Türk ve Suriyeli Ortaokul Öğrencilerinin Türkiye Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yoluyla Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 2, 1453 - 1482, 30.08.2024

Rabia Ünal , Hüseyin Çalışkan

https://doi.org/10.17152/gefad.1434712

Öz

Bu araştırmada, Türk ve Suriyeli ortaokul öğrencilerinin Türkiye kavramına ilişkin algılarının karşılaştırmalı olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 110 Türk ve 100 Suriyeli öğrenci araştırma grubunu oluşturmuştur. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın verilerine, Türkiye kavramının benzetileceği metafor ve bu metafora benzetme gerekçesinin yazıldığı form ile ulaşılmıştır. Elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerinden biri olan içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Türk ve Suriyeli öğrenciler tarafından oluşturulan metaforların frekans değerleri hesaplanmış ve kategorilendirilmiştir. Araştırmada ulaşılan veriler incelendiğinde Türk öğrencilerin 23 ve Suriyeli öğrencilerin 22 metafor geliştirdikleri görülürken metaforların beş farklı kategori etrafında toplandığı tespit edilmiştir. Türk öğrenciler tarafından en fazla aile, baba, cennet, anne, gökkuşağı ve yuva metaforlarının üretildiği, Suriyeli öğrenciler tarafından en fazla aile, baba, vatan, anne, cennet ve çiçek metaforlarının geliştirildiği belirlenmiştir. Türk ve Suriyeli öğrencilerin metaforlarının daha çok aile unsuru ve değer unsuru kategorilerinde toplandığı saptanmıştır. Suriyeli öğrencilerin Türk öğrencilerden farklı olarak vatan metaforunu ürettikleri ve bu metaforu değer unsuru kategorisiyle ilişkilendirdikleri anlaşılmıştır. Türk ve Suriyeli öğrencilerin ortak olarak cennet metaforunu üreterek manevi değerlerine bağlılıklarını gösterdikleri, gökkuşağı, aşure metaforlarını geliştirerek Türkiye’nin kültürel zenginliklerinin farkında oldukları anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Metafor, Vatan, Suriyeli öğrenci, Algı

Determination of Turkish and Syrian Secondary School Students' Perceptions of the Concept of Türkiye Through Metaphors

Öz

In this research, it was aimed to comparatively determine the perceptions of Turkish and Syrian secondary school students regarding the concept of Türkiye. For this purpose, 110 Turkish and 100 Syrian students formed the research group. The data of this research, in which the descriptive screening model was used, was obtained with the form in which the metaphor to which the concept of Türkiye would be compared and the justification for similarity to this metaphor were written. The data obtained was analyzed through content analysis, one of the qualitative research methods. Frequency values of metaphors created by Turkish and Syrian students were calculated and categorized. When the data obtained in the research was examined, it was determined that Turkish students developed 23 metaphors and Syrian students developed 22 metaphors, and the metaphors were gathered around five different categories. It was determined that the metaphors of family, father, homeland, mother, heaven and flower were mostly developed by Turkish students, while the metaphors of family, father, homeland, mother, heaven and flower were developed most by Syrian students. It was determined that the metaphors of Turkish and Syrian students were mostly collected in the family element and value element categories. It was understood that Syrian students, unlike Turkish students, produced the homeland metaphor and associated this metaphor with the value element category. It was understood that Turkish and Syrian students demonstrated their commitment to their spiritual values by jointly producing the metaphor of heaven, and that they were aware of Türkiye's cultural riches by developing metaphors of rainbow and Ashura.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Metaphor, Homeland, Syrian student, Perception

