Analysis of Health Care Effectiveness of State Hospitals in the Black Sea Region: Findings from Data Envelopment Analysis for 2018

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 341 - 352, 23.09.2021

Ufuk Yazıcı Yıldırım Beyazıt Çiçen

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.908592

Cited By: 4

Öz

Health care is one of the areas where high technology and human resources are intensive. The role of hospitals in providing health services to the community is of primary importance. The role of hospitals is of primary importance in providing healthcare services to the community. At this point, the effective use of hospital resources, the determination of inefficient hospitals and the monitoring of the waste of resources and taking measures are extremely important in terms of individual and public health.
In this study, effectiveness analyzes of state hospitals in the Black Sea Region were carried out with the Data Envelopment Analysis method. There are 124 hospitals in the relevant region. 5 inputs and 6 outputs were used for the analysis. According to the findings obtained, 72 hospitals were effective, but 52 hospitals were not.

Anahtar Kelimeler

Effectiveness, State hospitals, Healthcare, Data envelopment analysis

Karadeniz Bölgesindeki Devlet Hastanelerinin Sağlık Hizmetleri Etkinliğinin Analizi: 2018 Yılı İçin Veri Zarflama Analizinden Bulgular

Öz

Sağlık hizmeti, yüksek teknoloji barındıran ve insan kaynağının yoğun olduğu alanların başında gelmektedir. Topluma sağlık hizmeti sunumunda hastanelerin rolü birincil önemdedir. Bu noktada kaynaklarının etkin kullanımı ve etkin olmayan hastanelerin belirlenerek sağlık sektörüne ayrılan kaynak israfını ortadan kaldırmaya yönelik çalışmaların takibi ve önlemlerin alınması birey ve toplum sağlığı açısından son derece önemlidir.
Bu çalışmada, Karadeniz Bölgesi’nde hizmet veren devlet hastanelerinin etkinlik analizleri Veri Zarflama Analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İlgili bölgede 124 adet hastane bulunmaktadır. Yapılan analizde kullanılmak üzere 5 adet girdi ve 6 adet çıktıdan faydalanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre analize tabi tutulan 124 adet hastaneden 72 hastanenin etkin olduğu ancak 52 hastanenin ise etkin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik, Devlet hastaneleri, Sağlık hizmeti, Veri zarflama analizi.

