A Review of Complementary Measurement and Evaluation Techniques Used in Science and Technology Classes

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 8, 129 - 141, 30.04.2017

Bayram Özer , Abdullah Karaoğlu

Öz

This study is designed as a descriptive survey study. Data collection tool is developed according to expert opinions to identify teacher opinions and suggestions. Questionnaire has qualitative items. 206 class teachers from 84 primary schools are involved in this study during 2012-2013 school year in Nizip/Gaziantep. Descriptive analyze technique is used to analyze data. The result of this study reveals that concept maps and project based methods are more preferred by 4th and 5th grade teachers in science and technology classes with the reason of highlighting individual competences, evaluating not only the outcome but also the process, providing objective evaluation, giving opportunity to evaluate student in individual basis and including students to the process actively. The obstacles stated by teachers are difficulties to store data, time consuming (preparation and application), inadequate material and environment, insufficient level of readiness of student, and too crowded classes. It is observed that teachers who work in central schools and involved in in-service training programs are more likely to use portfolio, concept map, project, interview and demonstration methods.

Anahtar Kelimeler

Science and technology, teachers’ opinions, complementary measurement and evaluation

Fen ve Teknoloji Derslerinde Kullanılan Tamamlayıcı Ölçme-Değerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi

Öz

Çalışma betimsel bir araştırma olup tarama modeli ile yürütülmüştür. Öğretmenlerin fen ve teknoloji derslerinde kullanılan tamamlayıcı ölçme – değerlendirme yöntemleri hakkındaki görüş ve önerilerini belirlemek amacıyla uzman görüşleri alınarak bir anket geliştirilmiştir. Ankette nitel sorular kullanılmıştır. Anket 2012–2013 eğitim-öğretim yılında Gaziantep’in Nizip ilçesinde bulunan 84 İlköğretim okulundaki 206 Sınıf Öğretmenine uygulanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz teknikleri ile çözümlenerek yorumlanmıştır. Ölçekte olumsuz ifadeler ters çevrilerek güvenirlik analizi yapılmış ve faktör yükü 0.35 altında olan 3 madde anketten çıkartılmıştır. Bu maddeler testten atıldıktan sonra anketin güvenirlik katsayısı 0.88 olarak hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda; İlköğretim 4. ve 5. sınıf Fen ve Teknoloji Derslerinde kavram haritaları ve proje yönteminin öğretmenler tarafından daha fazla tercih edildiği, bireysel yeteneklerini öne çıkardığı, sadece ürünü değil süreci de değerlendirdiği, objektif değerlendirme sağladığı, öğrencileri bireysel olarak tanıma fırsatı verdiği ve öğrenciyi sürece dâhil ettiği için kullandıkları ortaya çıkmıştır. Verilerin depolanmasının zor olması ve fazladan yük getirmesi, hazırlama ve uygulamanın fazla zaman alması, yeterli materyalin ve ortamın sağlanamaması, öğrencilerin hazır bulunuşluklarının yeterli olmaması, sınıf mevcudunun fazla olması gibi nedenler bu tekniklerin kullanımında karşılaşılan güçlükler olarak ifade edilmiştir. Ürün seçki dosyası (portfolyo), kavram haritası, proje, görüşme ve gösteri yöntemini görev yeri merkez olan öğretmenlerin daha fazla kullandıkları ve hizmet içi eğitime daha fazla sayıda katılan öğretmenlerin tanılayıcı ölçme ve değerlendirme tekniklerini daha fazla tercih ettikleri anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fen ve Teknoloji, Öğretmen Görüşleri, Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme

Kaynakça

• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. & Bıçak, B. (2006). Geleneksel-Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baki, A. & Birgin, O. (2004). Alternatif değerlendirme aracı olarak bilgisayar destekli bireysel gelişim dosyası uygulamasından yansımalar: Bir özel durum çalışması. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 3(3), 79 – 99. http://www.tojet.net/articles/ v3i3/3311.pdf adresinden 6 Ocak 2016 tarihinde edinilmiştir.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Bayram, H. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Tamamlayıcı Ölçme Değerlendirme Yöntemi Olarak Portfolyo (Öğrenci Ürün) Dosyası, Performans ve Proje Görevi Uygulamasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Kilis).
• Benli, N. (2010). İlköğretim 1. Kademede Verilen Performans Görevlerinin Öğretmen ve Veli Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay).
• Çakıcı, Y. (2008). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Yapılandırmacı Yaklaşım. Ö. Taşkın (Editör). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. Ankara. Pegem Akademi Yayıncılık, ss.1-22.
• Çalışkan, İ. (2009). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımlarını Kullanma Becerileri İle Fen ve Teknoloji Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Bu Yaklaşımlarla İlgili Görüşleri Hakkında Durum Belirleme Çalışması. (Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara).
• Ercan, F. ve Altun, S. A. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 4. ve 5. Sınıflar Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri, Eğitimde Yansımalar: VII. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 311-319.
• Erdemir, Z. A. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Ölçme Değerlendirme Tekniklerini Etkin Kullanabilme Yeterliklerinin Araştırılması (Kahramanmaraş Örneği), (Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş).
• Gömleksiz, M. N. & Bulut, İ. (2007). Yeni Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 32(2007), 76 – 88.
• Gömleksiz, M. N. (2005). Yeni ilköğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi, Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 339–384.
• Kanatlı, F. (2008). Tamamlayıcı Ölçme Değerlendirme Teknikleri Konusunda Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Karamanoğlu, S. S. (2006), İlköğretim Öğrencilerinin Fen Başarılarının Değerlendirilmesinde Sorgulama Programının Kullanılması: Portfolyo, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, M. (2005). Öğretmenin Rolü ve Görevlerine İlişkin Görüşlerin Yeni İlköğretim Programı Çerçevesinde Değerlendirilmesi,Eğitimde Yansımalar: VIII, Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 41-50.
• Korkmaz, Y. (2009) “Fen Öğretiminde Rubrik Kullanma Eğitiminin Öğretmenlerin Ölçme Ve Değerlendirmeye İlişkin Görüş ve Uygulamalarına Etkisi” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Fen Bilgisi Eğitimi Programı, Konya.
• Kutlu, Ö. (2002). “Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeni Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımlarını İçerme Düzeyi. Uluslararası Katılımlı 2000’li Yıllarda I. Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu”. 29-31 Mayıs. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. M.E.B., Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, 2004. İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4–5. Sınıflar) Öğretim Programı. M.E.B., Ankara.
• Okur, M. (2008) 4. Ve 5. Sınıf Öğretmenlerinin Fen Ve Teknoloji Dersinde Kullanılan Tamamlayıcı Ölçme Ve Değerlendirme Tekniklerine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Orhan, A. T. (2007) Fen Eğitiminde Tamamlayıcı Ölçme Ve Değerlendirme Yöntemlerinin İlköğretim Öğretmen Adayı, Öğretmen Ve Öğrenci Boyutu Dikkate Alınarak İncelenmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Önal, İ. (2005). İlköğretim Fen Bilgisi Öğretiminde Performans Dayanaklı Durum Belirleme Uygulaması Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi,Ankara.
• Özçelik, A. (2011) Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Araçlarını Kullanma Sıklıkları Ve Karşılaştıkları Sorunlar, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Özçelik, Durmuş, Ali (1987). Ölçme ve Değerlendirme, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 191,Ankara.
• Özçelik, D., A. (1998). Ölçme ve Değerlendirme, ÖSYM Yayınları, Ankara.
• Özsevgeç, T. (2008). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Ö. Taşkın (Editör). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, ss.365-419’daki bölüm.
• Shakoor, Waheedah, A. (2006). Alternative Assessments for determining The English Language Proficiency Level of English Language Learners for Placement Purposes, Doctora Thesis George Washington University, United States.
• Şahin, İsmet (2008). Yeni ilköğretim birinci kademe fen ve teknoloji programının değerlendirilmesi, Milli Eğitim, 177, 181-207.
• Şekel, S., 2007. Yeni Fen ve Teknoloji Öğretim Programının Öğretmen Görüşleri Işığında Değerlendirilmesi; (Gümüşhane İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Şenel, T. (2008) Fen Ve Teknoloji Öğretmenleri İçin Tamamlayıcı Ölçme Ve Değerlendirme Tekniklerine Yönelik Bir Hizmet İçi Eğitim Programının Etkililiğinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Tan, Ş. ve Erdoğan, A. (2004). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Tekışık, H. H. (2005). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulanmasına Öğretmenlerin Hazırlanması, Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri.
• Yazıcı. F. (2012) İlköğretim 6-8. Sınıf Öğretmenlerinin Ölçme-Değerlendirme Yaklaşımlarını Kullanabilme Durumları: Erzurum Örneklemi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Erzurum.
• Yeşilyurt, E. (2012). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan ölçme-değerlendirme yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler, Turkish Studies, 7(2), 1183-1205.
• Yeşilyurt, E. & Yaraş, Z. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin algıladıkları bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 95-118.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.
• Yıldız, Uyanık N. (2004), Matematik Eğitiminde Ölçme Değerlendirme Üzerine, Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, Mart, 12/1, 97–104.