Sınıf Öğretmeni Adaylarının Serbest Problem Kurma Durumları

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 2, 563 - 599, 02.09.2023

Volkan Sayın Keziban Orbay

https://doi.org/10.17152/gefad.1095273

Öz

Matematik öğretiminde öğretmen sınıfta kullanacağı problemin niteliğine dikkat etmelidir. Öğretmen adaylarının zengin bir öğretim ortamı oluşturabilmesi için problem kurmayı deneyimlemeleri önem kazanmaktadır. Bu araştırmada sınıf öğretmen adaylarının serbest problem kurma durumları matematiksel süreç becerileri açısından incelenmiştir. Araştırmaya 4. sınıfta eğitim gören 10 sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. 2020-2021 eğitim öğretim yılında uzaktan eğitim yoluyla gerçekleşen bu çalışma nitel araştırma desenlerinden olan eylem araştırmasıdır. Veriler, problem kurma öğretimi öncesi ve sonrası uygulanan problem kurma testi ile elde edilmiştir. Sınıf öğretmeni adaylarının kurdukları problemlerde matematiksel iletişim açısından kavram yanılgılarının olduğu, öğrenci seviyesine uygun olmayan gösterimlerin kullanıldığı ve matematiksel sembollerin yanlış yazıldığı görülmüştür. Kurdukları problemleri, genelde gerçek hayatla ilişkilendirmişlerdir. Ancak uygulama öncesi yer verilmeyen farklı disiplinlerle ilişkilendirmeye uygulama sonrasında da az sayıda yer verilmiştir. Öğretmen adayları genelde benzetmeye dayalı akıl yürütmeyi gerektirecek rutin problemler kurmuşlardır. Sınıf öğretmeni adaylarının konu alan ve müfredat bilgileri problem kurma çalışmalarıyla geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni adayları, problem kurma, matematiksel süreç becerileri

Free Problem Posing Situations of Pre-Service Primary School Teachers

Öz

In teaching mathematics, the teacher should pay attention to the quality of the problems to be used in the classroom. It is important for pre-service teachers to experience problem posing in order to create a rich teaching environment. In this study, the free problem posing situations of pre-service primary school teachers were examined in terms of mathematical process skills. Ten pre-service primary school teachers studying in the 4th grade participated in the research. This study, which was carried out through distance education in the 2020-2021 academic year, is action research, which is one of the qualitative research patterns. The data were obtained by the application of the problem posing test before and after the problem posing instruction. It was observed that there are misconceptions in terms of mathematical communication in the problems posed by the pre-service primary school teachers, representations that are not suitable for the students’ level are used, and mathematical symbols are written incorrectly. They generally posed the problems they related with real life. However, there were few instances where the problems were related to different disciplines that were not included before the application. Pre-service teachers generally posed routine problems that require analogy-based reasoning. Subject matter and curriculum knowledge of pre-primary school teachers can be improved by problem posing studies.

Anahtar Kelimeler

Pre-service primary school teacher, problem pose, mathematical process skills.

