KALKINMA PLANLARINDA SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ ( HEDEFLER VE GERÇEKLEŞMELER, 1963-2012)

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 2, 9 - 18, 20.02.2014

Mahmut Küçükoğlu

Öz

Bu makalede, Türkiye’nin planlı kalkınma döneminin başladığı 1963’ten 2012 yılına kadar hazırlanmış olan kalkınma planlarında, su ürünleri sektöründe öngörülen hedefler ve bugüne kadar su ürünleri sektörüne ilişkin gerçekleşmeler analiz edilmiş olup sektörün mevcut durumu, dünya ve AB ile mukayesesi yapılarak, eksikliklerin tespiti ve su ürünleri sektörünün gelişmesi için çeşitli öneriler ortaya konulmaya çalışılmıştır.Türkiye 2012 TÜİK verilerine göre 2011 yılında 514.755 bin tonu(% 73.17) avcılık, 188.790 tonu yetiştiricilikte (% 26.83) olmak üzere toplam yaklaşık 703.545 bin ton su ürünleri üretmiştir. Son 10 yıl içinde yetiştiriciliğin toplam üretimdeki payı % 3’lerden % 30’lara yaklaşmış, FAO verilerine göre Türkiye Dünya’da su ürünleri yetiştiriciliğinde Çin ve Hindistan'dan sonra en fazla büyüyen üçüncü ülke olmuştur. Türkiye su ürünleri üretiminde dünya’da 35’nci AB’de 7’ncı sırada yer almaktadır. Tüketimde ise AB ülkeleri içerisinde son sıralarda yer almaktadır. Kalkınma Planlarının hazırlanmaya başladığı 1963’ten günümüze kadar su ürünleri potansiyelimiz dikkate alındığında belirlenen hedeflere ulaşıldığı söylenemez.Türkiye’de sektörün gelişmesi üniversite-özel sektör-kamu kurumları işbirliğinin sağlanmasına, tüketimi arttırıcı çabalara, çeşitlilik gösterebilen etken teşvik politikasına bağlı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Su Ürünleri, Balıkçılık, Kalkınma Planı, Avcılık, Yetiştiricilik

AQUATIC SECTOR IN DEVELOPMENT PLANS (GOALS AND REALIZATIONS, 1963-2012)

Öz

In this paper, the development plans prepared in 1963 until 2012 the objectives envisaged in the fisheries sector and realizations have been analyzed. In addition, current state of the industry has compared with World and EU. Deficiencies in the sector were identified and tried to put forward various suggestions for the development of the sector. According to data from TSI(Turkish Statistical Institute) in 2011, 514.755 thousand tons aquatic products were produced by way of hunting and 188.790 thousand tons were produced by way of aquaculture. In total approximately 703.545 thousand tons aquatic products were produced. Over the last decade the share of aquaculture production rises from %3 to %30. According to the FAO statistics, Turkey is the third fastest growing country after China and India in aquaculture.In aquatic products, Turkey is the thirty-fifth country in the world and seventh country in EU. Consumption of aquatic products in Turkey in the EU is in the last place. 1963 began the development plans set targets achieved to date cannot be said considering the potential for aquatic products. Development of the fisheries sector in Turkey depends on co operations between universities and the private sector and government agencies. In order to develop aquatic sector, consumption must increase and effective and incentive policies have taken place.

