Tescilden Uygulamaya Coğrafi İşaretler: Adana Kebabı Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Ek Sayı 1, 189 - 199, 27.07.2018

Serpil Yalım Kaya Elanur Şahin

Öz

Bu
çalışmanın amacı coğrafi işaret ile koruma altına alınmış ürünlerin tescil
belgesinde belirtilen standartlara uygun üretilip üretilmediğini tespit etmek
ve ürünlerin satış sürecinde kamu otoriteleri tarafından gerçekleştirilen
denetlemelerin varlığını bulgulamaktır. Bu perspektiften hareketle çalışmada
coğrafi işaret tescili almış ürünlerden biri olan Adana kebabı incelenmiştir.
Çalışmanın örneklem grubu basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak
belirlenen, Adana’da faaliyet gösteren 15 restoranın işletme
sahipleri/yöneticileri/ustabaşılarından oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak
8 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri analiz
yöntemi olarak betimsel analiz yöntemi tercih edilmiştir. Görüşmeler Aralık
2017 ile Ocak 2018 tarihlerinde iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir.
Yapılan görüşmeler neticesinde işletme sahipleri/yöneticileri/ustabaşılarının
altısının Adana kebabın coğrafi işaretleme ile koruma altına alındığını
bilmedikleri belirlenmiştir. Adana kebap üretim süreçlerinin incelendiği
sorulara verilen cevaplar incelendiğinde; işletmelerin büyük bir çoğunluğunun
tescil belgesi ile paralel üretim gerçekleştirdikleri ve Adana kebap servisinde
her işletmenin kendine özel destekleyici garnitürleri ikram ettikleri de
katılımcılar tarafından beyan edilmiştir. Adana kebap denetim süreçleri ile
ilgili sorulara verilen cevaplar incelendiğinde, işletmelerin standartlara
uygun üretim yapıp yapmadıklarının otoritelerce denetlenmediği sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Coğrafi Işaretler, Tescil, Adana Kebap

Kaynakça

• Adana Ticaret Odası (2017). Tescilli Kebapçılar. Erişim adresi: http://www.adana-to.org.tr/ato/TR/tescillikebapcilar/TescilliKebapcilar.aspx
• Aslan, Z., Güneren, E. & Çoban, G. (2014). Destinasyon Markalaşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Vol:2, Issue:4, 3-13.
• Bekar, A. & Karakulak, Ç. (2017). Gastronomi Üzerine Araştırmalar (Ed. Prof. Dr. Düriye BOZOK, Prof. Dr. Cevdet AVCIKURT, Doç. Dr. Murat DOĞDUBAY, Yrd. Doç. Dr. Mehmet SARIOĞLAN & Yrd. Doç. Dr. Göksel Kemal GİRGİN) içerisinde Coğrafi İşaretleme Yoluyla Gastronomik Kimlik Oluşturma ve Gastronomik Kimliğin Destinasyon Pazarlamasındaki Rolü: Trakya Örneği, Ankara: Detay Yayıncılık, 156-174.
• Dayısoylu, K.S., Yörükoğlu, T. &Ançel, T. (2017). Kahramanmaraş’ın Coğrafi İşaretli Ürünleri ve İlin Potansiyel Durumu, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20 (1), 80-88.
• Düzgün, E. &Durlu Özkaya, F. (2015). Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü, Journal of Tourism and Gastronomy Srudies, 3 (1), 41-47.
• Menekşe, C. (2014). Turizm Pazarlamasında Yöresel Mutfakların Önemi ve Hatay Mutfağı Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2 (1), 64-70.
• Karaca, O. B. (2016). Geleneksel Peynirlerimizin Gastronomi Turizmindeki Önemi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4 (2), 17-39.
• Kozak, M. (2014). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Oraman, Y. (2015). Türkiye’de Coğrafi İşaretli Ürünler, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 01 (01), 76-85.
• Polat Üzümcü, T.,Alyakut, Ö. ve Adalet Akpulat, N. (2017). Coğrafi İşaretleme Kapsamında Kocaeli Gastronomik Ürünlerinin Değerlendirilmesi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19 (28), 132-140.
• Sünnetçioğlu, S., Can, A. & Durlu Özkaya, F.(2012). Yavaş Turizmde Coğrafi İşaretlemenin Önemi, 13. Ulusal Turizm Kongresi, Antalya.
• Şahin, A.& Meral, Y. (2012). Türkiye’de Coğrafi İşaretleme ve Yöresel Ürünler, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5 (2), 88-92.
• Şavkay, T. (2000).Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Şekerbank Yayınları.
• Şengül, S. & Türkay, O. (2016). Yöresel Mutfak Unsurlarının Turizm Destinasyonu Seçimindeki Rolü (Mudurnu Örneği), Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt:12, Sayı:29, 63-87.
• Taşdan, Albayrak & Albayrak (2014). Coğrafi İşaret Tescilli Geleneksel Ürünlerde İzlenebilirlik: Ankara İli Örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Samsun, (03-05 Eylül):1292-1300.
• Türk Patent Enstitüsü (2015). Coğrafi İşaretler. Erişim adresi: http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/resources/temp/20259A72-5C47-4DF5-898C-D0E681A10C31.pdf
• Yenipınar, U., Köşker, H. & Karacaoğlu, S. (2014). Turizmde Yerel Yiyeceklerin Önemi ve Coğrafi İşaretleme: Van Otlu Peyniri, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Vol:2, Issue:22, 13-23.
• Yeşildağ, G. N. G., Özata, E. & Akkaya, A. (2017). Gastronomi Üzerine Araştırmalar (Ed. Prof. Dr. Düriye BOZOK, Prof. Dr. Cevdet AVCIKURT, Doç. Dr. Murat DOĞDUBAY, Yrd. Doç. Dr. Mehmet SARIOĞLAN & Yrd. Doç. Dr. Göksel Kemal GİRGİN) içerisinde Coğrafi İşaretli Gastronomi Ürünleri Üzerine Bir Araştırma: Erzurum İli Örneği, Ankara: Detay Yayıncılık, 175-184.