Kaynakça

• Albayrak, M., İpek, A. S. ve Işık, C. (2006). Temel işlem becerilerinin öğretiminde problem kurma-çözme çalışmaları. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-11.
• Aladağ, E. ve Şahinkaya, N. (2013). Sosyal bilgiler ve sınıf adaylarının ve derslerin geneline yönelik bilgiler hakkında. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (1), 157-176.
• Beghetto, R.A. (2017). Lesson unplanning: toward transforming routine tasks into non-routine problems. ZDM Mathematics Education 49, 987–993. https://doi.org/10.1007/s11858-017-0885-1
• Bingölbali, E. ve Coşkun, M. (2016). İlişkilendirme becerisinin matematik öğretiminde kullanımının geliştirilmesi için kavramsal çerçeve önerisi. Eğitim ve Bilim, 41(183). https://doi.org/10.1007/s10649-010-9242-9
• Cai, J., Chen, T., Li, X., Xu, R., Zhang, S., Hu, Y., ... & Song, N. (2020). Exploring the impact of a problem-posing workshop on elementary school mathematics teachers’ conceptions on problem posing and lesson design. International Journal of Educational Research, 102, 101404, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2019.02.004
• Chapman, O. (2012). Prospective elementary school teachers’ ways of making sense of mathematical problem posing, PNA, 6(4), 135 – 146.
• Crespo, S. (2003). Learning to pose mathematical problems: Exploring changes in preservice teachers’ practices. Educational Studies in Mathematics, 52, 243–270. doi: 10.1023/A:1024364304664
• Crespo, S. (2015). A collection of problem-posing experiences for prospective mathematics teachers that make a difference. In Mathematical problem posing (pp. 493-511). Springer, New York, NY.
• Crespo, S., & Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting prospective teachers to pose better problems. Journal of Mathematics Teacher Education, 11, 395-415. doi: 10.1007/s10857-008-9081-0
• Coşkun, M. (2013). Matematik derslerinde ilişkilendirmeye ne ölçüde yer verilmektedir?: Sınıf içi uygulamalarından örnekler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Çelik, D. ve Sağlam-Arslan, A. (2012). Öğretmen adaylarının çoklu gösterimleri kullanma becerilerinin analizi. İlköğretim Online, 11(1), 239-250.
• Çomarlı, S. K. Ve Özdemir, B. G. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin veri işleme öğrenme alanına yönelik serbest problem kurma becerilerinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1600-1637.
• Ellerton, N. F. (2013). Engaging pre-service middle-school teacher-education students in mathematical problem posing: Development of an active learning framework. Educational Studies in Mathematics, 83(1), 87-101. doi: 10.1007/s10649-012-9449-z
• Gonzales, N. A. (1998). A blueprint for problem posing. School Science and Mathematics, 98(8), 448-456. Hošpesová, A., & Tichá, M. (2015). Problem posing in primary school teacher training. In F. M. Singer, N. Ellerton, J. Cai (Eds.), Mathematical problem posing: From research to effective practice (pp. 433–447). New York: Springer.
• Işık, C., Işık, A., ve Kar, T. (2011). Öğretmen adaylarının sözel ve görsel temsillere yönelik kurguları problemlerin analizi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (30), 39-49.
• Işık, C. ve Kar, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının problem kurma becerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 190-214.
• Jäder, J., Sidenvall, J., & Sumpter, L. (2017). Students’ mathematical reasoning and beliefs in non-routine task solving. International Journal of Science and Mathematics Education, 15(4), 759-776. https://doi.org/10.1007/s10763-016-9712-3
• Karaaslan, K.G. (2018). Problem kurma yaklaşımıyla desteklenen bir matematik sınıfında öğrencilerin cebir öğrenmelerinin ve problem kurma becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karakuzu, B. (2017). İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki geometri görevlerinin tür, bağlam, temsil biçimi ve bilişsel istem düzeyleri açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kenedi, A. K., Helsa, Y., Ariani, Y., Zainil, M., & Hendri, S. (2019). Mathematical connection of elementary school students to solve mathematical problems. Journal on Mathematics Education, 10(1), 69-80.
• Korkmaz, E., ve Gür, H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 65-74.
• Kılıç, Ç. (2013). Prospective primary teachers’ free problem-posing performances in the context of fractions: An example from Turkey. The Asia-Pacific Education Researcher, 22(4), 677-686. doi: 10.1007/s40299-013-0073-1
• Kılıç, Ç. (2017). A new problem-posing approach based on problem-solving strategy: Analyzing pre-service primary school teachers’ performance. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 771–789. http://dx.doi.org/10.12738/ estp.2017.3.0017
• Lithner, J. (2008). A research framework for creative and imitative reasoning. Educational Studies in Mathematics, 67(3), 255–276. https://doi.org/10.1007/s10649-007-9104-2
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. London: Sage Publication.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2009). İlköğretim matematik dersi 6–8. sınıflar öğretim programı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Matematik dersi öğretim programı(İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 15. Ankara: MEB.
• Mhlolo, M. K., Venkat, H., & Schafer, M. (2012). The nature and quality of the mathematical connections teachers make. Pythagoras, 33(1), 1-9.
• National Council of Teachers of Mathematics [NCTM] (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• O'Brien, R. (2003). An overview of the methodological approach of action resaerch. (Online). http://www.wb.neVrobrien/papers/ artinal.hUm.
• Özay Köse, E. ve Gül, Ş. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının biyoloji bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 84-103. doi:10.17539/aej.90627
• Özdiner, M. (2021). İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin matematiksel ilişkilendirme becerisi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Özgen, K. (2013). Problem çözme bağlamında matematiksel ilişkilendirme becerisi: Öğretmen adayları örneği. Education Sciences, 8(3), 323-345. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsaedu/issue/19811/211897
• Özgen, K. (2016). A theoretical study on the mathematical connection. In International Conference on Research in Education and Science (pp. 220-230). Bodrum: ICRES Publishing.
• Özgen, K. (2019). The Skills of prospective teachers to design activities that connect mathematics to different disciplines, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(1), 101-118. DOI: 10.17679/inuefd.363984
• Özpınar, İ ve Arslan, S. (2017). Ortaokul matematik öğretmenlerinin matematiksel iletişim becerisine yönelik görüşlerinin incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/17, p. 337-356 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11930
• Serin, M. K. (2019). Analysis of the problems posed by pre-service primary school teachers in terms of type, cognitive structure and content knowledge. International Journal of Educational Methodology, 5(4), 577-590. https://doi.org/10.12973/ijem.5.4.577
• Stoyanova, E., & Ellerton, N. F. (1996). A framework for research into students’ problem posing in school mathematics. Technology in mathematics education, 4(7), 518-525.
• Tekin Sitrava, R. ve Işık, A. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının serbest problem kurma becerilerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GUJGEF) , 38 (3), 919-947. doi: 10.17152/gefad.376470
• Umay, A. (2007). Eski Arkadaşımız Okul Matematiğinin Yeni Yüzü. Ankara: Aydan Web Tesisleri.
• Ulusoy, F. ve Kepceoğlu, İ. (2018). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının yarı-yapılandırılmış problem kurma bağlamında oluşturdukları problemlerin bağlamsal ve bilişsel yapış. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1910-1936. doi:10.29299/kefad.2018.19.03.004
• Usta, A., ve İpek, A. S. (2019). Türk ilkokul matematik ders kitaplarında doğal sayılarla çarpma ve bölme işlemleriyle ilgili problemlerin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 241-265. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/51765/673209 adresinden erişildi.
• Türk Dil Kurumu [TDK]. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://www.tdk.gov.tr/icerik/yazimkurallari/kisaltmalar/#:~:text=Kurulu%C5
• Yavuz-Mumcu, H. (2018). Matematiksel ilişkilendirme becerisinin kuramsal boyutta incelenmesi: türev kavramı örneği. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 9(2), 211-248. doi: 10.16949/turkbilmat.379891
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yorulmaz, A. ve Çokçalışkan, H. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiksel ilişkilendirmeye yönelik görüşleri. International Primary Education Research Journal, 1(1), 8-16. https://dergipark.org.tr/en/pub/iperj/issue/36639/416916 adresinden erişildi.