Kaynakça

• Sağlık Bakanlığı. (2011). Sağlığın Teşviki ve Geliştirme Sözlüğü. Ankara: Anıl Matbaacılık.
• Orhaner, E. (2006). “Türkiye'de Sağlık Hizmetleri Finansmanı ve Genel Sağlık Sigortası”. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 1-22.
• Carrin, G, Buse, K, Heggenhougen, K. ve Quah, S.R. (2010). Health Systems Policy, Finance, and Organization. Switzerland: Academic Press.
• Basan, N.M. ve Bilir, N. (2016). “Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde Önleme Çelişkisi ve Nedenleri”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15 (1), 44-51.
• Ateş, M. (2013). Sağlık Sistemleri Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayınevi.
• Gençoğlu, P. (2018). “Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Dikkate Alınarak Sağlık Hizmetlerinin Kümeleme Analizi Aracılığıyla Değerlendirilmesi”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (52), 301-324.
• Ağırbaş, İ. (2006). Hastane Yönetimi ve Organizasyonu. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Seçim, H. (1991). Hastane Yönetimi ve Organizasyonu: Türkiye’de Hastanelerin Organizasyonu İçin Bir Model Önerisi. İstanbul: İşletme Fakültesi Yayınları.
• Kavuncubaşı, Ş. (2000). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Tengilimoğlu, D, Akbolat M. ve Işık, O. (2009). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel Basım Evi.
• Danacı, B. (2010). Üniversite ve Özel Hastanelerin Yataklı Birimlerinde Görev Yapan Hemşirelerin İş Tatminlerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Tengilimoğlu D, Işık O. ve Akbolat, M. (2012). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Arslan, S. (2008). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bir Hastane İşletmesi Üzerine Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Kavuncubaşı, Ş. (2007). Sağlık Kurumları Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kavak, D.G. (2018). “Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsü Sağlıkta Akreditasyon Standartları”. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 1 (1), 14-20.
• Turner, L.G. (2011). “Quality in Health Care and Globalization of Health Services: Accreditation and Regulatory Oversight of Medical Tourism Companies”. International Journal for Quality in Health Care, 23 (1), 1-7.
• Kerman, U, Altan, Y, Aktel, M. ve Eke, E. (2012). “Sağlık Hizmetlerinde Kamu Özel Ortaklığı Uygulaması”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1-23.
• Şahin, İ. (2008). “Sağlık Bakanlığı Genel Hastaneleri ve Sağlık Bakanlığına Devredilen SSK Genel Hastanelerinin Teknik Verimliliklerinin Karşılaştırmalı Analizi”. Hacettepe Üniversitesi Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 11 (1), 1-48.
• Öztürk, Y.E. (2009). Türk Sağlık Sektörü İçerisindeki Üniversite Hastanelerinin Etkinliğinin Artırılmasında Dış Kaynak Kullanımı Uygulamasının Etkisi Üzerine Veri Zarflama Analizine Dayalı Bir Araştırma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aytekin, S. (2011). “Yatak İşgal Oranı Düşük Olan Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin Performans Ölçümü: Bir Veri Zarflama Analizi Uygulaması”. Uludağ Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1), 113-138.
• Bal, V. ve Bilge, H. (2013). “Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü”. Manas Sosyal Araştırma Dergisi. 2 (2), 1-14.
• Demiray, E. ve Güneş, İ. (2014). “Türkiye’deki İllerin Sağlık Etkinliklerinin Analizi”. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 6 (2), 1-19.
• Öksüzkaya, M. (2017). “Sağlık Sektöründe Bölgeler Arası Etkinliğin İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (10), 218-300.
• Şenol, O. ve Gençtürk, M. (2017). “Veri Zarflama Analiziyle Kamu Hastaneleri Birliklerinde Verimlilik Analizi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29 (4), 265-286.
• Bağcı, H. (2018). Kamu Hastaneleri Hizmet Sunum Performansının Veri Zarflama Analizi ve Malmquist İndeksi Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çınaroğlu, S. (2018). “Eğitim ve Araştırma Hastanesi Olan ve Olmayan Hastanelerin Teknik Verimliliklerini Veri Zarflama Analizi ile Karşılaştırılması”. Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi, 21 (2), 179-198.
• Esen, H. ve Yiğit, V. (2019). “Kamu Hastanelerinde Verimlilik Ölçümü: Akdeniz Bölgesi Örneği”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (7), 134-144.
• Taşkaya S. (2020). “Türkiye’deki Eğitim ve Araştırma Hastanelerinin Verimliliğin Pabon Lasso ve Veri Zarflama Analizi ile Belirlenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi, 23 (2), 247-260.
• Prokopenko, J. (1992). Verimlilik Yönetimi Uygulamalı El Kitabı. (Çev: O. Baykal, N. Atalay ve E. Fidan). Ankara: Milli Prodüktive Yayınları.
• Güran, M.C. (2005). Kamu Hizmetlerinde Performans Ölçümü: Türkiye'deki Kamu Üniversiteleri İçin Bir Performans Ölçümü Uygulaması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Banta, D. (2003). “The Development of Health Technology Assessment”. Health Policy, 63 (2), 121-132.
• Pelone, F, Kringos, D.S, Romaniello, A, Archibugi, M, Salsiri, C. ve Ricciardi, W. (2015). “Primary Care Efficiency Measurement Using Data Envelopment Analysis: A Systematic Review”. Journal of Medical Systems, 39 (1), 1-14.
• Farrell, M.J. (1957). “The Measurement of Productive Efficiency”. Journal of the Royal Statistical Society, 120 (3), 253-281.
• Charnes, A, Cooper, W.W. ve Rhodes, E. (1978). “Measuring The Efficiency of Decision Making Units”. European Journal of Operational Research, 2 (6), 429-444.
• Özkan, M. ve Özcan, A. (2018). “Veri Zarflama Analizi ile Seçilmiş Çevresel Göstergeler Üzerinden Bir Değerlendirme: OECD Performans İncelemesi”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (32), 485-508.
• Atalan, A. (2018). “Türkiye Sağlık Ekonomisi İçin İstatistiksel Çok Amaçlı Optimizasyon Modelinin Uygulanması”. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 34-51.
• Banker, R.D, Charnes, A. ve Cooper, W.W. (1984). “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis”. Management Science, 30 (9), 1078-1092.
• Liu, C. (2007). “DEA Study to Evaluate the Relative Efficiency and Investigate the Reorganization of the Credit Department of Farmers Associations in Taiwan”. Applied Economics, 39 (20), 2663-2671.
• Aydemir, Z.C. (2002). Bölgesel Rekabet Edebilirlik Kapsamında İllerin Kaynak Kullanım Göreceli Verimlilikleri: Veri Zarflama Analizi Uygulaması. Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları, Ankara.
• Sarı, Z. (2015). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Ankara.