Eğitim Bilişim Ağı (EBA): Covid-19 Küresel Salgınının Yansımaları

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 3, 1553 - 1595, 30.12.2021

Ertuğ Can Caner Ozan

Öz

Aralık 2019’da Çin’de ortaya çıkan Covid-19 küresel salgını, sağlık başta olmak üzere küresel düzeyde önemli; ekonomik, sosyal, pedagojik ve psikolojik etkilere neden olmuştur. Yaklaşık olarak 190 ülkede yüz yüze eğitime ara verilmiş, toplam öğrenci nüfusunun yaklaşık olarak %91’i küresel salgından etkilenmiş ve uzaktan eğitim olanakları ile eğitim görmeye başlamıştır. Millî Eğitim Bakanlığı 2019-2020 öğretim yılı bahar yarıyılı itibariyle TV yayınları ve Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden uzaktan eğitim uygulamalarına başlamıştır. Bu araştırmanın amacı, Covid-19 küresel salgınının EBA üzerine yansımalarını incelemektir. Araştırma nitel araştırma deseninde ve durum çalışması modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu İstanbul’da görevli 32 öğretmen ile 81 veliden oluşmaktadır. Araştırma sonucuna göre, Covid-19 küresel salgını ile birlikte EBA kullanımı zorunlu olarak artmıştır. Ancak, EBA’ya erişimde ve canlı derslere katılımda sorunlar bulunmaktadır. Ayrıca, öğretmenler derslerin içerik ve sürelerinin yeterli olmadığını, öğrencilerin uzaktan eğitim derslerine etkili bir şekilde katılamadıklarını belirtmiştir. Covid-19 küresel salgın sürecinde eğitimin kesintisiz sürdürülmesinde EBA önemli avantajlar sağlamakla birlikte yeterli görülmemektedir. Veliler, yüz yüze eğitimin daha faydalı olacağını düşünmektedir. Araştırma sonuçlarına göre, uzaktan eğitim olanaklarına erişimde fırsat eşitliği sağlanmasına, internete erişimin artırılmasına ve ders içeriklerinin geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. EBA canlı ders sürelerinin düzenlenmesi, altyapının geliştirilmesi, öğrenci, öğretmen ve velilere uzaktan eğitim konusunda rehberlik yapılması faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 küresel salgını, Eğitim Bilişim Ağı (EBA), Öğretmen ve veli görüşleri, Uzaktan eğitim

Teşekkür

Bu araştırma 10-12 Eylül 2020 tarihleri arasında Eskişehir’de düzenlenen VII. Uluslararası Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sözlü bildiri olarak sunulmuş ve ayrıca geliştirilerek güncellenmiştir. İyi çalışmalar dilerim.

Education Information Network (EIN): Reflections of The Covid-19 Pandemic

Öz

The Covid-19 pandemic, which emerged in China in December 2019, caused significant economic, social, pedagogical and psychological effects, especially on health, on a global level. Face-to-face education was suspended in approximately 190 countries, approximately 91% of the total student population was affected by the pandemic and started to receive education with distance education opportunities. As of the spring semester of the 2019-2020 academic year, the Ministry of National Education has started distance education applications, especially TV, via the Education Information Network (EIN). The aim of this research is to examine the effectiveness of EIN during the Covid-19 pandemic process. The research was designed in qualitative research design and case study model. The study group of the research consists of 32 teachers working in Istanbul and 81 parents. According to the results of the research, the use of EIN has increased with the Covid-19 pandemic. However, there are problems in accessing EIN and attending live lessons. In addition, it was stated that the contents and duration of the lessons were not sufficient, and the students could not attend the distance education lessons effectively. Although EIN provides significant advantages in continuing education uninterruptedly during the Covid-19 Pandemic process, it is not considered sufficient. Parents think that face-to-face training will be more beneficial. According to the results of the research, there is a need to provide equal opportunity in access to distance education opportunities, increasing access to the internet and improve the contents of lessons. It may be useful to regulation the durations of live lessons on EIN, improve the infrastructure, and guiding students, teachers and parents on distance education.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemic,, Education Information Network (EIN),, Distance education,, Distance learning,

