Etik İlkeler ve Yayın Politikası
- ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi yayın süreçleri, bilimsel yöntemler ve etik ilkeler çerçevesinde geliştirilen ve üretilen bilginin, tarafsız ve yine etik ilkelere uygun şekilde değerlendirilmesi ve paylaşımını önceleyen bir sisteme dayalıdır. Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği yönergesi ve uluslararası anlamda Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehber ve politikalar göz önünde bulundurulduğunda, GÜİİBD, yayın süreçlerini oluşturan her bir bileşen-paydaş belirli etik sorumluluklara sahiptir.
Etik dışı bir durumla karşılaştığınızda lütfen iibfd@gmail.com adresine bilgilendirme yapınız.
YAYIN POLİTİKASI
Dergiye gönderilen çalışmalar, ilgili editör tarafından şekil ve içerik yönünden ön incelemeye alınıp, dergide kurallarına uygun olması durumunda ilgili alandaki en az iki hakeme gönderilmektedir. Hakem değerlendirilmesi çift-kör hakemlik sürecine göre yazar ve hakem bilgilerinin gizliliği esasına göre yürütülmektedir.
Hakemlerden gelen raporlara göre, makalenin aynen yayınlanmasına (kabul), ekleme veya çıkarma istenmesine (düzeltme) veya yayınlanmamasına (ret) karar verilmekte olup bu karar yazar veya yazarlara en çok 2 ay içerisinde bildirilmektedir. Düzeltme verilen makaleler yazarı veya yazarları tarafından belirtilen süre içerisinde düzeltilmedikçe yayınlanmaz. Hakem değerlendirme süreci, olumlu olan eserler yayımlanmak üzere sıraya alınmaktadır.
Makalelerdeki görüş ve bilimsel sorumluluklar yazar veya yazarlara ait olup, dergi ile hiçbir ilişkisi yoktur. Eserin yayımlanmasına karar verilmesi durumunda yazarlar yayın haklarını dergiye devretmiş olurlar. Dergide yayımlanan yazılar, dergi yönetimin yazılı izni olmadan hiçbir şekilde çoğaltılamaz ve başka bir yerde basılı ya da elektronik olarak tekrar yayımlanamaz. Dergiye makale gönderen yazar, bu ilkeleri kabul etmiş sayılır
ETİK İLKELER ve ETİK KURUL ONAYI
TR Dizin 2020 yılı Dergi Değerlendirme Kriterleri gereğince tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için “Etik Kurul Onayı” alınmış olmalı ve bu onay çalışmada belirtilmeli ve belgelenmelidir.
TR DİZİN Değerlendirme Kriterleri Madde 8’de yer alan bu değişiklik üzerine 2020 yılında başlayan etik kurul izni gerektiren çalışmalarda Etik Kurul Onayında yer alan izinle ilgili bilgilerin (etik kurul adı, tarih ve sayı numarası) makalenin yöntem bölümünde ve ayrıca makalenin ilk/son sayfasında yer alması zorunlu kılınmaktadır. 2020 öncesi tamamlanmış çalışmalar için etik kurul izni gerekli değildir.
TR Dizin’in “Etik Kurul Onay” belgesi için belirlenen kriterler:
1. Sosyal bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
3. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.
Bu doğrultuda GÜİİBD’e gönderilecek;
1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen bütün araştırmalarda;
2. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı araştırmalarda;
3. İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalarda;
4. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda;
5. Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif araştırmalarda
etik kurula ilişkin bilgilere yöntem bölümünde yer verilmesi ayrıca araştırma ve yayın etiğine uyulması gerekmektedir.
Araştırma makaleleri dışında gönderilecek olgu sunumlarında ise;
1. Aydınlatılmış onam formunun alındığının belirtilmesi;
2. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi ve kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
Derleme makaleler için Etik Kurul Onayı istenilmeyecektir.
