Okul Öncesi Eğitim Programının CIPP Modeline Göre Öğretmen Görüşleri Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 140 - 164, 31.12.2021

Nazan Yalçın Melike Özyurt

Öz

Bu çalışmanın amacı okul öncesi eğitim programının Stufflebeam’in bağlam, girdi, süreç ve ürün değerlendirme modeline göre değerlendirilmesidir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırma verileri 2020-2021 eğitim öğretim yılında Kilis il merkezi ve ilçelerindeki MEB’e bağlı okul öncesi eğitim kurumları ve ilkokul bünyesindeki anasınıflarında görev yapan 12 okul öncesi öğretmeninden elde edilmiştir. Katılımcılar seçkisiz olmayan örnekleme yönteminden maksimum çeşitlilik örneklemeye ve gönüllülük ilkesine göre belirlenmiştir. Çalışmada veriler yarı yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Bu görüşmelerde katılımcılara okul öncesi eğitim programını bağlam, girdi, süreç ve ürün boyutunda irdelemelerine yönelik açık uçlu dört soru yöneltilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin programı uygularken en çok bağlam boyutunda sıkıntı yaşadıkları belirlenmiştir. Öğretmenler görev yapmakta oldukları okulların fiziki alt yapılarının donanımsız olduğunu bu nedenle okul öncesi eğitim programının bölgesel şartların göz önüne alınarak geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapmışlardır. Girdi boyutuna ilişkin ise öğretmenler farklı aile yapılarının ve çocukların bireysel farklılıklarının göz önüne alınmadığı yönünde görüş bildirmişlerdir. Süreç boyutuyla ilgili olarak da ev uygulamalarının desteklenmesi ve değerlendirme faaliyetlerinin yapılması gerektiği öğretmen görüşüne göre tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada gerekli durumlarda öğrenme merkezlerinin ihtiyaca göre güncellenmesi yönündeki çalışmaların da sınırlı kaldığı sonucuna varılmıştır. Okul öncesi eğitim programının ürün boyutuna ilişkin ise değerlendirildiğinde öğretmenlerin görüşlerinin programın etkili olduğu ancak ailesel etkenlerin desteklenmesi yönünde eksikliklerin olduğu görüşüne sahip oldukları belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stufflebeam, Bağlam, Girdi, Süreç ve Ürün, Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Eğitim Programı.

Stufflebeam Of Preschool Educatıon Program Context, Input, ProcessAnd Product EvaluatıonAccordıngTo The Modeli

Öz

ABSTRACT
The aim of this study is toevaluate the preschool education curriculum according to Stufflebeam's context, input, process and product evaluation model. The research was designed as a case study, one of the qualitative research methods. Research data were obtained from 12 pre-school teachers working in preschool education institutions and primary schools in Kilis city center and its districts in the 2020-2021 academic year. Participants were determined from non-random sampling method to maximum variation sampling and on a voluntary basis. The data in the study were obtained through semi-structured interviews. In these interviews, four open-ended questions were asked to the participants to examine the preschool education program in terms of context, input, process and product. Content analysis was used in the analysis of the obtained data. As a result of the research, it was determined that the teachers had the most problems in the context dimension while implementing the program. The teachers emphasized that the physical infrastructure of the schools they work in is unequipped, so the pre-school education program should be developed by taking into account the regional conditions. Regarding the input dimension, teachers stated that different family structures and individual differences of children are not taken into account. Regarding the process dimension, it was determined according to the opinion of the teachers that home practices should be supported and evaluation activities should be carried out. Inaddition, it was concluded in the research that the studies on updating the learning centers according to the needs were limited when necessary. When the product dimension of the preschool education program is evaluated, it is stated that the teachers' opinions are that the program is effective but there are deficiencies in supporting familial factors.

Anahtar Kelimeler

Stufflebeam, Context, Input, Processand Product, Preschool Education, Preschool Education Program.

