Dijital Vatandaşlık Dersine Yönelik İhtiyaçların Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 3, 2097 - 2135, 30.12.2024

Akın Karakuyu , Gürbüz Ocak

https://doi.org/10.17152/gefad.1428139

Öz

Günümüzde dijitalleşme ile birlikte vatandaşlık alanında da bazı dönüşümler yaşanmış ve dijital vatandaşlık ortaya çıkmıştır. Bu durum ise bilinçli dijital vatandaşların yetiştirilmesini gerekli hale getirmiştir. Bu çalışmada üniversitelerde dijital vatandaşlık dersine yönelik ihtiyaçların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma durum çalışması yöntemiyle yürütülmüştür. Çalışmaya ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenen 8 uzman ve 13 üniversite öğrencisi katılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, tüm dünyada dijital bir dönüşüm yaşandığı buna bağlı olarak vatandaşlığın şeklinin ve ihtiyaçlarının değiştiği değişime ayak uydurabilmek için ise eğitim sistemine önemli görevler düştüğü söylenebilir. Bu bağlamda bilinçli dijital toplumlar ve vatandaşlar yetiştirebilmek için dijital vatandaşlık öğretim programına hem bireysel hem de toplumsal anlamda ihtiyaç duyulduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, Dijital vatandaşlık, İhtiyaç analizi, Üniversite öğrencileri

Determination of the Needs for Digital Citizenship Course

Öz

Today, with digitalization, some transformations have occurred in the field of citizenship and digital citizenship has emerged. This situation has made it necessary to raise conscious digital citizens. This study aimed to determine the needs for digital citizenship courses at universities. The study was conducted using the case study method. 8 experts and 13 university students, determined by criterion sampling technique, participated in the study. Data were collected with semi-structured interview forms created by the researchers. Content analysis was used to analyze the data. According to the results of the research, there is a digital transformation all over the world and the form and needs of citizenship are changing accordingly. It can be stated that the education system has important duties in order to keep up with this change. In this context, a digital citizenship curriculum is needed both individually and socially in order to raise conscious digital societies and citizens.