Anahtar Kelimeler

Aquatic Products,, Fisheries, Development Plan, Hunting, Aquacultur

Kaynakça

• Anonim1963a. DPT 1963. I. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967) , DPT, Ankara, s.184-185
• Anonim 1963b. DPT 1963. I. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967) , DPT, Ankara, s.159-160
• Anonim 1968. DPT 1968. II. Beş Yıllık Kalkınma Planı(1968-1972), DPT, Ankara, s.337-339
• Anonim 1973a. DPT 1973. III. Beş Yıllık Kalkınma Planı(1973-1977), DPT, Ankara, s.255-260
• Anonim 1973b. DPT 1973. III. Beş Yıllık Kalkınma Planı(1973-1977), DPT, Ankara, s.365
• Anonim 1979a. DPT 1979. IV. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983), DPT, Ankara, s.366-367
• Anonim 1979b.DPT 1979. IV.Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983),DPT, Ankara, s.56-57
• Anonim1984. DPT 1984.V.Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989),DPT, Ankara, s.60
• Anonim1989. DPT 1989. VI.Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994), DPT, Ankara, s.59
• Anonim1995. DPT 1995. VII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000),DPT, Ankara, s.57-62
• Anonim 2000. DPT 2000. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005),DPT, Ankara, s.138-139
• Anonim 2001 DPT 2001. 8. Beş yıllık Kalkınma Planı,Su Ürünleri ve Su Ürünleri Sanayi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT, Ankara 2001,s.6
• Anonim 2006a. SÜMAE,YUNUS Araştırma Bülteni,6:1,Trabzon,Mart 2006
• Anonim 2006b. DPT 2006. IX.BYKP (2007-2013),Balıkçılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu,DPT,Ankara, s.29-37
• Anonim 2006c. DPT 2006. IX.Beş Yıllık Kalkınma Planı (2006-2013),DPT, Ankara, s.32
• Anonim 2006d. DPT 2006. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), 2005 Yılı Programı Destek Çalışmaları (Ekonomik ve Sosyal Sektörlerdeki Gelişmeler),DPT,Ankara, s.20
• Anonim 2006 e. DPT, 2006. IX.Beş Yıllık Kalkınma Planı (2006-2013), DPT, Ankara, s.32
• Anonim 2007. DPT 2007. Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Balıkçılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT, Ankara.s.2-3
• Anonim 2011a. Ulaştırma Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Balıkçılık Kıyı Yapıları Durum ve İhtiyaç Analizi, Sonuç Raporu Cilt 1, 1 Nisan 2011 Ankara, s.3
• Anonim 2011b. Ulaştırma Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Balıkçılık Kıyı Yapıları Durum ve İhtiyaç Analizi, Sonuç Raporu Cilt 1, 1 Nisan 2011 Ankara, s. B-7_B-12
• Anonim2011c.www.dunyagida.com.tr/haber.php?nid=2680,İstanbul,2011
• Anonim 2011d. Ulaştırma Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Balıkçılık Kıyı Yapıları Durum ve İhtiyaç Analizi, Sonuç Raporu Cilt 1, 1 Nisan 2011 Ankara, s. B-15
• Anonim 2011e. Ulaştırma Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Balıkçılık Kıyı Yapıları Durum ve İhtiyaç Analizi, Sonuç Raporu Cilt 1, 1 Nisan 2011 Ankara, s. B-12_B-34
• Anonim2011f.www.persemberotasi.com/2011/09/balikcilik-sektorunun-2023-ihracat- hedefi-3-milyar,İstanbul,2011
• Anonim 2011g. TÜİK 2011. Su Ürünleri İstatistikleri 2010,Yayın No:3624,Kasım 2011,s.42
• Anonim 2011h. Kalkınma Bakanlığı(2011), Dokuzuncu Kalkınma Proğramı (2007-2013)
• yılı proğramı, Kalkınma Bakanlığı, Ankara, s.148-153
• Anonim 2011i. Kalkınma Bakanlığı(2011), Orta Vadeli Program (2012-2014), Kalkınma Bakanlığı ,Ankara, s.21
• Anonim 2012a. TÜİK 2012. Su Ürünleriİstatistikleri2011,HaberBülteni,Sayı:10863, 20 Temmuz 2012,Web
• Anonim2012b. www.dunya.com./avrupanin- baligi-turkiyeden-gidiyor-148789h.htm, Ankara, 2012
• ÇELİKKALE, Mehmet S., DÜZGÜNEŞ Ertuğ., OKUMUŞ, İbrahim, 1999. Türkiye Su Ürünleri Sektörü ve Avrupa Birliği ile
• -
• HR.Ü.Z.F. Dergisi, 2012, 16(2) Küçükoğlu
• Entegrasyonu,İstanbul,İTO Yayınları, s.81
• ŞAHİN, Yeliz. 2011. İktisadi Kalkınma Vakfı Değerlendirme Notu 38, AB ve İş Dünyası:Balıkçılık Sektörü,Eylül 2011 s.1-5