Dergiye gönderilen çalışmalarda ilgili Etik Görev ve Sorumluluklar:
Yazar(lar)
• Yazarların hazırlamış oldukları bilimsel çalışmalar, içerdikleri fikir, içerik, yöntem ve veriler bakımından özgün olmalıdır. Mevcut bilimsel çalışmalardan kısmen ya da tamamen edinilen/yararlanılan fikir, içerik, yöntem ve veriler olması durumunda, bu durum bilimsel ve tik kurallara uygun biçimde referans verilerek/alıntı ve atıf yapılarak gerekli kaynak gösterimleri oluşturulmalıdır.
• Yazarlar, başka bir bilimsel dergide yayınlanmış, değerlendirilme süreci tamamlanarak yayınlanma aşamasında olan ya da değerlendirme aşamasında olan bilimsel çalışmalarını dergide değerlendirilmek ve yayımlanmak üzere gönderemezler.
• Yazarlar gönderdikleri çalışmaları destekleyen kuruluşları, finansal kaynakları veya çıkar çatışmasını beyan etmekle yükümlüdürler.
• Yazarlar yayın değerlendirme süreçleri çerçevesinde, GÜİİBD tarafından talep edilebilecek, bilimsel çalışmalarına temel teşkil eden ham veri ya da ilave bilgileri, GÜİİBD temsilen yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdırlar.
• Yazarlar hazırlamış oldukları bilimsel çalışmada kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma ve/veya analizlere ilişkin gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeyi, değerlendirme aşaması sona ermeden GÜİİBD’ne sunmalıdırlar.
• Yazarların halihazırda yayınlanmış, değerlendirme süreci tamamlanarak erken görünüm şeklinde yayınlanan veya değerlendirme aşamasındaki bilimsel çalışmalarına ilişkin herhangi bir yanlış ya da hatanın fark edilmesi durumunda, GÜİİBD ilgili organları ile bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme iş ve işlemlerinde işbirliği yapma yükümlülüğündedir
• Değerlendirme süreci başlamış bir bilimsel çalışmaya ilişkin, yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, kişi ya da kişilerin yazarlar arasından çıkarılması gibi işlemler önerilmemelidir. Ancak, DergiPark süreç yönetimi üzerinden, bu ve benzeri talepleri içeren işlemler, ilgili talebin sorumlu yazar tarafından diğer tüm yazarların da imzalı talep ve olurlarını içerecek şekilde dergi editörüne iletilmesi durumunda dikkate alınabilecektir.
• Çalışmaya, bilimsel katkısı bulunmayan kişi ya da kişiler yazarlar arasına dâhil edilmemelidir. Bilimsel çalışmanın, planlanması, tasarımı, verilerin toplanması ve analiz edilmesi, bulguların derlenerek yayına hazırlanması aşamalarında tüm yazarların katkısının olması ve yazarların sıralamalarının bu katkılar doğrultusunda oluşturulmalıdır.
Editör(ler) ve Alan Editörleri
• GÜİİBD Editör ve Alan Editörleri yayınlanan her bilimsel çalışmadan sorumludurlar.
• GÜİİBD yayın politikası çerçevesinde, özgün ve Türkçe dili yanı sıra, bilimsel açıdan yaygın diğer yabancı dillerde ortaya konmuş bilimsel çalışmaların yayınlanması ve bilimsel çalışmaların kalitesinin arttırılmasına adına gerekli iş ve işlemlerden sorumludurlar.
• GÜİİBD iş süreçlerinin ve ayrıca bilimsel çalışma değerlendirme ve yayımlama süreçlerinin fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden sürdürülmesi ile yükümlüdürler.
• Değerlendirme süreci öncesi, esnası ve sonrasında yazar ve okuyucuların her türlü bilgi talep, geribildirimlerini dikkate alarak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirimleri gerçekleştirmek ya da gerçekleştirilmesi adına gereklilikleri yerine getirmelidirler.
• Bilimsel çalışma değerlendirme aşaması başlangıcında, ön değerlendirme sürecini yürütmeli ve çalışmanın değerlendirmeye alınıp alınmadığını en geç 10 gün içinde yazara bildirmelidirler.
