Modellemeye Dayalı Öğretimin 4. Sınıf Öğrencilerinin Ses Konusundaki Kavramsal Gelişimine Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 2016 Sayı: 7, 22 - 43, 31.10.2016

Onur Birinci Zeki Apaydın

Öz

Bu araştırma ile modelleme döngüsüne göre işlenen ses konusunun ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin bu konudaki

kavramsal gelişimini nasıl etkilediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği

çalışma tek gruplu olup ön test – son test şeklinde yapılandırılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak ilgili

alan yazın ve fen bilimleri dersi öğretim programı çerçevesinde hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme

soruları kullanılmış olup çalışma grubunu Doğu Karadeniz Bölgesinin orta büyüklükteki bir ilçesinde bulunan

bir ilkokulda okuyan ve amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilen bir sınıftaki 33 4. sınıf öğrencisi (16 erkek, 17

kız) oluşturmaktadır. Uygulama 2015 – 2016 eğitim - öğretim yılının ikinci döneminde yapılmış ve öğretim

süreci 6 ders saati sürmüştür. Uygulama öncesi ve sonrasındaki görüşmelerden elde edilen veriler betimsel

olarak analiz edilip kavramsal bilgi düzeylerine göre sınıflandırılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre ses konusunun

modellemeye dayalı olarak öğretimi dördüncü sınıf öğrencilerinin ses kavramına, sesin oluşumu ve sesin

yayılmasına ilişkin kavramsal gelişimini olumlu, ses kaynakları ve ses şiddetine ilişkin kavramsal gelişimini ise

kısmen olumlu etkilemektedir. Ayrıca modellemeye dayalı öğretimin öğrencilerin ses konusundaki kavram

yanılgılarını azalttığı ortaya çıkmıştır. Elde edilen sonuçlara göre yapılacak yeni araştırmalara ve program

geliştirmeye yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Modellemeye dayalı öğretim, ses kavramı, kavramsal gelişim, ilkokul

Kaynakça

• ATASOY, Ş., TEKBIYIK, A. ve GÜLAY, A. (2013). “Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Ses Kavramını Anlamaları Üzerine Kavram Karikatürlerinin Etkisi”, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 176-196
• BİRİNCİ, O. (2013). İlkokul 3. Sınıf Hayat Bilgisi Dersine Yönelik Geliştirilen Doğa Eğitimi Etkinliklerinin Öğrencilerin Doğa Algılarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize
• ÇALIK, M., OKUR, M. ve TAYLOR, N.(2011). “A Comparison of Different Conceptual Change Pedagogies Employed Within The Topic of “Sound Propagation”, Journal of Science Education and Technology, 20, 729–742
• ÇOBAN Ü. G. (2009). Modellemeye Dayalı Fen Öğretiminin Öğrencilerin Kavramsal Anlama Düzeylerine, Bilimsel Süreç Becerilerine, Bilimsel Bilgi ve Varlık Anlayışlarına Etkisi: 7. Sınıf Işık Ünitesi Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• ÇOBAN, Ü. G.ve ERGİN, Ö. (2011). “Bilimsel Bilginin Varlık Alanına Modellemeye Dayalı Öğretimle Bakış”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 211-254 DEMİRCİ, N. ve EFE, S. (2007). “İlköğretim Öğrencilerinin Ses Konusundaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 23-56
• GÜMÜŞ, İ., DEMİR, Y., KOÇAK, E., KAYA, Y. ve KIRICI, Y. (2008). “Modelleme Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 65-90 HALLOUN, A. I. (2006). Modeling theory in science education, Netherlands: Springer
• HREPIC, Z., ZOLLMAN, A. D. ve REBELLO, S. N. (2010). “Identifying Students’ Mental Models of Sound Propagation: The Role of Conceptual Blending in Understanding Conceptual Change”, Physics Education Research, 6, Article: 020114
• KARA, İ., ERDURAN, D.A. ve ÇEKBAŞ, Y. (2008). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Işık Kavramı ile İlgili Bilgi Düzeylerinin Araştırılması”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(16), 46-57
• KARAMUSTAFAOĞLU, S., BACANAK, A., DEĞİRMENCİ, S. ve KARAMUSTAFAOĞLU, O.(2010). “Ses Kavramına Yönelik Bir Çoklu ZekaEtkinliği”, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 125-139 KÜÇÜKÖZER, A. (2009). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ses Konusundaki Kavram Yanılgılarının İncelenmesi”, İlköğretim Online, 8(2), 313-321
• MEB. (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
• MEB. (2005). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflar İçin Fen ve Teknoloji Öğretim Programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları PALİÇ, G. (2011). “Öğrencilerin Ses Kavramına İlişkin Görüşleri ve Bilgi Düzeyleri”, e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 66 – 77
• TÜRKER, E. (2011). Bilimsel Süreç Becerileri Yaklaşımının Model Kullanılarak Uygulanmasının Öğrencilerin Başarılarına, Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine ve Motivasyonlarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon
• ÜNAL, G. (2005). Fen Öğretiminde Derinliğine Öğrenme: “Basınç” Konusunda Modelleme, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık
• YURD, M. ve OLGUN, Ö. S. (2008). “Probleme Dayalı Öğrenme ve Bil-İste-Öğren Stratejisinin Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 386-396