Kaynakça

• AES. (2020). AES uzaktan eğitim anket sonuçları açıklandı. https://www.aes.org.tr/haber-1470-aes-uzaktan-egitim-anket-sonuclari-aciklandi.html, adresinden erişilmiştir.
• Aktay S. ve Keskin T. (2016). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) incelemesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 27-44.
• Alabay A., & Taşdelen V. (2017). Ortaöğretim öğretmenlerinin ve öğrencilerinin EBA (Eğitimde Bilişim Ağı) kullanımına ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 27-31.
• Altın, H.M. (2014). Öğrenci, öğretmen, yönetici ve veli bakış açısıyla FATİH projesinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Arkan, A. & Kaya, E. (2018). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ve 2023 eğitim vizyonu. SETA Perspektif, 221. https://setav.org/assets/uploads/2018/12/221_Eg%CC%86itimBilis%CC%A7im.pdf, adresinden erişilmiştir.
• Atasoy, R., Özden, C. & Kara, D. N. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde yapılan e-ders uygulamalarının etkililiğinin öğrencilerin perspektifinden değerlendirilmesi. Turkish Studies, 15(6), 95-122. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44491, adresinden erişilmiştir.
• Ateş, M., Çerçi, A. ve Derman, S. (2015). Eğitim bilişim ağında yer alan Türkçe dersi videoları üzerine bir inceleme. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 105-117.
• Avcı, A. (2020). Eğitim Bilişim Ağı (Eba) sisteminde yer alan müzik eğitimi derslerine yönelik öğretmen görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), 328-353. doi: 10.29329/mjer.2020.258.17
• Bahçeci, F. & Efe, B. (2018). Lise öğrencilerinin Eğitim Bilişim Ağı (EBA) sitesine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 676-692.
• Bakioğlu, A., & Can, E. (2007). Uzaktan öğretim öğrencilerinin TV ders programları bağlamında yönetimi değerlendirmeleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 25(25), 17-33.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). COVID-19 Pandemisi sürecinde Fen Bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129.
• Başaran, M., Doğan, E., Karaoğlu, E., & Şahin, E. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemi sürecinin getirisi olan uzaktan eğitimin etkililiği üzerine bir çalışma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 368-397.
• BAU. (2020). Uzaktan eğitim süreci üzerine veli, öğretmen ve öğrencilerden elde edilen veriler ile ilgili araştırma bulgularının raporu. https://www.bau.edu.tr/icerik/15707-bau-uzaktan-egitim-raporu, adresinden erişilmiştir.
• Bayburtlu, Y.S. (2020). Covid-19 pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 15(4), 131-151. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44460 adresinden erişilmiştir.
• Bertiz, Y. (2017). Çevrimiçi sosyal eğitim platformlarının kullanılabilirliklerinin değerlendirilmesi: Eğitim Bilişim Ağı (EBA) sistemi örneği. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 1(2), 63-76.
• Can, E. (2020a). Coronavirüs (Covid-19) Pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Can, E. (2020b). Sanal sınıf yönetimi: İlkeler, uygulamalar ve öneriler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(4), 251-295.
• CNN TÜRK. (2020). Zoom güvenlik açıkları için yeni bir adım attı. https://www.cnnturk.com/teknoloji/zoom-guvenlik-aciklari-icin-yeni-bir-adim-atti adresinden erişilmiştir.
• Coşkunserçe, O. ve İşçitürk, G. B. (2019). Eğitim bilişim ağı (EBA) platformu hakkında öğrencilerin farkindalığının artırılmasına yönelik bir durum çalışması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi–Journal of Qualitative Research Education, 7(1), 260-276. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.7c1s.12m
• Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cuya, B. ve Kayış, E. (2018). Öğrencilere göre EBA Portalı’nın kullanım düzeyi. Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitim Teknolojileri Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı: Ankara.
• Çakın, M., ve Akyavuz, E. K. (2020). Covid-19 süreci ve eğitime yansıması: Öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 165-186.
• Çakmak, Z. ve Taşkıran, C. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin perspektifinden Eğitim Bilişim Ağı (EBA) platformu. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 284-295.
• Çalışkan, G. ve Şahin İzmirli, Ö. (2020). Yenilik-karar sürecinde öğretmenlerin kullandıkları iletişim kanalları. Eğitim ve Bilim, 45(203), 367-394.
• Çiftçi, B. ve Aydın, A. (2020). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) platformu hakkında Fen Bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Türkiye Kimya Derneği Dergisi Kısım C: Kimya Eğitimi, 5(2), 111-130.