Kaynakça

• Allender, J. A., & Spradley, B. W. (2005). Community health nursing concepts and practice (5th ed.). PA: Lippincott Williams & Wilkins.
• Arslan, K., Hayır Kanat, M., Görgülü Arı, A., & Özdemir, M. (2023). Yerli ve göçmen ortaokul öğrencilerinin göç, göçmen, vatan, ülke ve savaş kavramlarına yönelik algıları. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 50, 164-183.
• Barrett, M., & Whennel, S. (1998). The relationship between national identity and geographical knowledge in English children. Poster presented at the XVth Biennial Meeting of the International Society for the Study of Behavioural Development (ISSBD), Berne, Switzerland, 1st-4th July, 1998.
• Bartram, D., Maritsa, V., & Monforte, P. (2017). Göç meselesinde temel kavramlar, (Çev. Itır Ağabeyoğlu Tuncay), Ankara: Hece Yayınları.
• Bayar, V., & Bayar, S. A. (2015). Araştırma yaklaşımları. Turan, S. (Ed.). Uygulamada araştırma yöntemleri (s. 45-54) içinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Chang, B. (2010) So close, yet so far away: Imaging Chinese “homeland” in Taiwan’s geography education (1945-68). Cultural Geographies, 18(3), 385-411.
• Çifçi, T., & Dikmenli, Y. (2016). Üniversite öğrencilerinin vatan algısı ve geçmişe dönük değişimi. Electronic Turkish Studies, 11(3), 847-860.
• Değirmenci, Y. (2019). Examination of prospective teachers’ perceptions of homeland: A phenomenological study. Review of International Geographical Education Online, 9(2),346-360.
• Del Sette, P.,Bambini, V., Bischetti, L., & Lecce, S. (2020). Longitudinal associations between theory of mind and metaphor under standing during middlechildhood. Cognitive Development, 56, 100958.
• Demirbaş, Ç.Ö., Dikmenli, Y., & Gafa, İ. (2018). Türkı̇ye’de geçicı̇ koruma altındakı̇ Surı̇yelı̇lerı̇n vatan algısına ilı̇şkı̇n görüşlerı̇. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. c.13 s.2: 253-266.
• Duran, Y. (2018). Ortaöğretim öğretmenlerinin vatan kavramına ilişkin algılarının metaforla belirlenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Elban, M. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinin vatanseverlik tutumları: Ankara ili Kazan ilçesi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, (35), 451-462.
• Er Türküresin, H. (2018). Ortaokul öğrencilerinin vatan kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018(10), 30-41.
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve çözüme dair öneriler. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
• Ersoy, A. F., & Öztürk, F. (2015). Bir vatandaşlık değeri olarak yurtseverlik: Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının algısı. İlköğretim Online, 14(3), 974-992.
• Faiz, M., Turan, S., & Avcı, E. K. (2021). Sınıf eğitimi öğretmen adaylarının vatanseverlik değerine ilişkin görüşleri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 2021.
• Gömleksiz M. N., & Öner, Ü. (2016). Ortaokul öğrencilerinin vatan kavramına ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 11(2), 1409-1420.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılcan, B. (2019). Eğitim bilimlerinde metaforların bir veri toplama aracı olarak kullanılması, örnek bir uygulama. Kılcan, B. (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi (s. 89-108) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Levent, F., & Çayak, S. (2017). Türkiyedeki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 21-46.
• Magos, K. (2019). Transforming the identity of the enemy in the Preschool Children: A case study in a Greek kindergarten. International e-Journal Of Educational Studies. c.3 s.5: 39-46.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1973, 24 Haziran), Resmî Gazete. (Sayı:14574) Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14574.pdf
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (Yayın No. 280).
• Öner, N. (2008). Millî zihniyet ve millî birlik. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Özkan, R., & Taşkın, M, A. (2014). İlköğretim öğrencilerinin vatan olgusuna ilişkin algılarının belirlenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 7(17), 889-906.
• Palavan, Ö. & Kozaner Yenigül, Ç. (2021). Elementary and middle school students’ perception of homeland through metaphors. European Journal of Educational Research, 10(2), 607-618.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Sağdıç, M. & İlhan, G. O. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “vatan” kavramına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Geography and Geography Education, (38), 104-118.
• Şengül, R. (2019). Suriyeli göçmen çocuklarda vatan algısı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırma Enstitüsü.
• Tanrıverdi A., & Ulu, M. (2020). Kayseri’ deki Suriyelilerin vatan algısı, savaş öncesi ve sonrası yaşantılarına dair görüş ve düşünceleri̇. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 262-289.
• UNHCR. (2023). Türkiye’deki mülteciler ve sığınmacılar. BM Mülteciler Örgütü, 26 Ocak 2023 tarihinde www.unhcr.org: Https://www. unhcr.org/tr/turkiyedeki-multeciler-ve-siginmacilar adresinden edinilmiştir.
• Uzun, E. M., & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• Yalçın, C. (2004). Göç sosyolojisi, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yavuz, İ. (2018). Sosyal bilgiler derslerinde vatanseverlik değerinin öğretimi konusunda farklı ülke uygulamaları. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 3(1), 17-31.
• Yazıcı, S., & Yazıcı, F. (2010). Yurtseverlik eğitimi: Tarih ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin algı, tutum ve eğitimsel uygulamalarına yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 649-666.