her iki ülkede, okuma zevkleri ve okudukları materyallerin çeşitlilikleri bakımından birbirine benzeyen bireylerden oluşan fakat doğrudan gözlemlenemeyen alt gruplar belirlenmiş, anlamlandırılmış ve karşılaştırılmıştır. Doğrudan gözlemlenemeyen gizil grupların belirlenmesi amacıyla Örtük Sınıf Analizi’nden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre okuma zevki açısından her iki ülkede anlamlı üç örtük sınıf oluştuğu, bu sınıfların ise kimi noktalarda benzerlik gösterirken, kimi noktalarda ayrıştığı görülmüştür. Okuma çeşitliliği açısından ise Türkiye’de üç, Çin’de ise dört anlamlı sınıfın oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

okuma becerisi, okuma zevki, materyal çeşitliliği, örtük sınıf analizi

Kaynakça

• Brozo, W. G., Shiel, G., & Topping, K. (2007). Engagement in reading: Lessons learned from three PISA countries. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 51(4), 304-315. doi: 10.1598/JAAL.51.4.2
• Brozo, W. G., Sulkunen, S., Shiel, G., Garbe, C., Pandian, A., & Valtin, R. (2014). Reading, gender, and engagement: Lessons from five PISA countries. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 57(7), 584-593. https://doi.org/10.1002/jaal.291
• Cheema, J. R. (2018). Adolescents' enjoyment of reading as a predictor of reading achievement: new evidence from a cross‐country survey. Journal of Research in Reading, 41, 149-162. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12257
• Cheung, K. C., Sit, P. S., Soh, K. C., Ieong, M. K., & Mak, S. K. (2014). Predicting academic resilience with reading engagement and demographic variables: Comparing Shanghai, Hong Kong, Korea, and Singapore from the PISA perspective. The Asia-Pacific Education Researcher, 23(4), 895-909. doi:10.1007/s40299-013-0143-4
• Chiu, M. M., & McBride-Chang, C. (2006). Gender, context, and reading: A comparison of students in 43 countries. Scientific studies of reading, 10(4), 331-362. https://doi.org/10.1207/s1532799xssr1004_1
• Clark , C. , & Rumbold , K. ( 2006 ). Reading for pleasure: A research overview. National Literacy Trust, 1-35.
• Collins, L. M. & Lanza, S. T. (2010). Latent class and latent trasition analysis with applications in the social, behavioral, and health sciences. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Coşguner, T. (2013). Uluslararası Öğrenci Başarı Değerlendirme Programı (PISA) 2009 Uygulaması Okuma Becerileri Okuryazarlığı’nı Etkileyen Faktörler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Froiland, J. M., & Oros, E. (2014). Intrinsic motivation, perceived competence and classroom engagement as longitudinal predictors of adolescent reading achievement. Educational Psychology, 34(2), 119-132. https://doi.org/10.1080/01443410.2013.822964
• Kastberg, D., Chan, J.Y., and Murray, G. (2016). Performance of U.S. 15-Year-Old Students in Science, Reading, and Mathematics Literacy in an International Context: First Look at PISA 2015 (NCES 2017-048). U.S. Department of Education. Washington, DC: National Center for Education Statistics. [12.02.2020] tarihinde https://nces.ed.gov/pubs2017/2017048.pdf adresinden erişilmiştir.
• Kirsch, I., De Jong, J., Lafontaine, D., McQueen, J., Mendelovits, J., & Monseur, C. (2003). Reading for change: Performance and engagement across countries: Results of PISA 2000. [18.02.2020] tarihinde https://www.oecd.org/education/school/programmeforinternationalstudentassessmentpisa/33690904.pdf adresinden erişilmiştir.
• Lanza, S. T., Collins, L. M., Lemmon, D. R., & Schafer, J. L. (2007). PROC LCA: A SAS procedure for latent class analysis. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 14(4), 671-694. https://doi.org/10.1080/10705510701575602
• Lanza, S. T., & Rhoades, B. L. (2013). Latent class analysis: an alternative perspective on subgroup analysis in prevention and treatment. Prevention Science, 14(2), 157-168. doi:10.1007/s11121-011-0201-1.
• MEB (2019). PISA 2018 ulusal ön raporu: Ankara. [8.12.2019] tarihinde http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdfadresinden erişilmiştir.
• McGeown, S. P., Duncan, L. G., Griffiths, Y. M., & Stothard, S. E. (2015). Exploring the relationship between adolescent’s reading skills, reading motivation and reading habits. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 28(4), 545–569. https://doi.org/10.1007/s11145-014-9537-9
• Muszyński, M., & Jakubowski, M. (2015). Learning strategies and reading performance: PISA 2009 results for Poland. EDUKACJA Quarterly, 134 (3).
• Neff, L. (2015). The relationship between reading enjoyment, gender, socioeconomic status, and reading outcomes in PISA 2009 (Yayınlanmamış doktora tezi). George Fox University, Newberg, Oregon. [08.01.2020] tarihinde https://digitalcommons.georgefox.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1053&context=eddadresinden erişilmiştir.
• Oberski, D. (2016).Mixture Models: Latent Profile and Latent Class Analysis. Modern Statistical Methods for HCI (Ed. Robertson, J & Captein, M.). Switzerland: Springer.
• OECD (2019), PISA 2018 Assessment and Analytical Framework, PISA, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/b25efab8-en.
• Owusu-Acheaw, M. & Larson, A. G. (2014). Reading habits among students and its effect on academic performance: A study of students of Koforidua Polytechnic. Library Philosophy and Practice (e-journal). 1-22. [03.03.2020] tarihinde https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2908&context=libphilprac adresinden erişilmiştir.
• Özbay, M. (2007). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II. Ankara: Öncü Yayınevi.
• Rogiers, A., Van Keer, H., & Merchie, E. (2020). The profile of the skilled reader: An investigation into the role of reading enjoyment and student characteristics. International Journal of Educational Research, 99,101512
• Thomson, S., De Bortoli, L., Nicholas, M., Hillman, K., & Buckley, S. (2011). Challenges for Australian education: Results from PISA 2009: the PISA 2009 assessment of students' reading, mathematical and scientific literacy. Australia, Acer Press.
• Twist, L., Gnaldi, M., Schagen, I., & Morrison, J. (2004). Good readers but at a cost? Attitudes to reading in England. Journal of Research in Reading, 27(4), 387-400. https://doi.org/10.1111/j.1467-9817.2004.00241.x.
• Wigfield, A. (1997). Reading motivation: A domain-specific approach to motivation. Educational Psychologist, 32(2), 59–68. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3202_1.
• Vermunt, J. K. (2003). Multilevel latent class models. Sociological Methodology, 33, 213-239. https://doi.org/10.1111/j.0081-1750.2003.t01-1-00131.x.
• Vermunt, J. K. ve Magidson, J. (2005). Technical guide for Latent GOLD 4.0: Basic and advanced. Belmont Massachusetts: Statistical Innovations Inc.
• Zhang, W. J., & Xin, T. (2012). A cross-culture comparison study of the impact of reading engagement on reading literacy: Based on PISA 2009. Psychological Development and Education, 28, 175–183.
• Yıldırım, Ö. (2012). Okuduğunu Anlama Başarısıyla İlişkili Faktörlerin Aşamalı Doğrusal Modellemeyle Belirlenmesi: PISA 2009 Hollanda, Kore ve Türkiye Karşılaştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.