• Çorbacı, S. ve Bostancı A.B. (2013). Okullarda öğretmenlere yönelik performans yönetimi uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 231-247
• Demir D., Özdinç F. ve Ünal E. (2018). EBA portalına katılımın incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20(2), 407-422.
• Demiray E. (2013). Uzaktan eğitim ve kadın eğitiminde uzaktan eğitimin önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-168.
• Doğan, S. ve Koçak, E. (2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(14), 110-124.
• Durmuşçelebi, M. ve Temircan, S. (2017). Eğitim Bilişim Ağı’ndaki eğitim materyallerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 632-652.
• EBA. (2020a). https://eba.gov.tr/#/anasayfa, adresinden erişilmiştir.
• EBA. (2020b). EBA içeriklerine ücretsiz erişim, Turkcell ve Vodafone’da 6 Gb’a, Türk Telekom’da 8 Gb’a yükseldi. http://www.eba.gov.tr/3gb, adresinden erişilmiştir.
• Eğitim-Sen. (2020). Salgın günlerinde uzaktan eğitim çalıştayı sonuç raporu, http://egitimsen.org.tr/wp-content/uploads/2020/09/sonu%C3%A7-raporu.pdf adresinden erişilmiştir.
• Ekici, S. & Yılmaz, B. (2013). FATİH projesi üzerine bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 27(2), 317-339.
• Fidan, N.K., Erbasa Ö. ve Kolsuz S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin EBA’dan yararlanmaya ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 626-637.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., & Leech, N. L. (2015). Research methods in applied settings an integrated approach to design and analysis. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gömleksiz, M.N. ve Koç Deniz, H. (2019). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ders web sitesine ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. Turkish Studies, 14(3), 431-446.
• Gürdamar, T.M., Topçuoğlu, Ünal, F. ve Şehirli, A.Ş. (2020). Uzaktan eğitim sürecinde kullanılan EBA’da yer alan Türkçe dersi okuma becerisi ile ilgili öğretmen görüşleri. International Journal of Language Academy, 8(4), 168-186.
• Gürfidan, H. ve Koç, M. (2016). Eğitim Bilişim Ağı EBA kullanımının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. X. International Computer and Instructional Technologies Symposium’da sunulan bildiri. ss.818-828. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi: Rize.
• Hürriyet. (2020a). EBA Çöktü mü? Neden açılmıyor? https://www.hurriyet.com.tr/galeri-eba-coktu-mu-neden-acilmiyor-eba-cok-kalabalik-hatasi-41617534/4, adresinden erişilmiştir.
• Hürriyet. (2020b). Zoom uygulamasının kullanılmasına yasak geldi.https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/zoom-uygulamasinin-kullanimina-yasak-geldi-41487255, adresinden erişilmiştir.
• İskender, H. (2016). Eğitim Bilişim Ağı’nda bulunan 7. sınıf Türkçe dersi videolarının ilköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programıyla uyumu. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(24), 1042-1068.
• İşbulan, O., Arslan, E., Karagöl, E.A. ve Selvi, G. (2020). Eğitim Bilişim Ağı’nda (EBA) yer alan çoklu ortam uygulamalarının çoklu ortam öğrenme ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 182-196.
• Kapıdere, M., Çetinkaya, H.N. (2017). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) mobil uygulamasının değerlendirilmesi. International Journal of Active Learning, 2(2), 1-14.
• Karaçorlu, A. T., & Atıcı, B. (2019). EBA platformundaki kavram haritaları ve infografiklerin kullanımına dair öğretmen ve öğrenci görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, Özel Sayı, 83-105
• Kaynar, H., Kurnaz, A., Doğrukök, B. & Şentürk Barışık, C. (2020). Ortaokul öğrencilerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(7), 3269-3292. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44486
• Kolburan-Geçer, A., Deveci-Topal, A. ve Solmaz, İ. (2017). Öğretmenlerin Eğitim Bilişim Ağını kullanmaya yönelik yeterliklerinin incelenmesi: Kocaeli İli örneği. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 63-86, doi: 10.23863/kalem.2017.84.
• Kuyubaşıoğlu, M. ve Kılıç, F. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre Eğitimde Bilişim Ağı (EBA) kullanım düzeylerinin incelenmesi. İleri Eğitim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 32-52. Mc Millan, J. H. (2004). Educational research: Fundamentals for the consumer. Pearson.
