Farklı Eğitim Kademelerindeki Öğretmenlerin Görev ve Sorumluluklarına İlişkin Algıları

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 1, 441 - 475, 26.04.2021

Vicdan ALTINOK

Öz

Öğretmenler, bize kim olduğumuzu öğreten, bizi biz yapan değerleri ortaya çıkaran bir rehberdir. Bir çok öğretmen yasalarca belirlenmiş görev ve sorumlulukları zorunluluk olduğunu bilmeksizin yerine getirmek amacıyla mesleklerine başlamaktadır. Bu bağlamda, bu araştırma farklı kademelerde (anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise) görev yapan öğretmenlerin görev ve sorumluluklarının neler olması gerektiğine ilişkin algılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma ile öğretmenlerin okulla özdeşleşebilme ve mesleklerine yönelik olumlu duygular besleme konusunda sıkıntılar yaşamamalarını sağlamak, öğretmenlerin karşı karşıya kaldıkları olumsuz unsurların eğitimde yaşanan niteliksel problemlerle ilişkisi olabileceği göz önünde bulundurularak onların mesleklerine bağlanmalarını, olumlu duyguların gelişmesine neden olacak düzenlemelerin gerçekleştirilmesine ilişkin politikaların oluşturulmasına katkı sağlaması açısından önem taşımaktadır. Evrene ilişkin örneklem basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Örneklem 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Adana, Ankara, Iğdır, Van, Bursa illerindeki anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lisedeki 25 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) çalışması modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu oluşturan öğretmenlerden bilgi alabilmek için araştırma amacı çerçevesinde yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Araştırmada öğretmenlerin kendilerinin en çok sorumlu hissettikleri görevler arasında “nöbet görevi” ve “idarenin verdiği görevler” olduğunu belirterek en çok bu görevlere ait kaygı yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Bu durum öğretmenlerin eğitim-öğretim sürecindeki performanslarını olumsuz etkilediğini ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, görev, sorumluluk, algı

Kaynakça

• Ayyıldız, A. ve Akın, U. (2016). Okul güvenliğinin sağlanmasında nöbetçi öğretmen uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 345-370. January 2016 DOI: 10.7827/TurkishStudies.9246
• Can, N. (2009). Öğretmenlerin sınıfta ve okulda liderlik davranışları, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 385-399.(http://sbe.gantep.edu.tr),
• Caprara, G. V., Barbaranellı, C., Steca, P.& Malone, P. S. (2006). Teachers' self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44(6), 473-490. DOI: 10.1016 / j.jsp.2006.09.001
• Darling Hammond, L. & Bransford, J. (2005). Preparing teachers for a changing world: What teachers should learn and be able to do. San Francisco: Jossey-Bass, 4.
• Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st century teacher education, Journal of Teacher Education, 57(3), 300-314. DOI: 10.1177 / 0022487105285962 Dewey, John (2010). “Öğretmenlik Mesleğindeki Görev ve Sorumluluklar” (ss. 151-153; Çev. Ebru Gençtürk), Günümüzde Eğitim (Editör: J. Ratner, Çev. Editörleri: B. Ata ve T. Öztürk). Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2.baskı, 150-154. 0
• Delhaxhe, A.(Ed.) (2008), Avrupa'daki Öğretmenlerin Sorumluluk ve Özerklik Düzeylerine ilişkin rapor, EURYDICE(Avrupa Eğitim Bilgi Ağı) Avrupa komisyonu, haziran, s.41-50. (http://www.eurydice.org)
• Esteve, J. M. (2000). The Transformation of the teachers’ role at the end of the Twentieth Century: New Challenges for the Future. Educational Review, 52(2), 197-207. https://www.researchgate.net/publication/282499682_The_transformation_of_the_teachers'_role_at_the_end_of_the_twentieth_century_New_challenges_for_the_future adresinden erişilmiştir
• MEB, (2016) Öğretmen görev ve Sorumluluklarına ilişkin Ortaöğretim yönetmeliği, madde-86.
• MEB, (2017) Öğretmen görev ve Sorumluluklarına ilişkin İlköğretim yönetmeliği, madde64-71.
• Moir, E. & Gless, J. (2004). Quality induction: an investment in teachers. New Teacher Center. http://www.newteachercenter.org/article-CCETQInd.html, Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
• TED ( 2018). Öğretmenlik Meslek Kanunu Öneri Metni, TED yayını, Ankara. http://www.kamubiz.com/images/upload/ogretmenlik-meslek-kanunu-oneri-metni_1.pdf
• TEDMEM, (2014). Öğretmen gözüyle Öğretmenlik mesleği, rapor dizisi.3, Ankara, 23. https://docplayer.biz.tr/7687325-Ogretmen-gozuyle-ogretmenlik-meslegi-raporlar-dizisi.html
• Victoria State Government(2017), Education and training Roles and Responsibilities Teaching Service, Human Resources, Last updated 22 August 2017, 2-4. https://ncee.org/wp-content/uploads/2016/12/Vic-non-AV-8-DEECD-updated-Oct-2013-HR-Roles-and-Responsibilities-Teaching-Service.pdf adresinden erişilmiştir.