• Çalışmaların ilgili alanda uzman hakemler aracılığıyla değerlendirme sürecinin eşit, adil ve zamanında tamamlanmasından sorumludurlar. Herhangi bir ek hakeme ihtiyaç duyulmadıkça, editör veya alan editörü, dergiye gönderilen makalenin en az iki harici ve bağımsız hakem tarafından değerlendirilmesini sağlarlar.
• Dergiye gönderilen çalışmaların kabulü veya reddi ile ilgili son görüş editöre aittir. Editör çalışmanın özgünlüğü ve önemi gibi hususları dikkate alarak kararını vermelidir. Hakem değerlendirme süreci sonunda, yorumlarını tarafsız ve dikkatli bir şekilde ele alarak gerekli işlemleri gerçekleştirmeli ve yazarı bilgilendirmelidirler.
• Editör veya alan editörleri tarafından dergiye gönderilen çalışmaların başka bir yazar ve/veya kurum ile çıkar çatışmasının olduğunu tespit etmesi halinde, çalışma yayın/değerlendirme sürecinden çekilmelidir.
• Dergiye gönderilen çalışmaların kabulü için yazarlara dergideki herhangi bir makaleye veya başka bir çalışmaya atıf yapması konusunda telkinde bulunmamalıdırlar.
• Dergiye gönderilen çalışmalar, editör veya alan editörleri tarafından çalışmanın yazar(lar)ı, hakemleri, alan editörleri ve yayıncı dışında hiç kimseye ifşa edilmemelidir. Dergiye gönderilen tüm makalelerin gizliliği, ilgili taraflarla iletişimler ve hakemlerin kimlik bilgileri editör ve alan editörü tarafından korunmalıdır.
Hakem(ler)
• Yalnızca uzmanlık alanları ile doğrudan ilgili bilimsel çalışmaların değerlendirmesini kabul etmelidirler.
• Değerlendirme süreci boyunca yazarlar ile doğrudan iletişime geçemezler.
• Sürece ilişkin tüm değerlendirme ve yorumlarını, DergiPark- Dergi Yönetim Sistemi üzerinden gerçekleştirilmelidirler.
• Değerlendirmelerini tarafsızlık ve gizlilik içerisinde, bilimsel ve nesnel bir bakış açısı ile, milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermeksizin gerçekleştirmelidirler.
• Değerlendirme süreci başında veya süresinde çıkar çatışması durumunda değerlendirme talebini reddetmeli ve ivedilikle editör/ alan editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesine riayet ederek çalışmaları değerlendirmelidirler. Editör veya alan editörleri dışındaki kişilere çalışmaları gösterilmemeli ve başkalarıyla çalışma hakkında tartışma yapılmamalıdır.
• Değerlendirmeye ilişkin yorumları, düşmanca ve kişisel olarak yorumlanabilecek, iftira ve hakaret olarak algılanabilecek ifadelerden kaçınarak, yapıcı, nazik ve bilimsel bir dille ortaya koymalıdırlar.
• Değerlendirmeyi üstlendikleri bilimsel çalışmaya ilişkin değerlendirmelerini, sürece sekte vurmayacak şekilde, alan editörünün belirlediği zaman diliminde gerçekleştirmelidirler.
• Değerlendirme süreci sonunda ilgili bilimsel çalışmaya ilişkin tüm belge ve dokümanları bir başka bilimsel çalışmada kullanılmaması ya da bir başka bilimsel çalışmanın temelini teşkil etmemesi adına imha etmelidirler.
Kişisel Verilerin Korunması
• GÜİİBD, değerlendirilen bilimsel çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışma reddedilir.
• GÜİİBD alan editörleri, hakemler, yazarlar ve okuyucuların kişisel verilerini korumakla yükümlüdürler.
• GÜİİBD, değerlendirilen bilimsel çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür.
• GÜİİBD bilimsel çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
GÜİİBD olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı her türlü önlemi almak ve gerekli iş ve işlemleri gerçekleştirmekle yükümlüdür;
Olası Suiistimal ve Görevi Kötüye Kullanmaya Karşı Önlem