• MEB. (2006). On yedinci Millî Eğitim Şûrası kararları.https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29165619_17_sura.pdf , adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2018a). Öğrencilere göre EBA portalı’nın kullanım düzeyi. https://yegitek.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/06102811_EsraBilhan.pdf , adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2018b). 2023 eğitim vizyonu. https://2023vizyonu.meb.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2020). Millî Eğitim Bakanı Ziya Selçuk YEĞİTEK'te EBA kontrol merkezini ziyaret etti. http://yegitek.meb.gov.tr/www/mill-egitim-bakani-ziya-selcuk-yegitekte-eba-kontrol-merkezini-ziyaret-etti/icerik/3036 adresinden erişilmiştir.
• Miles, M. B., & Huberman, M. A. (1994). An expanded source book qualitative data analysis. London, UK: Sage.
• Odabaş, H. (2003). İnternet tabanlı uzaktan eğitim ve bilgi ve belge yönetimi bölümleri. Türk Kütüphaneciliği, 17,1,22-36.
• OECD. (2018). A frame work to guide an education response to the COVID-19 Pandemic of 2020. https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=126_126988-t63lxosohs&title=A-framework-to-guide-an-education-response-to-the-Covid-19-Pandemic-of-2020 adresinden erişilmiştir.
• ÖRAV. (2020). Pandemi döneminde gündelik pratikler, algı ve eğitim ihtiyaçları araştırma raporu. Öğretmen Akademisi Vakfı: İstanbul. https://www.orav.org.tr/i/assets//pdf/degerlendirme- raporlari/PandemDonemindeGundelikPratikler_Algi_Egitim_%C4%B0htiyaclar%C4%B1_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmaRaporu_.pdf, adresinden erişilmiştir.
• Pala, F.K., Arslan, H. & Özdinç, F. (2017). Eğitim bilişim ağı web sitesinin otantik görevler ve göz izleme ile kullanılabilirliğinin incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 24-38.
• Pınar, M. A. & Dönel Akgül, G. (2020). The opinions of secondary school students about giving science courses with distance education during the Covid-19 Pandemic. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10(2), 461-486.
• Saklan, H. (2017). Bazı fen bilimleri öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı (EBA) hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Tokat.
• Tanrıkulu, F. (2017). EBA’nın Türkçe dersi öğrenme alanlarını karşılama yeterliliğine yönelik öğretmen görüşleri. Anadili Eğitimi Dergisi. 5,3, 395-416.
• TEDMEM. (2020). COVID-19 sürecinde eğitim: Uzaktan öğrenme, sorunlar ve çözüm önerileri (TEDMEM Analiz Dizisi 7). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• TEGV. (2020). Covid 19 Dönemi TEGV çocukları uzaktan eğitim durum değerlendirme raporu.https://tegv.org/dosyalar/covid-19-donemi-uzaktan-egitim-durum-degerlendirme-raporu.pdf , adresinden erişilmiştir.
• Tutar, M. (2015). Eğitim Bilişim Ağı (Eba) sitesine yönelik olarak öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Trabzon.
• Türk Kızılayı. (2020). Türk Kızılayı: COVID-19 sürecinde geçici ve uluslararası koruma altındaki çocukların uzaktan eğitime erişim durumu analizi https://data2.unhcr.org/en/documents/details/76963, adresinden erişilmiştir.
• Türker, A. ve Güven, C. (2016). Lise öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı (EBA) projesinden yararlanma düzeyleri ve proje ile ilgili görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 244-254.
• Tüysüz C., & Çümen V. (2016). Eba ders web sitesine ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9, 27/3, 278-296.
• Ulaş A. H., & Ozan, C. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri açısından yeterlilik düzeyi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 63-84. UN News. (2020). Startling disparities in digital learning emerge as kovid-19 spreads: Un education agency. https://news.un.org/en/story/2020/04/1062232, adresinden erişilmiştir.
• UNICEF. (2020). Keeping the world’s children learning through KOVİD-19. https://www.unicef.org/coronavirus/keeping-worlds-children-learning-through-Kovid-19, adresinden erişilmiştir.
• Varışoğlu, B. (2020). Öğretmenlerin Eğitim Bilişim Ağı (EBA) tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies, 14(6), 3511-3521.
• WHO. (2020). Corona virüs disease (COVID-19) pandemic. https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/novel-coronavirus-2019-ncov, adresinden erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, A., & Akar-Vural, R. (2020). COVID-19 Pandemisi ve derinleşen eğitim eşitsizlikleri. Türk Tabipleri Birliği Covıd-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part64.pdf adresinden erişilmiştir.
• Yılmaz E., Güner B., Mutlu, H., Doğanay G., & Yılmaz D. (2020). Veli algısına göre pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinin niteliği. Konya: Palet Yayınları.
• Yurtbakan, E. & Akyıldız, S. (2020). Sınıf öğretmenleri, ilkokul öğrencileri ve ebeveynlerin Covid-19 izolasyon döneminde uygulanan uzaktan eğitim faaliyetleri hakkındaki görüşleri. Turkish Studies, 15(6), 949-977. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43780.