Anahtar Kelimeler

Digitalization, Digital citizenship, Needs analysis, University students

Kaynakça

• Aldemir, C. & Avşar, M.N. (2020). Pandemi döneminde dijital vatandaşlık uygulamaları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 148-169.
• Altınay Gazi, Z. (2016). Tüm eğitim kademesinin geleceği için dijital vatandaşlığın içselleştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 41(186), 137 – 148.
• Al-Zahrani, A. (2015). Toward digital citizenship: examining factors affecting participation and involvement in the internet society among higher education students. International Education Studies, 8(12), 203-217.
• Aydemir, M. (2019). Yenilenen sosyal bilgiler dersi öğretim programının dijital vatandaşlık ve alt boyutları açısından incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, (2), 5-38.
• Aydın, A. (2015). Dijital vatandaşlık. Türk Kütüphaneciliği, 29(1), 142-146.
• Başarmak, U. , Yakar, H. , Güneş, E. & Kuş, Z. (2019). Analysis of digital citizenship subject contents of secondary education curricula. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 10 (1), 26-51. https://doi.org/10.17569/tojqi.438333.
• Blaj-Ward, L. & Winter, K., (2019). Engaging students as digital citizens. Higher Education Research and Development, 38 (5), 879-892.
• Brandau, M., Dilley, T., Schaumleffel, C. & Himawan, L.(2021). Digital citizenship among appalachian middle schoolers: the common sense digital citizenship curriculum. Health Education Journal, 81(2), 157-169. https://doi.org/10.1177/00178969211056429
• Buckingham, D. (2008). Defining digital literacy—what do young people need to know about digital media? Digital literacies: Concepts, policies and practices, 30, 73-91.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. 10.Baskı, Ankara: Pegem A Yayınları.
• Capuno, R., Suson, R., Suladay, D., Arnaiz, V., Villarin, I. & Jungoy, E. (2022). Digital citizenship in education and its implication. World Journal on Educational Technology: Current Issues. 14(2), 426-437. https://doi.org/10.18844/wjet.v14i2.6952
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research (pp 582-583). USA: SAGE Publications.
• Choi, M. (2016). A Concept analysis of digital citizenship for democratic citizenship education in the internet age. Theory & Research in Social Education, 44(4), 565-607.
• Choi, M., Glassman, M., & Cristol, D. (2017). What it means to be a citizen in the internet age: development of a reliable and valid digital citizenship scale. Computers & Education, 107, 100–112. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2017.01.002
• Chong, E.K. & Pao, S.S. (2021), Promoting digital citizenship education in junior secondary schools in Hong Kong: Supporting schools in professional development and action research, Asian Education and Development Studies, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/AEDS-09-2020-0219
• Eğmir, E & Erdem, C. (2023). Eğitimde program geliştirme. Ocak, G., Akkaş Baysal, E & Yurtseven, R. (Ed.), Program geliştirmede ihtiyaçların belirlenmesi (s.66-97) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Greenhow, C., & Robelia, B. (2009). Informal learning and identity formation in online social networks. Learning, Media and Technology, 34(2), 119–140. https://doi.org/10.1080/17439880902923580
• Görmez, E. (2016) Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık ve alt boyutları hakkındaki görüşleri (Bir durum çalışması). Turkish Studies, 11(21): 125 – 144 Hızmalı, M. (2022). Üniversite öğrencilerinin dijital veri güvenliği farkındalıklarının dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• June, L., Suk-Kyung, Y., & Yun-Oug, L.(2022). Analysis of the pre-service teachers’ needs for digital citizenship and perception of digital citizenship education. Journal of Digital Convergence, 20(3), 93–103. https://doi.org/10.14400/JDC.2022.20.3.093
• Kaya, A. & Kaya, B. (2014). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algısı. Journal of Human Sciences, 11(2), 346-361.
• Lindsey, L.A. (2015). Preparing teacher candidates for 21st century classrooms: A study of digital citizenship. Doctoral Thesis, Arızona State University.
• Martin, F., Gezer, T. & Wang, C.(2019) Educators’ perceptions of student digital citizenship Practices, Computers in the Schools. 36(4), 238-254, DOI: 10.1080/07380569.2019.1674621
• Mossberger, K., Tolbert, C. J. & McNeal, R. S. (2008). Digital citizenship: The Internet, society, and participation. Cambridge, MA: MIT Press.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publication.
• Özer, Ü., Albayrak Özer, E. & Kaygısız, N. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlığa ilişkin görüşleri. International Congress on Education. 18-21 May. Budapest-Hungary.
• Peker Ünal, D. (2017). Bir öğretim programındaki dijital vatandaşlık öğeleri ve ortaöğretim öğrencilerinin dijital vatandaşlık ögelerine sahip olma durumları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2) , 180-195.
• Ribble, M. (2008).Passport to digital citizenship: journey toward appropriate technology use at school and at home. Learning & Leading with Technology, 36(4), 14-17.
• Sari, İ. (2019). Sosyal bilgiler eğitiminde öğretmenlere uygulanan seminer ve öğrencilere yapılan etkinliklerin katkıları bakımından dijital vatandaşlık olgusu. Yayımlanmış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Sincar, M. (2011). An analysis of prospective teachers’ digital citizenship behaviour norms. International Journal of Cyber Ethics in Education 1(2), https://doi.org/10.4018/ijcee.2011040103
• Sigrid, B. & Gustafsson, E. (2017). Standard setting in education: methodology of educational measurement and assessment. Switzerland: Springer International Publishing.
• Solmaz, M. (2020). Öğretmen adaylarının siber bilgi güvenliği farkındalığı ve dijital vatandaşlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Som Vural, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla dijital vatandaşlık göstergelerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Tan, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin internet kullanımına ilişkin görüşlerinin dijital vatandaşlık kapsamında incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Turan, S. & Karasu Avcı, E. (2018). 2018 sosyal bilgiler öğretim programı'nın dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1) , 28-38.
• TÜİK (2021), Türkiye İstatistik Kurumu, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-BilisimTeknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-202
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.