Kaynakça

• Akbaba, Altun, S. (2009). An investigation of teachers’, parents’, and students’ opinions on elementary students’ academic failure. Elementary Education Online, 8(2), 567-586.
• Akman, G. (2014). Nicel ve nitel araştırma yöntemleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Çay Meslek Yüksekokul, İşletme Yönetimi Programı, Yönetim ve Organizasyon Bölümü.
• Aktaş Arnas,Y. (2002). “Bir Öğrenme Merkezi Olarak Blok Köşesi”, Çoluk Çocuk Dergisi, Kasım Sayısı, 14-15.
• Aslan, M. ve Sağlam, M. (2017). Methodological investigation of the curriculum evaluation theses completed between the years 2006-2015 in Turkey. Universal Journal of Educational Research, 5(9), 1468-1478.
• Aslan, M., ve Uygun, N. (2019). Okul öncesi eğitim programının Stufflebeam’in bağlam, girdi, süreç ve ürün (BGSÜ) değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 44(200).
• Aydın, O., Madi, B., Alpanda, S., ve Sazcı, A. (2012). MEB okul öncesi eğitim programının nörogelişimsel açıdan değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (36), 69-93.
• Başaran, İ. E. (1998). Eğitim psikolojisi. Ankara: Aydan Web Tesisleri
• Başaran, S. T., ve Ulubey, Ö. (2018). 2013 okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(2), 1.
• Berk, L. E. (2013). Bebekler ve çocuklar: Doğum öncesinden orta çocukluğa (N. Işıkoğlu Erdoğan, Çev.). Ankara: Nobel.
• Can, E. ve Kılıç, Ş. (2019). Okul Öncesi Eğitim: Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Milli Eğitim Dergisi, Millî Eğitim Dergisi Temel Eğitim Özel Sayısı, 48(1), 483-519
• Çaltık, İ., ve Kandır, A. (2006). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Görevli Öğretmenlerin 2002 Okul Öncesi Eğitim Programında Aile Katılımının Sağlanmasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. I. UluslarArası Ev Ekonomisi Kongresi, Ankara.
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
• Diken, İ. H. (2014). Erken çocukluk eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Duffy, B. (2006). Supporting creativity and imagination in the early years. McGraw-Hill Education (UK).
• Düzgün, Ü. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin okulöncesi eğitim programı ve 2012 değişikliklerinin uygulanmasına ilişkin görüşleri (Kayseri ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Edie, D., and Schmid, D. (2007). Brain development and early learning. A Policy brief publication of Wisconsin Council on Children and Families., https://larrycuban.files.wordpress.com/2013/04/brain_dev_and_early_learning.pdf. adresinden 20 Eylül 2021 tarihinde alınmıştır.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ertürk, S. (2013). Eğitimde ‘’program" geliştirme. Edge Akademi.
• Göle, M. O. ve Temel, F. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin nitelikli bir okul öncesi eğitim programında bulunması gereken özelliklere ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 663-684.
• He, Y. (2015). Investigation on the Development of Preschool Education Informationization of Ethnic Region in Gansu, China. International Journal of Higher Education, 4(3), 161-167.
• Kalemci, F., (1998). Okul öncesi eğitim kurumlarının çevre düzenlemesi ve çalışan eğitimci personelin nitelikleri yönünden incelenmesi, Ankara, s.13.
• Kandır, A., Alpan, U. Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 14(14), 33-38.
• Kelly, A. V. (2004). The Curriculum theory and practice. (5th. Ed.). London: Sage Publications.
• Kök, M., Koçyigit, S., Tugluk, M.N. ve Bay, E. (2008). Okul öncesi dönem çocuklarında görülen sorunların öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 82-93.
• Kubanç, Y. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarının fiziki durumunun incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (31).
• Kuru Turaşlı, N. (2018). Okul öncesi eğitimin tanımı, kapsamı ve önemi. G. Haktanır (Ed.), Erken çocukluk eğitimine giriş içinde (s. 9-30). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kurt, A. ve Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178), 199-224.
• Kurşunlu, E. (2018). Türkiye’deki okul öncesi eğitim kurumlarının fiziksel özelliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB.
• Oktay, A. (1990). Türkiye’de okul öncesi eğitim. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2, 151-160.
• Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (2004). Curriculum: Foundations, principles and issues. Boston: Pearson/Allyn andBacon.
• Özel, E. ve Zelyurt, H. (2016). Anne baba eğitiminin aile çocuk ilişkilerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmalar Dergisi,16(36), 9-34 http://dx.doi.org/10.21560/spcd.60151.
• Robinson, B. (2002). The CIPP approach to evaluation. Collit project, 4.
• Sapsağlam, Ö. (2013). Değerlendirme boyutuyla okul öncesi eğitim programları (1952- 2013). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 63-73.
• Sabancı, A., Altun, M., ve Uçar Altun, S. (2018) Okul Yöneticilerinin, Öğretmenlerin ve Velilerin Görüşlerine Göre Anasınıfı Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24(2), 339-385.
• Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim program hangi yeterlikleri kazandırmalıdır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10).
• Stufflebeam, D. L., Madaus, G. F., & Kellaghan, T. (2002). Evaluation models: Viewpoints on educational and human services evaluation. Dordrechts: Springer.
• Stufflebeam, D.L., (2003). Okullarda değerlendirmenin kurumsallaştırılması. Gelen eğitsel değerlendirmenin Uluslararası el kitabında (s. 775-805). Springer, Dordrecht.
• Şimşek, H. A., ve Eroğlu, Ö. (2021) Türkiye’de okul öncesi eğitime eleştirel pedagojik yaklaşım. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 387-397.
• Temel, F. (2010). Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları. Ankara: Anı.
• Tok, E. (2010). “Okul Öncesi Eğitimde Eğitim Ortamları”, Okul Öncesi Eğitime Giriş, Ankara: Pegen Akademi.
• Trawick Smith, J. (2013). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı (B. Akman, Çev.). Ankara: Nobel. Tyler, R. W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction (Illinois, University of Chicago Press).
• Ülgen, G. (1997). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Yavuzer, H. (1995). Yaygın anne-baba tutumları. Ana-Baba Okulu (5. baskı). Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Yazar, A. (2013). Okul öncesi eğitim programının ilkokula hazırlık açısından etkililiğinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, V. Y. (2021) Okul öncesi eğitim program bağlamında ailelerin evde yapmış oldukları eğitim-öğretim çalışmalarının değerlendirilmesi. Elektronik sosyalbilimler dergisi, 20(77), 40-54.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Altıncı Baskı. Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case Study Research Design and Methods (3. Baskı). London: Sage Publications.