AKADEMİSYENLERDE İŞ SAĞLIĞI VE İŞ SAĞLIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 18, 19.06.2019

Ramazan Şahin , Seçil Özkan Mustafa Necmi İlhan

Öz

Akademisyenlik,
üniversite veya benzeri öğretim faaliyetlerinin verildiği kurumlarda, eğitim ve
araştırma çalışmaları gerçekleştiren ve çalıştığı bilimsel alana kendi
perspektifi doğrultusunda katkı sağlayan meslektir. İş sağlığı, yapılan iş
nedeniyle, çalışanın karşılaşabileceği risklere ve bunun sonucunda meydana
gelebilecek sağlık sorunları veya meslek hastalıklarına karşı koruma ve
önlemeye yönelik çalışmaları kapsar. Globalleşen dünyada ve ülkemizde,
sanayileşme ve teknolojik gelişmelerin çok hızlı bir şekilde ilerlemesi,
toplumların eğitim, sosyal çevre, kültür ve bilinç düzeyinin gelişerek
artmasına sebep olmakla birlikte, aynı zamanda çalışanların sağlığı üzerinde
çokça tehdit unsurunu da beraberinde getirmektedir. Akademisyen olarak
çalışanlarda, tıpkı diğer meslek gruplarında gözlendiği gibi fiziksel,
kimyasal, biyolojik, psiko-sosyal, ergonomik gibi birçok kişisel ve çevresel
risk faktörlerinden etkilenirler. Depresyon ve anksiyete, iş yükü ve stresi,
tükenmişlik gibi psikolojik etmenler, akademisyen olarak çalışanların iş
sağlığını ve güvenliğini etkileyebilecek kişisel faktörlerin
başlıcalarıdır.  Aynı pozisyonda uzun
süre kalma, uygunsuz duruş pozisyonları, devamlı-tekrarlayıcı hareketler ile
ekranlı araçların kullanımı, gürültü, termal konfor, aydınlatma ve kimyasallar
(bazı kırtasiye malzemeleri ve tonerler) gibi fiziksel ve çevresel faktörlerde
akademisyenlerin iş sağlığını etkileyen önemli unsurlardır. Akademisyenlerin iş
sağlıklarının geliştirilebilmesi için bu faktörlerin tespitine ve önlenmesine
yönelik çalışmalar yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akademisyen, iş sağlığı, kişisel faktörler, çevresel faktörler

Kaynakça

• 1. Günal İH. Onur Hamzaoğlu Olayı ya da Akademisyen Kimdir? 2012. 2. Arı M. Akademisyen olmak: Genç akademisyenlere öneriler. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi. 2018;2(2):450-5. 3. Çetin Ms, Altay O, Öztürk H, Kurumer G, Karabay G. Ofis Koltuğu Anket Çalışması ve Masaj Mekanizması Tasarımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi. 2018;20(60):804-16. 4. Demir R, Türkmen E, Doğan A. Akademisyenlerin tükenmişlik düzeylerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research. 2015;1(4):986-1008. 5. Çiçek Ö, Öçal M. Dünyada ve Türkiye’de İş Sağliği ve İş Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 2016;5(11):106-29. 6. Altinel H, Sağlığı İ, Güvenliği İ. Ankara. Detay Yayıncılık. 2011. 7. Snashall D, Patel D. ABC of occupational and environmental medicine: John Wiley & Sons; 2012. 8. Şenerkal R. Üniversitelerde akedemik personele yönelik mobbing süreci: mobbing davranışları ile akademisyenlerin sağlığı ve bireysel performansı ilişkisi: ESOGÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2014. 9. Meydanlıoğlu A. Sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği. 2013. 10. Gazete R. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği. Tarih; 2012. 11. Saygun M. Sağlık Çalışanlarında İş Sağlığı Ve Güvenliği Sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2012;11(4). 12. Mollaoğlu M, Fertelli TK, Tuncay FÖ. Hastanede çalışan hemşirelerin çalışma ortamlarına ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5(15):17-30. 13. Özkılıç Ö, Güvenliği İSV. Yönetim Sistemleri Ve Risk Değerlendirme Metodolojileri. Türkiye ĠĢveren Sendikaları Konfederasyonu. 2005. 14. Yildirim Dya. Sağlık alanında çalışan akademisyenlerin karşılaştıkları psikolojik şiddet davranışları ve bu davranışların etkileri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 2010;30(2):559-70. 15. Turunç Y. Fabrika işçilerinde stres kaynakları ve stresle başa çıkma yöntemleri 2009. 16. Aycan Z, Eskin M, Yavuz S. Hayat dengesi: İş, aile ve özel hayatı dengeleme sanatı: Sistem Yayıncılık; 2007. 17. Gümüştekin GE, Öztemiz AB. Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2005;14(1):271-88. 18. Dağdeviren M, Eraslan E, Mustafa K. çalişanlarin toplam iş yükü seviyelerinin belirlenmesine yönelik bir model ve uygulamasi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2005;20(4). 19. Karadağ M, Cankul İ. Hekimlerde Zihinsel İş Yükü Değerlendirmesi. The Journal of Academic Social Science Studies. 2015;35:361-70. 20. Baysal A. Lise ve dengi okul öğretmenlerinde meslekte tükenmişliğe etki eden faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. 1995. 21. Koç H, Topaloğlu M. Yönetim bilimi. Seçkin Yayıncılık, Ankara. 2010. 22. Budak G, Sürgevil O. Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2005;20(2). 23. Otacioğlu SG. Müzik öğretmenlerinde tükenmişlik sendromu ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;9(15). 24. Tuğrul B, ÇELİK UPE. normal çocuklarla çalişan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2002;12(12):1-11. 25. Topaloğlu M, Koç H, Yavuz E. Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Kamu-İş Dergisi. 2007;9(3):31-52. 26. Pienaar C, Bester C. Addressing career obstacles within a changing higher education work environment: Perspectives of academics. South African journal of psychology. 2009;39(3):376-85. 27. Köknel Ö. Günlük hayatta ruh sağlığı: Alfa; 2000. 28. Mete L. Depresyon: hüzünden melankoliye: İletişim Yayınları; 2000. 29. Mantar A, Yemez B, Alkın T. Anksiyete duyarlılığı ve psikiyatrik bozukluklardaki yeri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011;22:187-93.