5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABININ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt 2019, Sayı 13, 67 - 94, 29.10.2019

Aysel ARSLAN Ali Osman ENGİN

https://doi.org/10.46778/goputeb.570245

Öz

Bu çalışmanın amacı 2017-2018 eğitim-öğretim yılında uygulamaya konulan 5. sınıf Türkçe Dersi Öğretim Programı’na göre hazırlanan Türkçe ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesidir. Araştırmaya dâhil edilen çalışma grubu 2017-2018 eğitim-öğretim akademik yılı bahar döneminde Gaziantep ili Şahinbey ilçesindeki 18 farklı ortaokulda MEB bünyesinde görev yapan 25 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada nitel araştırmalar için uygun olan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesi amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Öğretmenlere, 5. sınıf Türkçe ders kitabının, Türkçe dersi programında yer alan kazanımlara uygunluğu; kitaptaki metinlerin öğrenci seviyesine uygunluğu, kitabın dil bilgisi yapıları, içerdiği kelimeler, görseller vb. unsurlar yönünden değerlendirilmesinin yapılması; kitaptaki etkinliklerin dersin kazanımlarına ve öğrenci düzeyine uygunluğu; ölçme-değerlendirme açısından yeterliliği; ders kitabını uygularken karşılaştıkları sorunlar; genel düşüncelerinin neler olduğu sorulmuştur. Verilerin analizinde içerik analizi ve feekans analizi teknikleri kullanılmıştır. Öğretmenlerin genel olarak 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinleri ve etkinlikleri kazanımlara, öğrenci düzeyine uygunluk açısından olumlu değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Öğretmenlerin Türkçe ders kitabını uygularken karşılaştıkları başlıca sorunların; zaman sıkıntısı, materyal eksikliği ve kılavuz kitabının olmaması olduğu belirlenmiştir. Öğretmenler ayrıca Türkçe dersine ilişkin materyallerin bir an önce giderilmesi, kılavuz kitaplarının yeniden verilmesi, program ve ders kitabı hazırlarken öğretmen görüşlerine daha fazla yer verilmesi gerektiğini düşündüklerini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ders kitabı, öğretim programı, Türkçe öğretmeni, eğitim, öğretim

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (2004). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Adıgüzel, A. (1997). Yenilenen ilköğretim programının uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 77-94.
• Adıgüzel, O. C., & Özüdoğru, F. (2014). İlkokul 2. sınıf İngilizce öğretim programına yönelik aydınlatıcı değerlendirme modeline dayalı program değerlendirme ölçeği çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 124-136.
• Arı, S. (2008). MEB. İlköğretim yedinci sınıf Türkçe ders kitabında resimlerin içerikle uyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Arslan, M., & Eraslan, L. (2003). Yeni eğitim paradigması ve Türk eğitim sisteminde dönüşüm gerekliliği. Milli Eğitim Dergisi, 160. 12 Temmuz 2018 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/arslan-eraslan.htm adresinden alınmıştır.
• Ayhan, Y. (2010). İlköğretim 5. sınıf Türkçe ders kitabı resimlemelerinin biçim ve içerik açısından 11 yaş grubuna uygunluğu ve aynı yaş grubu öğrencilerin yaptığı resimlemelerle karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bağcı, H., & Ünal, Y. (2013). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 12-28.
• Baldan, N. (2009). Yeni program 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin kelime serveti ve güçlük seviyesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: an ıntroduction to theory and methods. USA: Allyn and Bacon.
• Bulut, M., & Orhan, S. (2012). Türkçe-Edebiyat ders kitaplarının dil ve kültür aktarımındaki rolü ve önemi üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 297-311.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (11. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Canlı, S. (2015). Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin belirlenmesinde çocuğa görelik ilkesi. Journal of Language Education and Research, 1(1), 98-123.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev.). (3. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çalık, T. (2006). Eğitimle ilgili bazı temel kavramlar. L. Küçükahmet (Ed.). Eğitim bilimine giriş içinde (s. 14-21). (6. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çeçen, M. A., & Çiftçi, Ö. (2007) İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 173, 39-49.
• Demirel, Ö. (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Doğan, B., & Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Duman, B. (2004). İlköğretim Türkçe programının değerlendirilmesi: Konya ve Muğla örneklerinin karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 85-108.
• Epçaçan, C., & Okçu, V. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 40(187), 39-51.
• Erdem, E. (2001). Program geliştirmede yapılandırmacı yaklaşım. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Ertürk, S. (1973). Eğitimde program geliştirme. (3. Baskı). Ankara: Yelkentepe Yayınları.
• Glaser, B., & Strauss, A. L. (1967) Discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Chicago: Aidine.
• Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
• Guba, E. G., & Lıncoln, Y. S. (1985). Naturalisticinquiry. California: SAGE.
• İnam Çelik. G. (2009). İlköğretim okulları 4. sınıf İngilizce dersi öğretim programının değerlendirilmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Kaptan, S. (1973). Bilimsel araştırma teknikleri. Ankara: Rehber Yayınevi.
• Karadağ, Ö. (2012). Anlama becerileri açısından Türkçe dersi öğretim programına (6, 7, 8. sınıflar) eleştirel bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(1), 97-110.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kutlu, Ö. (1999). İlköğretim okullarındaki Türkçe ders kitaplarındaki okuma parçalarına dayalı olarak hazırlanmış sorular üzerine bir inceleme. Eğitim ve Bilim, 23(111), 14-21.
• MEB (2018). Taslak ders kitapları ve e-içeriklerinin panel incelemesi. 02 Ağustos 2018 tarihinde https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_04/11161342_kurul_mu776talaasY.pdf adresinden alınmıştır.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma. Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). (3. Basımdan çeviri). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. S. A. Altun & A. Ersoy (Çev.). (2. Baskı). Ankara: PegemA Akademi.
• Oliva, F. P. (2018). Program geliştirme. K. Gündoğdu (Çev. Ed.). Ankara: PegemA Akademi.
• Orbeyi, S., & Güven, B. (2008). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının değerlendirme öğesine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 133-147.
• Öksüzoğlu, A. F. (2006). Eğitim biliminin tarihsel gelişimi. L. Küçükahmet (Ed.). Eğitim bilimine giriş içinde (s. 14-21). (6. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özkara, Y. (2006). Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarının Türkçe programında geçen yazma kazanımlarını karşılama durumu. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, 1, 38-47.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Susar Kırmızı, F., & Akkaya, N. (2010). Yeni Türkçe dersi öğretim programının uygulamasına ilişkin olarak branş öğretmenlerinin görüşleri. Millî Eğitim Dergisi, 185, 33-47.
• Şahin, A. (2008). İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi.
• Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 133-146.
• Topses, G. (2006). Bir bilim olarak eğitimin temelleri. L. Küçükahmet (Ed.). Eğitim bilimine giriş içinde (s. 24-44). (6. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ünsal, Y., & Güneş, B. (2004). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak meb lise 1. sınıf fizik ders kitabının eleştirel olarak incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 305-321.
• Varış, F. (1971). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Yalın, H. H. (1999). Öğretim teknolojisi ve materyal geliştirme (1. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yaylı, D., & Solak, M. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında ve öğretmen kılavuz kitaplarında yer alan yazma etkinliklerine dair öğretmen görüşleri. Electronic Turkish Studies, 9(6), 1139-1151.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.